Dicht gezaaide gewassen telen op water

Telers van bladgewassen in vollegrond kampen de laatste jaren met meer productieverliezen, veroorzaakt door grondgebonden ziekten en schimmels. Dat is niet anders in de teelt van dicht gezaaide gewassen, zoals spinazie. Maar omschakelen naar hydrocultuur, zoals in de teelt van kropsla, blijkt niet evident. Met de ontwikkeling van een teeltsysteem op water voor dicht gezaaide gewassen werkt Hy4Dense een belangrijke hindernis weg.

De omschakeling van grondteelt naar hydrocultuur blijft in de dicht gezaaide gewassen uit omdat er weinig efficiënte systemen op de markt zijn voor hoge zaaidichtheden. De partners van het Hy4Dense-project willen daar verandering in brengen: ze ontwikkelen een nieuw, substraatloos hydrocultuursysteem voor de teelt van veldsla, rucola en spinazie.

Substraatloos systeem voor drie gewassen

Telers gaven aan dat ze – onder andere om kosten te besparen – de voorkeur geven aan een substraatloos systeem. Zo kwamen de ontwerpers van HoWest (België) samen met andere designers en constructeurs na vele ontwerpen tot een op maat gemaakte drijver voor een DFT-systeem (deep flow technique). Dat is een bassin met voedingsoplossing waarop planten geteeld worden in drijvers. Met fijnmazig gaas werden die geschikt gemaakt voor dicht gezaaide gewassen.

In het project werden vier verschillende pilotsystemen ontworpen. Het zijn allemaal varianten van het basis DFT-systeem met de op maat ontworpen Hy4Dense-drijver. Zo werden de teeltmogelijkheden verkend, naargelang de technische en economische mogelijkheden van telers.

In kas, klimaatcel of plastic tunnel

Bij Inagro (België) staat het pilotsysteem in een kas. Het bestaat uit twee aparte DFT-bassins met aangepaste voeding: één voor de kiemingsfase en één voor de groeifase. Bij dit systeem is er geen bijkomende irrigatie boven het gewas of mistinstallatie. Bij Vertify. gebeurt de kieming in een afgesloten klimaatcel met belichting en mistinstallatie. Na deze fase worden de planten overgezet naar een kas op een DFT-bassin. Beide systemen, de klimaatcel en de kas, zijn relatief duur. Daarom werd er bij NIAB in Engeland gezocht naar systemen die werken in goedkopere plastic tunnels.

Een hydrocultuurinstallatie is niet goedkoop. Maar het is vaak een verbetering op vlak van arbeidsefficiëntie en ergonomie. Teelt op water is ook meer voorspelbaar en controleerbaar, waardoor telers een hogere productie en gewaskwaliteit kunnen bereiken. Het belangrijkste voordeel van hydrocultuur is wellicht dat er minder gewasbeschermingsmiddelen nodig zijn omdat er geen onkruid of grondgebonden ziekten en/of schimmels meer optreden.

Toekomstplannen en haalbaarheidsstudie

De volgende stap voor dit nieuwe hydrocultuursysteem is natuurlijk ingang vinden in de praktijk. Om dit te stimuleren, maakten de projectpartners een gids voor telers die uitvoerig beschrijft hoe het nieuwe teeltsysteem werkt. Voordat telers overschakelen, willen ze weten of het een haalbaar systeem is. Daarom is er een haalbaarheidsstudie uitgevoerd.