Supermarkten dwingen tot duurzame groente en fruit inkopen kan de overheid pas doen als haar eigen nieuwe natuurbeleid is omgezet in eisen voor telers in bijvoorbeeld PlanetProof.
Dat schrijven onderzoekers van Wageningen University & Research in een studie naar haalbaarheid van een inkoopverplichting van duurzame landbouwproducten. Voor deze studie gaan ze uit van een inkoop van 20 procent van product met hoge duurzaamheidseisen (in de eerste drie jaar van de verplichting).
Overheid drukt stempel keurmerk
In die studie valt een aantal zaken op. Zo hoeft duurzaam inkopen niet per se biologisch te zijn, maar het kan ook On the way to PlanetProof of Beter voor (AH) zijn. Die keurmerken komen pas in aanmerking als deze zijn aangescherpt volgens nieuw overheidsbeleid, het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG), dat nog volop in ontwikkeling is. Zodra dit nieuwe beleid is uitgewerkt in maatregelen voor individuele teeltbedrijven kunnen deze opgenomen worden door bestaande teeltschema’s als On the way tot PlanetProof. Op dit moment is de term duurzaam dus nog niet helder genoeg omschreven voor de toekomst.
Ongewenste effecten
De onderzoekers zien daarbuiten nog meer drempels voor invoering van een inkoopverplichting. Zo is het verdienmodel van telers onzeker. De ene teler kan goedkoper produceren dan de andere en er bestaat bovendien verschil in prijsonderhandelingen en afspraken. Ook is de uitwerking van een inkoopverplichting complex en kunnen onbedoelde en ongewenste effecten ontstaan, zoals prijsdaling door een groter volume, of juist een hogere prijs en daardoor afnemende vraag. Mogelijk moet zo’n verplichting Europees geregeld worden.
Start met verwerkers
Als advies stellen de onderzoekers dat de overheid kan beginnen met een inkoopverplichting voor verwerkers. Ook moeten er gestandaardiseerde kostprijsberekeningen komen die regelmatig bijgewerkt worden. De onderzoekers pleiten ervoor om in de supermarkten te beginnen met een proef met één of twee producten. Als casus kozen de onderzoekers in deze studie voor aardappelen en zuivel.