Driftmaatregelen duur en ingrijpend, maar ook doelmatig?

2 jaar geleden gold in Nederland voor 53 middelen dat ze wettelijk gezien alleen gespoten mochten worden met spuitdoppen en/of technieken in de 90% driftreductieklasse. In 2019 geldt de 90% driftreductie-eis voor 50 middelen, maar zijn er wel 6 middelen bijgekomen met een driftreductie-eis van 95% en 4 middelen met een driftreductie-eis van 97,5%.

De driftreductie-eisen dienen om het aantal en de concentratie aan gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater terug te dringen. Ten opzichte van 2013 moest in 2018 de emissie 50% lager zijn. In 2023 mag het emissiepercentage nog 10% zijn in vergelijking met 2013.

Een en ander werd deze week geschetst op een door toeleverancier Vlamings georganiseerde studiedag in Boekel. De bijeenkomst was voor telers van aardbeien en zachtfruit, maar de technische spuitmachine-vereisten zijn algemeen van karakter.

De genoemde middelinventarisatie komt van Vlamingsadviseur Arjan de Feijter. Hij keek daarbij vooral naar middelen voor de akkerbouw en veehouderij, maar dat neemt niet weg dat de tendens duidelijk is: voor steeds meer middelen gelden tijdens het uitbrengen driftreducerende voorwaarden.

Technische spuitmachinevereisten

De Feijter keek daarnaast naar de bijbehorende technische spuitmachinevereisten. Middelen uitbrengen waarvoor minimaal 90% driftreductie vereist is, is met een conventionele spuitmachine (zonder luchtondersteuning en dergelijke) nog te doen, vanwege een redelijke doppenkeus. Spuiten met 95% driftreductie kan nog met enkele doppen, voor 97,5% driftreductie is een conventionele spuit niet bruikbaar. Welke doppen nog beschikbaar zijn, is te zien op de onderstaande lijst.

Uitvoering spuitmachine

Spuiten met 97,5% driftreductie is alleen haalbaar met:

• Luchtondersteuning Hardi Twin Force met doppen uit de 50% driftreductieklasse (meerkosten ten opzichte van een conventionele spuitmachine € 800 tot € 900 per meter boom).
• Overige luchtondersteuning (geen luchtvloeistof-mengdoppen als Airtec, Airjet en HTA) met doppen uit de 50% driftreductieklasse, 30 centimeter boomhoogte en 25 centimeter dopafstand.
• Sleepdoeksysteem (Wingssprayer of Dubex Wave) indien met doppen met 50% driftreductie of met de Teejet AI110-015. De driftreductie is dan 99%. Meerkosten € 800 – € 900 per meter.
• MagGrow magnetisch systeem met maximaal 40 centimeter spuitboomhoogte en doppen uit de 95% driftreductieklasse (+ € 1000 per meter).

Nut en noodzaak

De vraag is dan of de driftbeperkingen voor de middelen en het pakket aan technische maatregelen op de spuitmachines werkelijk resulteert in minder middel in het oppervlaktewater. “Dat is nog maar de vraag”, aldus De Feijter, want uit onderzoek blijkt dat de helft van de vervuiling in oppervlaktewater het gevolg is van erfemissie (bij het vullen en reinigen van de spuitmachine). 30% van de watervervuiling is het gevolg van afspoeling via het land, en slechts 5 tot 10% vanwege drift tijdens het spuiten.