Cora van Nieuwenhuizen: ‘Valley of death’ energie overbruggen

Van Nieuwenhuizen is voorzitter van Energie-Nederland, een belangenvereniging van meer dan 80 bedrijven die energie produceren, verhandelen, of daar advies en services voor leveren.

Waar Nederland voorheen gasexporteur was, is het in de loop der tijd vooral gasimporteur geworden. Daarbij is het niet makkelijk om snel goede vervangers van Russisch gas te vinden. “De komende tijd is er zoveel gas nodig, dat er toch een deal nodig is met grote wereldpartijen, ook al zijn die minder betrouwbaar.”

Beperkt LNG-aanbod

LNG-aanbod is in verhouding tot de marktvraag nog beperkt. Er is wel groei in mogelijk. “Maar ook LNG komt voor een groot deel uit landen waar je niet helemaal van afhankelijk wilt zijn.” Er zijn wel betrouwbaarder partners die ook LNG-fabrieken willen bouwen. Maar die zullen daar uiteraard alleen in gaan investeren als er langlopende contracten bij horen. En in deze onzekere markt zijn er weinig partijen die zich daaraan willen gaan binden.

Jaren met schaarste overbruggen

Van Nieuwenhuizen verwacht dat er vanaf 2025 weer betere gasprijzen zullen gaan komen. “Maar tot die tijd is er nog de ‘Valley of Death’ te overbruggen. We zullen een paar jaar door moeten waarin we een hoge gasvraag hebben, maar nog niet de beschikking hebben over (duurzame) alternatieven voor Russisch gas.” Sommige Westerse gasproducenten hebben zo’n 10% uitbreiding in productiecapaciteit weten te realiseren, maar dat is bij lange na niet voldoende. “De productie van gas kan niet veel meer dan nu opgeschaald worden. Aan de andere kant zie je dat er na de lockdowns in China daar weer sprake is van een aantrekkende economie en dus ook van extra gasvraag.

Verduurzaming

Er wordt ingezet op een energietransitie naar duurzame energie, voor het milieu en om minder afhankelijk ter zijn van fossiel gas. Van Nieuwenhuizen: “Maar voorlopig redden we het nog niet zonder gas. Dat zal nog zeker vijftien jaar nodig blijven.”

Er wordt wel volop ingezet op elektrificatie met zon- en windenergie. “Maar er zal regelbaar vermogen nodig blijven voor als de zon niet schijnt en de wind niet waait. Ook de wkk speelt een rol om daar een buffer voor te bieden. Als energie uit zon en wind toeneemt, dan gaan de resterende gascentrales wel minder draaien, waardoor het steeds ingewikkelder en duurder zal gaan worden om energie te produceren buiten de duurzame opwekking om. Daarom ben ik ook warm voorstander van waterstof.”

Maar ook die productie zal voorlopig beperkt zijn in verhouding tot de vraag, waardoor de tuinbouw er niet vanzelfsprekend op kan rekenen hier volop mee aan de slag te kunnen. “Het zal een gevecht gaan worden: Wie krijgt die waterstof?”

Innovatie

Er zal door energiebedrijven dus volop geïnvesteerd moeten worden om energieduurzaamheid vorm te geven. Dat past volgens Van Nieuwenhuizen totaal niet bij veel bureaucratische systemen die zij opgetuigd ziet worden. “Sommige politieke partijen willen met heffingen het liefst dat energiebedrijven helemaal geen winst meer maken. Maar dan is er geen enkele ruimte meer voor innovatie en verduurzaming. En ze doen alsof het geld bij energiebedrijven tegen de klippen klotst, maar het is niet uit luxe dat er negen failliet zijn gegaan.” Daarbij is het voor grote investeerders aantrekkelijker om uit te wijken naar andere landen waar innovatie en verduurzaming meer gestimuleerd wordt.

De voorzitster van Energie-Nederland komt nog even terug op de beoogde afroming van winsten bij energiebedrijven. “In coronatijd gingen we supermarkten toch ook niet extra belasten, toen ze meer winst gingen maken doordat de horeca stil kwam te liggen?”