‘Doorbraak tuinbouwoverleg zet telers in beweging’

3 grote veranderingen vinden in de tuinbouwbelangenbehartiging in Nederland plaats. En vraag Sjaak van der Tak niet welke de belangrijkste is, want ze zijn met elkaar verbonden. Zo is de glastuinbouw vlakbij collectieve financiering voor een pakket strategisch onderzoek. LTO Glaskracht Nederland wordt eindelijk die volwaardige ondernemersvereniging en daarnaast gaat minister Carola Schouten een nieuwe overlegtafel voor tuinbouw leiden. Van der Tak kan een glimlach niet onderdrukken als hij de Kamerbrief daarover van Schouten ziet . “De inhoud is me bekend. We waren heel tevreden te lezen dat ze die rol oppakt.”

Nieuwe naam voor LTO Glaskracht

Voorzitter Van der Tak toont zich tijdens het interviewgesprek op zijn kantoor in het tuinbouwgebouw Hortiversum in Zoetermeer erg in zijn nopjes over de doorbraken in de belangenbehartiging. Die positiviteit had de bestuurder ook als burgemeester van Westland bij de ontwikkeling van regionale lobby in Greenports. En die staan weer aan de basis voor dat landelijke overleg met Schouten.

LTO Glaskracht Nederland wil binnen al deze vernieuwingen zelf ook een duidelijker profiel als dè ondernemersvereniging voor de glastuinbouw. Er komt een nieuwe naam. Zo hoopt Van der Tak het aandeel lidbedrijven van LTO Glaskracht Nederland op te voeren van 70% naar 85% eind 2019.

Dat vertrouwen heeft hij, zegt hij. Afgelopen jaar heeft hij niet veel op zijn kantoor vertoefd. Hij was vaak onderweg om gesprekken vlot te trekken over belangrijk onderzoek en de betaling daarvan. “Ik ben van hot naar her gereden voor overleggen met onder meer telersverenigingen, maar ben heel blij met het unanieme besluit van de leden om € 350 per hectare bij te dragen aan een programma voor strategisch onderzoek voor Kas als Energiebron, GlastuinbouwWaterproof en Het NieuweDoeninPlantgezondheid, waarbij de overheid de inleg verdubbelt.”

Foto: Fred Libochant

Is het niet een teken van zwakte dat een minister besluiten van verschillende tuinbouworganisaties in een tuinbouwoverleg moet afstemmen?

“Nee, het is goed dat we zo direct met haar 2 of 3 keer per jaar aan tafel zitten. We kunnen direct met haar sparren. Bovendien kan het de ambtelijke en politieke betrokkenheid vergroten. We willen een algemeen overleg tuinbouw in de Tweede Kamer. Nu is er een algemeen overleg landbouw, waarbij tuinbouw een kleine rol speelt.”

U zult geen brandbrieven meer sturen, maar het aan tafel met elkaar bespreken?

“Het is belangrijk dat ze meer hoort uit de sector. Nederland heeft van de EU-landen een relatief sterk glastuinbouwcluster. Daar moet ze zich in Brussel ook hard voor maken en haar stemgedrag aanpassen. Het middelenpakket krimpt en krimpt. Dan is zo’n besluit over het verdwijnen van een middel als Plenum onbegrijpelijk. We brengen het uitwerkingsprogramma plantgezondheid 2030 in dit overleg onder de aandacht, waarin jaarlijks steeds € 12 miljoen wordt geïnvesteerd in plantgezondheid. De Greenports willen daarbij ook logistieke problemen aankaarten, zoals de dubbele veilingroute.”

De minister wil ook CoalitieHOT aan tafel. Stelt zij voorwaarden voor zo’n breed overleg?

Nee, en het is goed dat CoalitieHOT aan tafel zit. Daarmee is de Rabobank ook betrokken bij het overleg. Dat is winst. En met Cees Veerman heb ik nog geregeld contact over bijvoorbeeld de keuzes die gemaakt worden voor aanleg van een warmterotonde of een warmtetraject van de Rotterdamse havens naar steden en kassen in en rond Westland.”

De spaghetti-structuur wordt er niet minder op met de vorming van een nieuwe overlegtafel en een brancheorganisatie. Hoe zorgt u ervoor dat de telers zich nog wel betrokken voelen?

“Vergeet niet dat er landelijke commissies, ondernemersgroepen, gewas- en warmtecoöperaties van telers zijn waardoor ik vrijwel direct gevoed wordt. Ook bij de onderhandelingen voor het klimaatakkoord is dat het geval. En door de modernisering van LTO Glaskracht Nederland maken wij de voorstellen, maar beslissen de telers. Die zitten echt aan het stuur en je ziet dat ze in beweging komen. Dat ze echt willen meepraten. In bijvoorbeeld de Bommelerwaard en Gelderland-Oost zijn de tuinbouwregio’s in overleg wie Gelderland vertegenwoordigt.”

Rond 2030 is WKK-netlevering echt op z’n retour, dat ziet iedereen aankomen. Dus het gaat vanzelf al afnemen zonder fiscale maatregelen

Roepen ze u nu bijvoorbeeld op niet te snel akkoord te gaan met de afbouw van WKK’s? Nu de rendementen verbeteren?

“Dat geluid is logisch. Ik zou hem nog kopen. Je kunt hem in de toekomst mogelijk anders gebruiken, als aanvulling op aardwarmte en ik sluit niet uit dat een WKK in de toekomst op groen gas of waterstof draait.”

Bent u niet bang voor fiscale maatregelen die WKK onaantrekkelijk maakt?

“Rond 2030 is WKK-netlevering echt op z’n retour, dat ziet iedereen aankomen. Dus het gaat vanzelf al afnemen zonder fiscale maatregelen. Desondanks zijn die nooit uit te sluiten. Als er al sprake van is, dan gaat het ons om een goede terugsluis bijvoorbeeld via de SDE+ of de EHG. Daarom zitten we aan de onderhandelingstafel voor het Klimaatakkoord. Wij kunnen de onderbouwingen leveren vanuit de glastuinbouw en onnodige of onhandige besluiten voorkomen.”

Terug naar de rol van telers. Er staan oproepen op uw website voor deelname aan regionale besturen en de ledenraad van het gemoderniseerde LTO Glaskracht Nederland. Verwacht u voor elke positie ook echt meerdere kandidaten?

“Ja, er valt nu veel te beslissen en mee te praten. Over veel onderwerpen waar de minister direct bij betrokken is. Naast de grote onderwerpen zijn er ook fundamentele innovatiezaken die op de sector afkomen, zoals data en geautomatiseerd telen.”

U krijgt collectieve financiering terug en een overlegstructuur voor alle tuinbouworganisaties. Ik krijg een beetje het gevoel van een Productschap Tuinbouw. Vindt u dat gek?

“Nee, dat hoor ik vaker. In essentie is dat misschien zo, maar er zijn daarbij schakels verdwenen. Telers zitten zelf aan het stuur. Ook brengt de hectareheffing € 3 miljoen op, waar dat onder het PT € 10 miljoen bedroeg.”