In de opvang van mensen met drugsproblemen wordt een toenemende stroom geconstateerd van arbeidsmigranten. De tuinbouw is scherp op voorkomen van drug en alcohol als risico op de werkvloer.
Met name voor Poolse werknemers komen mondjesmaat opvangmogelijkheden, voor mensen die lichamelijk en geestelijk in de knel komen met drugs en drank als oorzaak of gevolg. Dagblad Trouw schetst in een lang achtergrondverhaal een beeld van voor een deel van de arbeidsmigranten problematisch grote werkdruk en de weinige mogelijkheden om te ontspannen.
Het werk dat de arbeidsmigranten doen in grote distributiecentra, fabrieken, slachthuizen, maar ook in de tuinbouw, is doorgaans niet erg afwisselend of inhoudelijk interessant. En na werktijd wordt dat niet veel beter. Dan komen de internationale werknemers ‘thuis’ bij een eigen bed en een eigen kast en een minimum aan privacy of huiselijke gezelligheid.
Gebrek aan vangnetten
Dan ligt het zoeken naar wat vertier in drank en drugs op de loer, wat de mentale gezondheid ook niet ten goede komt. Het gebruik van amfetamine of speed, om lange dagen met zwaar werk wat makkelijker door te komen, kan ook ten koste gaan van de lichamelijke conditie. Alle sociale en medische vangnetten die in Nederland bestaan, zijn voor deze tijdelijke ingezetenen grotendeels en onbereikbaar. Trouw laat een tweetal Poolse initiatiefnemers aan het woord, die in Nederland opvang organiseren voor landgenoten die kampen met deze problematiek.
Drugsgebruik onder arbeidsmigranten is een groeiend probleem. Dat wordt ook zichtbaar op de werkvloer en op straat. “Als drugs of alcohol de enige aangename dingen zijn in je leven, kom je er niet vanaf.”https://t.co/9XUMb1m8Bv
— Trouw (@trouw) February 24, 2021
Nog geen alarmbellen tuinbouw
In de tuinbouw zijn over drugsgebruik onder Polen en andere internationale werknemers nog niet massaal alarmbellen afgegaan. Stigas heeft geen specifiek beleid op dit terrein voor arbeidsmigranten. In de risico-inventarisatie die vanuit Stigas aan de sector wordt aangeboden, wordt wel gevraagd of ondernemers beleid hebben gericht op drugs en alcoholgebruik, geldend voor alle op het bedrijf werkzame personen. Zeker in geval van het werken met machines en gereedschappen, bij transport en in logistieke processen vormen drank en drugs een risico.
Niet verplicht testen
“Ondernemers hebben de verantwoordelijkheid te zorgen voor veiligheid op de werkvloer. De leden van Glastuinbouw Nederland geven aan dat als je goed contact hebt met je mensen je gebruik van alcohol en drugs vaak opmerkt”, zegt arbeidsdeskundige Peter Loef. Dat er bedrijven zijn die hun medewerkers verplicht testen op alcohol en drugs, herkent hij niet.
Er is overigens ook een civielrechtelijke verantwoordelijkheid voor werknemers om zich als goed werknemer te gedragen, vult Loef aan. “Het is daarom goed dit debat aan te gaan, want voorkomen is beter dan genezen of in sommige situaties zelfs erger nog het voorkomen van dodelijke ongevallen. Dat is wat niemand wil!”