Een beetje dom

Collectieve rationaliteit heeft ontbroken om te komen tot matiging van de uitbreiding van het areaal.

Dat is een onderdeel van de analyse die Bernd Feenstra van ABN AMRO Bank schetste voor Foodlog. Een samenloop van omstandigheden heeft geleid tot uitbreiding van het areaal, legt hij uit. Het is natuurlijk een koe in de kont kijken, maar nu zou bestuurlijk lef nodig zijn om de voedingstuinbouwsector weer in een goed evenwicht te brengen.

Twee jaar geleden nog was het niet mogelijk om tot ondernemers door te dringen dat gezamenlijk optreden in ieders voordeel is. Voorzichtig hoor ik voorzitter Jan Zegwaard van Stap (Stichting Versterking Afzetpositie Producenten) zeggen dat het collectieve besef nu wel groeit. Daar was eerst een Ehec-crisis voor nodig, waarbij de tuinders het hardst zijn getroffen van alle schakels in de keten.

Collectieve verontwaardiging zou daarom wel eens kunnen uitgroeien tot een basis voor samenwerking.
Ik hoop van harte dat Zegwaard de man is die een echte verandering op gang brengt die volgens hem bij de basis begint. Het gaat namelijk niet alleen om samenwerking, maar om een complete mentaliteitsverandering bij ondernemers.

Omgangsvormen
Vandaag sprak ik uitgebreid met een tuinder die met vallen en opstaan een band opbouwt met een retailer. Ook hij heeft nooit geleerd wat een marketingplan is en hoe je dat moet invullen. Maar hij leert snel. Hij komt tot de conclusie dat het niet draait om schakels in de keten op zich, maar om menselijke contacten, omgangsvormen en verstandige beslissingen die op elk niveau worden genomen.

Aan die omgangsvormen wil het nogal eens schorten, concludeert hij. “Wij tuinders zijn lomp en onbeschoft naar anderen en naar elkaar”, neemt hij zelfs in de mond. “En zolang de omgangsvormen niet verbeteren zal ook samenwerking niet van de grond komen. Zo zijn we collectief ‘een beetje dom’.”

Dat is nogal wat, zo’n conclusie. Dat zou betekenen dat niet het ontbreken van kennis over marketing en afzet tuinbouwondernemers in de weg staat, maar juist een stukje beschaving en respect voor elkaar. Zou een deel van de oplossing daar liggen?