De Parkinson Vereniging is een van de organisaties achter de manifestatie PesticideVrij-Dag op 11 april. Directeur Nickie van der Wulp pleit voor een fundamenteel ander toelatingsbeleid van bestrijdingsmiddelen. “Een middel zou pas toegelaten moeten worden als is bewezen dat het veilig is voor de mens.”
Ze wil het expliciet genoteerd zien. Als directeur van de Parkinson Vereniging is Nickie van der Wulp niet boos op agrarisch ondernemers die bestrijdingsmiddelen gebruiken. Als persoon trouwens ook niet. Boeren en tuinders zitten in een systeem en kunnen daar nu eenmaal moeilijk uitstappen. Dat gezegd hebbende: “Het gebruik moet wel fors omlaag, want chemische middelen kunnen fataal uitpakken voor de gezondheid van mens en dier. Niet in de laatste plaats voor boeren en tuinders, hun gezinsleden en buren.”
Negatieve gevolgen van middelen onder de aandacht brengen
De Parkinson Vereniging houdt op vrijdag 11 april samen met Natuur & Milieu en de FNV een landelijke manifestatie onder de titel PesticideVrij-Dag. Doel is de negatieve gevolgen van gewasbeschermingsmiddelen onder de aandacht van het grote publiek en de politiek te brengen. “Een veilige leef-, woon- en werkomgeving is een fundamenteel recht”, melden de drie organisaties. En ook: “Het Europese Hof van Justitie stelt dat de bescherming van mens, dier en milieu voorgaat op de bewerking van gewassen. Toch worden door nalatig overheidsbeleid overal giftige stoffen aangetroffen.”
Omgevingsfactoren spelen bij de ziekte van Parkinson een rol
Parkinson is een hersenziekte. Volgens Van der Wulp komt het erop neer dat de automatische piloot gaat haperen waardoor bewegen en denken steeds minder soepel gaan. Er zijn 67.000 patiënten in Nederland en dat aantal neemt toe (+3% per jaar). “Die groei kun je niet verklaren als gevolg van de vergrijzing, want dan zou je bij dementie een vergelijkbare groei moeten zien. Dat is niet het geval. Omgevingsfactoren spelen bij de ziekte van Parkinson dus een rol. Dan heb ik het over zware metalen, luchtkwaliteit en zeker ook het gebruik van bestrijdingsmiddelen, waarvan glyfosaat een van de verdachte middelen is.”
Zolang niet bewezen is dat een chemisch middel een negatief effect heeft op de gezondheid, is gebruik ervan toegestaan. Van der Wulp vindt dat de wereld op zijn kop. “De overheid moet ons beschermen tot is bewezen dat een bestrijdingsmiddel veilig is voor mens, dier en plant. Het toelatingsbeleid moet volgens ons daarom fundamenteel anders.”
Gevolgen op lange termijn
Hoe dan? “De kern is dat meer moet worden gekeken naar de gevolgen op lange termijn. De ziekte van Parkinson wordt pas zichtbaar als 70% van de hersencellen is aangetast. Dat is een proces van soms tientallen jaren. Ik spreek in onze vereniging veel oudere patiënten. Ze vertellen verhalen over dertig, veertig jaar geleden toen ze onbeschermd met bestrijdingsmiddelen werkten of speelden in een tuin die grensde aan een bollenveld.”
Ook moet meer onderzoek worden gedaan naar het gebruik van een combinatie van chemische middelen. “In het toelatingsbeleid gaat het altijd om het effect van één middel. Vaak worden middelen samengevoegd. Wat zijn daar de gevolgen van? Wordt niet onderzocht. Dat moet echt anders.”
Bij het debat in de EU in 2023 over hernieuwde toelating van glyfosaat heeft Nederland zich van stemming onthouden. “We hebben niet voor gestemd. Ik zie dat als een klein stapje vooruit.”
Een groeiende groep agrariërs wil minder chemie gebruiken
Politiek
Het huidige kabinet lijkt minder open te staan voor de argumenten van de organiserende partijen van de manifestatie dan het vorige. “Maar een aantal grote partijen, waaronder VVD, D66 en GroenLinks-PvdA, neemt onze oproep tot actie in ontvangst. Zij willen luisteren naar onze argumenten. Dat zie ik als positief.”
Twee jaar geleden stond Van der Wulp met een soortgelijk manifest over bestrijdingsmiddelen op het Binnenhof. “Dat heeft ertoe geleid dat nu wordt onderzocht of parkinson vaker voorkomt in gebieden waar veel wordt gespoten. Als dat zo is, moet de politiek wel ingrijpen. Net als in Frankrijk waar soortgelijk onderzoek in wijnbouwgebieden ertoe heeft geleid dat parkinson als beroepsziekte is gedefinieerd. Daar geldt nu een stringenter beleid ten aanzien van bestrijdingsmiddelen.”
Een groeiende groep agrariërs wil minder chemie gebruiken, weet Van der Wulp. “Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Bij de transitie naar een gezonde landbouw moet de overheid haar verantwoordelijkheid nemen. Qua regelgeving én financiële ondersteuning.”
