‘Die plannen van Frans kunnen beter’

Ons aller Eurocommissaris Frans Timmermans heeft met zijn Green Deal en Farm to Fork-plannen een pad uitgestippeld om de voedselproductie in Europa verder te verduurzamen. Nu heb ik de plannen zelf niet gelezen, maar enkel eróver gelezen. En dan kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat of de berichtgeving veel te weinig gedetailleerd is óf dat de plannen gewoon niet doordacht genoeg zijn.

50% reductie gewasbeschermingsmiddelen

Neem nu eens de doelstelling om te komen tot een 50% reductie van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Dat lijkt op het eerste gezicht weinig ambitieus, zeker als je nagaat dat ook nog eens 25% van het areaal biologisch moet worden. En wat schieten we op met alleen zo’n percentage?. Stel – theoretisch – je vermindert het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de EU met 50% en – mede daardoor? – daalt de productie ook met 50%. Dan ben je dus precies niets opgeschoten qua verduurzaming. Ik bedoel maar: het is veel beter om een doelstelling te formuleren van een reductie van gebruik van gewasbeschermingsmiddelen ten opzichte van de productie. Voor de teler is dat een superbelangrijk onderscheid, want dan kun je aan twee knoppen draaien.

Minder gebruiken van een belastender middel?

Toch ben je er dan nog steeds niet. Want stel, je hebt een middel waarvan je slechts de helft nodig hebt, maar de milieubelasting is twee keer zo hoog. Kortom: je moet een doelstelling formuleren van een reductie van de milieubelasting ten opzichte van de productie van 50% voor je überhaupt ergens over kunt praten. Het is sowieso nogal bezwaarlijk om een exact percentage te noemen voor een moment in de toekomst en je daarop te laten afrekenen. We hebben namelijk geen accurate weersvoorspelling voor de komende tien jaar en van dat weer ben je toch wel heel erg afhankelijk bij wat je uiteindelijk weet te bereiken.

Investeren in precisieteelt

Toch ben ik optimistisch, maar dan is het wel zaak om een technologische sprong voorwaarts te maken ten aanzien van het gebruik van drones voor detectie van ziekten en plagen en vervolgens de plaats-specifieke bestrijding ervan. Dáár moet die Green Deal dus geld in investeren. Flankerend moet de wetgever er dan voor zorgen dat de data die gecollecteerd worden met deze drones te allen tijde eigendom blijven van de boer, om de situatie voor te zijn dat deze data worden gecommercialiseerd en telers vervolgens moeten betalen voor het gebruik van hun eigen data. Tevens nog wat wetjes, zodat drones voor landbouwkundige doeleinden altijd voorrang hebben boven vliegverkeer, om maar een klein dingetje te noemen.

Denk ook aan menselijke meststromen

Over naar bemesting. Daar is een doelstelling geformuleerd van 20% reductie en daarvoor geldt uiteraard hetzelfde. Relateer het aan de opbrengst. Ook deze doelstelling lijkt echter volledig in het luchtledige te hangen. Bij bemesting zou je allereerst uit moeten gaan van een grondmonster. Dus eerst meten wat je nodig hebt en vervolgens de bemesting hierop aanpassen. In Nederland is dit gebruikelijk, maar in Europa is dit nog lang geen gemeengoed. Dus begin daar maar eens mee. Verder denk ik dan aan de enorme menselijke reststroom mineralen, die ongebruikt dag in dag uit via het riool naar de zee stroomt. Die mineralen moeten terug in de kringloop. Dan kun je een veel grotere reductie behalen van het kunstmestgebruik dan nu geformuleerd.

Wel tot 90% reductie mogelijk!

Daar zijn investeringen en wetgeving voor nodig. Regel dat dus, Frans. De kunstmest die je dan nog nodig hebt zou je vervolgens nog duurzaam moeten produceren door hernieuwbare energie te gebruiken in plaats van fossiele brandstof. Ook dat moet je regelen in deze Green Deal. Zo moeilijk is dit toch allemaal niet. Als je dan toch een Green Deal gaat maken, regel het dan even goed. Dan zijn reducties tot wel 80 of 90% mogelijk. De telers en de natuur snakken ernaar.