De een na de ander

Met het doorlopen van de middelbare en hogere tuinbouwschool bouw je een flinke voorraad studievrienden op. De meesten werken niet meer in de sector of zijn net als ik in het management- of adviesvak beland. Sommige zijn de sector geheel uitgegaan.

Er waren ook wat tuinderszonen en -dochters bij. Afgelopen week las ik het bericht dat er weer een gestopt is. ‘Op het hoogtepunt’ schrijft in dit geval het echtpaar. De redenen zijn al jaren hetzelfde. Ik word te klein, geen opvolging en niet modern genoeg. Op deze wijze verschraalt het aanbod. Juist deze bedrijven zijn vaak de smaakmakers. Letterlijk dan. Er is ruimte voor kleine soortjes, bijzondere producten, moeilijke teelten, specifieke gronden.

Coöperaties

Enige jaren geleden zijn er in Aalsmeer initiatieven geweest om tot een gedeelde kwekerij te komen. Een coöperatie van kwekers onder één dak met allen een eigen afdeling. Als ondernemer worden een aantal zorgen je ontnomen en je hebt collega’s om mee te overleggen. Het is echter nog niet zo eenvoudig om een aantal gelijkgestemden bij elkaar te brengen. Het is bij het goede idee gebleven.

‘Een kaalslag in de regionale vertegenwoordiging’

Naast de smaakmakers in het assortiment gaan we ook bestuurlijke krachten missen. Hoe minder leden, hoe minder mensen om uit te kiezen. De regionale afdelingen drogen op, danwel fuseren tot een grote regio, waardoor de binding verder afneemt. Zo gaat langzamerhand de samenhang verloren. Omdat er geen vrijwilligers meer zijn, komen er betaalde bestuurders die de kar moeten trekken. Maar dat is toch anders dan wanneer je zelf onderdeel uitmaakt van de leden. Ik ervaar het aan den lijve bij een verenging waar ik zelf voorzitter van ben. De taal snap ik wel, de mensen ken ik ook. Maar het vakgebied is mij niet eigen, omdat je er zelf niet in werkt. Dan is het anders dan wanneer je zelf onderdeel van de groep bent.

Bestuurlijke innovatie

Ook aan de bestuurlijke kant zal de agrarische wereld zich dus opnieuw moeten vormgeven. Met het verdwijnen van grote aantallen agrariërs wat nu voor de deur staat, komt er een kaalslag in de regionale vertegenwoordiging. Dit geldt zowel voor de branche organisaties, maar ook in de politiek. Iemand moet de stem zijn van de sector. Het vraagt ook op dit vlak om vernieuwing en anders organiseren van de samengebalde maar ook individuele belangen. Na het wegvallen van het productschap is na vele jaren KIJK, Kennis In Je Kas, ontstaan. In de bloemisterij dreigt nu het Bloemenbureau te verdwijnen. Gezamenlijk optrekken staat onder druk. Het individuele belang weegt zwaarder. Dit vraagt om een andere visie op het organiseren van gemeenschappelijke belangen. Tijd voor bestuurlijke innovatie.