Steeds meer vollegrondsaardbeien groeien op met folie afgedekte teeltruggen. Die bedekking moet na de laatste pluk wel opgeruimd worden, als het even kan met zo min mogelijk inspanning, kosten én frustratie. Diabolorollen helpen daarbij.
Ruggen afdekken voor de teelt van aardbeien kan met afbreekbare folie, maar dat materiaal is soms al op zijn retour voordat de teelt is afgerond. Of de folie blijft juist langer intact dan de bedoeling is. Dat maakte dat Jan van Meer in Breda na een proef met dit materiaal toch de voorkeur gaf aan normale pe-folie. Dat was enige jaren geleden.
Pe-folie moet na de teelt verwijderd worden. Dat kan handmatig, kost veel arbeidsuren en is zwaar werk. Om het materiaal te kunnen hergebruiken moet het bovendien schoon zijn: vrij van plantenresten en vrij van T-tape. De tape werd dan ook apart verzameld en dat betekende nog meer handwerk.
Pvc en pe
Het alternatief is de folie machinaal oprollen. Met een aangedreven haspel op een trekker hoeft dat niet het grootste probleem te zijn. Maar dan nog zijn niet alle problemen opgelost. Een pvc-pijp is handig als kern om de plastic omheen te rollen, maar ingeklemd door enkele honderden meters materiaal is die pijp niet meer te verwijderen. “Dat betekende dat de folie – ondanks het geringe aandeel pvc – werd afgekeurd voor hergebruik, omdat het beschouwd werd als bedrijfsafval”, ervaarde Van Meer, “met een innametarief van € 150 per ton.”
Machinale folie-oproller in vorm van diabolorol
De oplossing werd gevonden in een machinale folie-oproller waarbij de pvc-pijp is vervangen door een kern in de vorm van een diaboloroI. De rol wordt hydraulisch aangedreven. Het idee voor deze oplossing komt uit Brazilië. De Zuid-Amerikaanse bedenker zette er een filmpje van op YouTube en dat werd 9.000 kilometer verderop, in Breda, opgepikt.
Lees verder onder de foto‘s
De diabolorol bestaat uit 2 losse conussen, die elk aan een arm zijn bevestigd. Tijdens het oprollen van de folie drukken de conussen tegen elkaar. Door deze typische vorm bestaat er geen kans op inklemming zoals met een pijpvormige kern.
Het lossen van de opgerolde folie is secondenwerk: de beide armen draaien omhoog, waardoor de conussen van elkaar wijken. De folierol komt direct vrij, eventueel gereed voor hergebruik.
Afvalplastic mag niet meer naar China
“Dat laatste is wel een probleem geworden, dat is jammer”, aldus Van Meer. Tot vorig jaar ging veel afvalplastic naar Chinese afnemers. Het land heeft zijn grenzen voor deze import echter gesloten. “Het voordeel is dat je voor het opruimen van de bedekkingsfolie geen pvc-pijpen meer nodig hebt en we flink kunnen besparen op arbeid, maar die folie is nu dus wel bedrijfsafval. De T-tape verzamelen we nu daarom ook niet apart meer.”
Dit moet je doen voordat de folie-opraper aan het werk kan
Voordat de folie-opraper aan de gang kan, moeten de planten worden verwijderd. Dat gebeurt met een klepelmaaier, met geleiders die de gewasresten tot tussen de ruggen afvoeren.
Om de folie vervolgens op te rollen, moet het zoveel mogelijk ‘los’ liggen. Aan de zijkanten van het oprolapparaat zitten schijven die de grond aan de zijkanten van de rug wegploegen. Dat werkt meestal goed, maar soms ‘pikken’ de schijven in de folie. Vervolgens wordt de folie zoveel mogelijk opgelicht. Dat gaat met 2 als geleiders fungerende cultivatortanden.
Verder moeten de rijsnelheid en de draaisnelheid van de diabolorol op elkaar zijn afgestemd. Dit mechanisch/hydraulische regelmechanisme is afgekeken van een folie-oproller voor aspergefolie: een geleidestang houdt de folie op spanning. Verandert de spanning, dan gaat de diabolo (tijdelijk) iets sneller of langzamer draaien.