‘Energiecrisis door inval in Oekraïne’​

De wereld is sinds 24 februari definitief veranderd. Rusland valt Oekraïne binnen. President Poetin vergist zich in de weerstand in Oekraïne én de saamhorigheid in de wereld.

De oorlog duurt inmiddels een maand. De gevolgen zijn immens. Allereerst voor de Oekraïners. Niets weegt op tegen het leed ter plaatse.

Energievoorziening en graanvoorraad

Ruslands invasie raakt de hele wereld. Rusland vervult een sleutelpositie in de energievoorziening in Europa. Gas- en olieprijzen rijzen de pan uit. Rusland, diens bondgenoot Belarus en Oekraïne zijn belangrijke graanexporteurs. Voor dit jaar is er nog wel voorraad, maar hoe zit dit voor 2023? In Nederland zijn bouwplannen aangepast: graan verdringt andere teelten in de open grond.

De Nederlandse glastuinbouw wordt een energiecrisis ingetrokken. De prijzen lagen al hoog, maar zijn niets vergeleken met recente records. Volgens Ruud Pauwe, directeur Glastuinbouw Nederland komt binnen een half jaar een kwart van de bedrijven in liquiditeitsproblemen. 450 bedrijven kunnen straks de rekeningen niet meer betalen.

Lees ook: Russische bommen dreunen door tot in Nederlandse kassen

Haast maken met energietransitie

De bewindslieden Staghouwer (landbouw) en Jetten (klimaat en energie) tonen begrip voor de lastige positie, maar een écht antwoord hebben zij ook niet. De sector gebruikt veel gas. De kritiek hierop, óók in de Tweede Kamer, zwelt aan. Vooralsnog staat die leverantie niet ter discussie. “We gaan die topsector niet zomaar de nek omdraaien”, aldus Staghouwer.

Duidelijk is wel dat de glastuinbouw haast moet maken met de energietransitie. De boodschap was uit klimaatoogpunt al helder, en krijgt nu een extra dimensie. Het is ook een opdracht aan het kabinet zelf. Op zijn zachtst gezegd werkten niet alle subsidieregelingen even doeltreffend. Het geld is er inmiddels wel, ruimschoots zelfs, nu nog goed inzetten. Jetten heeft daarvoor een opdracht!

Vertaalslag hogere kosten

Tegelijkertijd moet ook aan de opbrengstkant wat gebeuren. De hogere kosten (ook voor de duurdere kunstmest) moeten een vertaalslag krijgen. Ook hier zijn opties. Sigrid Kaag (Financiën) kan toch nog een keer naar de btw kijken. Het kan ook niet anders dan dat de consument meebetaalt! Ofwel, de prijzen in de winkels moeten omhoog.

Een aanpak op meerdere fronten dus. Met het oog op vaststellen van een eigen Europese voedselvoorziening.