Deze winter veel minder Hollandse tomaten

In Nederland is de belichte tomatenteelt afgenomen van 60% naar 10 tot 15% van het areaal. In begin december is er in de schappen nog voldoende aanbod van Hollandse tomaten door de herfstteelten en het doortrekken van sommige jaarrondteelten tot en met week 50.

De herfstteelt tomaten in Nederland en België ligt op een vergelijkbaar niveau als voorgaande jaren. Het areaal belichte teelt tomaten in Nederland is zoals al verwacht echter sterk teruggelopen. Royal Zon heeft in de winter geen aanvoer meer van Nederlandse grove en middel trostomaten, maar wel cocktailtros- en minicherrytomaten. “Zodra we geen aanvoer van Nederlands product meer hebben, zorgen we ervoor dat we de tomaten uit andere landen krijgen om onze klokklanten jaarrond een breed assortiment producten, vers van de teler, te kunnen aanbieden”, zegt productmanager Vincent Theelen.

“Het merendeel van die aanvulling voor onze klok komt van Spaanse coöperaties, waar we al acht jaar mee samenwerken. In week 45 zijn we uit Spanje begonnen met de ronde-, pruim- en trostomaten. De import van cherrytomaten uit Spanje of Marokko veilen we sinds week 43, omdat onze vaste aanvoerder klaar was met zijn oogst.” Nieuw voor Royal Zon is de aanvoer, vanaf begin december, van trostomaten uit Turkije en tros- en specialty tomaten uit Italië. Dit is nodig vanwege de grotendeels weggevallen belichte teelt in eigen land.

Spanje, Marokko en Turkije vullen gat

“Tomatentelers die nog belichten doen dat tegen kostprijs plus een marge”, zegt Ton van Dalen, directeur Oxin Growers. Het gat dat er in het aanbod valt, wordt opgevuld door product uit Spanje, Marokko en Turkije.

Theelen verwacht dat door minder belichte tomatenteelt tot week 18 aanmerkelijk minder Hollandse tomaten op de markt komen. “Normaal neemt de productie van de belichte teelt in het vroege voorjaar door beter weer en meer licht toe. Maar dit zal nu ontbreken. Ook zal er een bepaalde verschuiving bij de traditionele teelt plaatsvinden. Telers die hun energie goed geregeld hebben, zullen normaal in week 12 tot 14 in productie komen. Maar tomatentelers die dat niet hebben, zullen later planten en pas in week 14 tot 18 gaan aanvoeren”, aldus de productmanager.

Zekerheid van levering

Door onvoldoende Nederlandse product, vanwege veel minder belichte teelt, zullen klanten van Royal Zon veelal kiezen voor importtomaten. Theelen: “Als volgend jaar de energieprijzen op normaal niveau komen en de belichte tomatenteelt weer toeneemt, denken we dat onze klanten toch weer voor de betrouwbaarheid van Nederlandse tomaten kiezen. Naast zekerheid van levering kiezen supermarkten steeds meer voor duurzaamheid, zoals biologische gewasbescherming, en lokale productie.”

In Nederland zal volgend jaar het tomatenareaal met 100 tot 125 hectare afnemen

Ook Van Dalen verwacht dat ondanks dat ze dit jaar leveringscontracten met grote klanten aan Spanje en Marokko verliezen, deze afnemers wellicht volgend jaar weer terugkomen. “Dat zagen we ook enkele jaren geleden toen het in de zuidelijke landen slecht en koud weer was en ze geen product konden leveren.”

Toename areaal in Spanje

Na twee jaar van afname van het tomatenareaal in Spanje is het dit jaar weer toegenomen en gaat het volgens Jan van der Blom van Coexphal richting 9.000 hectare. “Als Nederland teruggaat naar de oude teeltcyclus met weinig belichte teelt, heb je minder aanbod van tomaten in januari tot en met maart. Hierdoor is er meer samenwerking gekomen om dit gat in de winterperiode te vullen. Door het overleg met Nederlandse bedrijven staan er ook meer trostomaten.”

In de maanden september en oktober was het in Spanje warmer dan vorig jaar. De zetting van de tomaten, waarvan de meeste eind augustus zijn geplant, was in het begin van de teelt slecht. De oogst is daardoor pas in december met grotere volumes op gang gekomen.

Kassen vanwege ToBRF-virus geruimd

De Spaanse tomatentelers hebben ook te maken met het ToBRF-virus en kijken uit naar resistente rassen. Van der Blom: “Een aantal kassen met grove tomaten is vanwege het virus geruimd. Doordat het niet om een groot volume gaat, heeft het weinig invloed op het aanbod. Bij de fijne tomaten waarvan de planten besmet zijn, is het virus in de vruchten niet zichtbaar, maar blijft het gewas wel achter in groei. Om het virus in te dammen, worden op de tomatenbedrijven maatregelen genomen. Zoals geen bezoek van adviseurs toelaten en de hoek in de kas afzonderen. Aan het einde van de dag wordt daar maar één persoon toegelaten. De coöperaties hebben apart fust voor zo’n bedrijf.”

In Nederland zal volgend jaar het tomatenareaal met 100 tot 125 hectare afnemen, waardoor het totaal rond 1.700 hectare komt te liggen. Alle tomatentelers van Oxin Growers gaan planten, maar sommigen vanwege de hoge gasprijzen pas half januari in plaats van in december. Van Dalen: “Tros grof neemt toe ten koste van het fijne segment, omdat hiervan de kiloproductie minder is en meer energie en arbeid kost.”