EU-parlement regelt versterking tuinder in keten

De positie van de Europese tuinder in de keten wordt met ingang van 1 januari 2018 versterkt. De landbouwcommissie van het Europees Parlement heeft met een grote meerderheid (39 voor, 5 tegen) ingestemd met een voorstel om het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid te verbeteren op een aantal punten.

Lidstaten krijgen meer ruimte om een definitie te geven aan wie boer of tuinder is en wie niet, bij de verstrekking van directe inkomenssteun. Jonge boeren en tuinders kunnen bovendien meer steun krijgen en voor een langere periode. Nederland heeft zich hier sterk voor gemaakt.

De Europese Commissie krijgt ook meer vrijheden om in de markt in te grijpen bij een crisis.

Eerder beroep doen op inkomensstabilisatie-instrument

In de nieuwe regels staat verder dat boeren eerder een beroep kunnen doen op het inkomensstabilisatie-instrument. Dat kan als het inkomen meer dan 20% daalt door bijvoorbeeld oogstverliezen (was 30%). De compensatie kan 70% van het verlies bedragen (was 65%).

Tijdens een persconferentie na afloop van de stemming in de landbouwcommissie zeiden de Italiaanse sociaaldemocraat Paolo de Castro, de Duitse christen-democraat Albert Dess en de Franse christendemocraat Michel Dantin dat de landbouwcommissie van het Europees Parlement door een snelle procedure erin is geslaagd de verbeteringen in het beleid al per 1 januari van kracht te laten worden.

Onderlinge samenwerkingsvormen toestaan

Dess verwees daarbij naar het rapport van Cees Veerman over de agrarische markten in de Europese Unie. Veerman maakte daarin duidelijk dat maatregelen kunnen worden genomen om de marktmacht van tuinders te versterken, onder andere door de onderlinge samenwerkingsvormen toe te staan, zonder dat er een conflict ontstaat met de mededingingswetgeving.

Tuinders kunnen hun samenwerkingsvorm aan de mededingingsautoriteit voorleggen om te laten toetsen of er een probleem zou kunnen ontstaan. Als de mededingingsautoriteit na verloop van tijd een conflict met de regels constateert, leidt dat niet tot opheffing van de samenwerkingsvorm, maar tot een aanpassing daarvan. Pas als groepen tuinders nalaten hun samenwerking aan te passen, kan de mededingingsautoriteit ingrijpen.

Michel Dantin voegde daaraan toe dat de angst voor kartelvorming door samenwerking niet moet worden overdreven. Hij verwees naar de situatie in Nederland en Denemarken, waar grote coöperaties bestaan die een grote marktmacht hebben, zonder dat dat ongewenste gevolgen heeft voor de consument.

Dantin meent dat de landbouw nog jarenlang steun zal moeten krijgen, om boeren van een redelijk inkomen te voorzien. “Zonder steun zullen veel boeren het niet overleven”, aldus Dantin.

Dess voegt daaraan toe dat niet al te dramatisch moet worden gedaan over de omvang van de steun aan de landbouw. “1%van de publieke middelen gaat naar 40 miljoen landbouwers die ervoor zorgen dat een half miljard mensen in Europa worden gevoed.”

Voorstellen in december formeel vaststellen

Het Europees Parlement moet de voorstellen in december formeel vaststellen, waarna de Europese raad van landbouwministers het als een hamerstuk kan behandelen.