Wijziging concurrentiebeding roept weerstand op

Wanneer geldt het concurrentiebeding en mag je als medewerker niet naar een concurrerend bedrijf overstappen? Met een nieuwe wet wordt het concurrentiebeding aan banden gelegd en moet worden vergoed. Organisaties zijn kritisch op de wijzigingen. 

De Rechtbank Rotterdam verbiedt een verpakkingsmedewerker voor tomaten om direct bij de concurrent in dienst te treden. Het is een strikte toepassing. Er is wetgeving onderweg die het concurrentiebeding versoepelt. Een verpakkingsmedewerker op een pakstation voor tomaten heeft zoveel kennis van het verpakkingsproces dat ook hij gehouden is aan het concurrentiebeding. Hij mag een halfjaar niet in dienst treden van de nieuwe werkgever, oordeelt de rechter. De medewerker stelt dat hij een uitvoerende functie had, niet met concurrentiegevoelige informatie werkt en geen commercieel contact had met klanten. Daarom is zijn belang groter, hij kan teamleider worden en zich zo verbeteren. De rechter geeft de werknemer echter geen gelijk.

Handel gevoelige sector

Circa 3,1 miljoen Nederlanders hebben zo’n concurrentiebeding. Met name de handel is een gevoelige sector omdat veel in relaties gewerkt wordt. In de groentehandel is het concurrentiebeding vaak een lastige kwestie. Bijna een op de vijf bedrijven in de handel heeft wel eens personeel van de concurrent overgenomen. Deze medewerkers hadden vaak een concurrentiebeding om bedrijfsgevoelige informatie te beschermen, zoals klantenlijsten en leveringsafspraken.

In 27 procent van de gevallen eindigde zo’n kwestie in een rechtszaak. De rechter oordeelt gemiddeld vaker in het voordeel van personeel. Er is daarmee rechtsonzekerheid rondom het concurrentiebeding. Het kan bedrijven flink schaden als personeel ook klanten meeneemt. Vaak wordt een concurrentiebeding afgekocht door de nieuwe werkgever. In 8 procent van de gevallen betaalt de werknemer de boete door af te zien van bijvoorbeeld vakantiegeld. Een boetebeding is gemiddeld iets meer dan € 8.000.

Vergoeding werknemer bij concurrentiebeding

Het concurrentiebeding verbiedt een werknemer om na het einde van zijn arbeidsovereenkomst soortgelijke werkzaamheden uit te oefenen bij een ander bedrijf of als ondernemer. Een werkgever laat dat concurrentiebeding opnemen in het contract om hiermee zijn bedrijfsbelangen te beschermen. Dat wordt ook wel bedrijfsdebiet, of bedrijfsgeheimen genoemd, zoals kennis over tarieven, klantgegevens en -bestanden en goodwill.

Echter, het concurrentiebeding voor personeel wordt aan banden gelegd en moet vergoed worden. Dat staat in een nieuwe wet ‘Wet modernisering concurrentiebeding’. Deze nieuwe wet lag eerder dit jaar in consultatie. Dat betekent dat marktpartijen erop mogen reageren. Bedrijven kunnen hun werknemers straks minder makkelijk verbieden om bij een concurrent hetzelfde werk te gaan doen of moeten een vergoeding betalen als ze het beding inroepen.

In de wet komt onder meer een begrenzing te staan van de duur van een concurrentiebeding. Ook moet de werkgever precies aangeven waar de bepaling geldt en welk ‘zwaarwichtig bedrijfsbelang’ ermee is gediend. Ook moet er een vergoeding voor de werknemer komen als de werkgever het beding in werking gaat stellen. Dat moet in de vorm van een bepaald percentage van het laatstverdiende salaris.

Loonwerkers en uitzendbureaus kritisch

Die vergoeding in de nieuwe wet is met name voor loonwerkersorganisatie Cumela een ‘dolk in de rug’, blijkt uit de reactie op de consultatie. “Voor het mkb zijn de voorstellen funest. Werkgevers investeren volop in hun personeel dat met één mededeling zijn dienstverband kan beëindigen en vervolgens nog recht heeft op een vergoeding?” Ook vindt Cumela de termijn knellen. “Als de werknemer het dienstverband opzegt, komt dit over het algemeen voor de werkgever als een verrassing. De werkgever moet dan binnen 14 dagen laten weten of hij de werknemer aan het concurrentiebeding houdt. Die termijn is te kort, met name voor het mkb waar de ondernemer gewoon deelneemt aan het arbeidsproces.” Ook vindt Cumela het lastig dat bij aanvang van het dienstverband duidelijk omschreven moet worden wat de zwaarwegende bedrijfsbelangen zijn. Voor personeel dat lang in dienst is, kan dit takenpakket veranderen.

ABU, de koepel voor uitzendbureaus, is ook kritisch op de nieuwe wetgeving. Deze nieuwe wet zou het ook lastiger maken medewerkers te houden aan het relatiebeding, dat een ander beding is dan het concurrentiebeding. Dat relatiebeding is een drempel om bij een relatie te gaan werken, zoals een klant van de werkgever. Dit beding is minder ingrijpend voor personeel en hoeft niet te worden versoepeld vindt de ABU. Dan is er ook nog het anti-ronselbeding. Dat moet werkgevers beschermen tegen oud-werknemers die ex-collega’s benaderen om elders samen te gaan werken. Ook dit beding hoeft niet versoepeld te worden, vindt de ABU.

Voor de zomer zou het kabinet ook een verkenning doen naar het verbieden van concurrentiebedingen voor personeel tot een minimumsalarisgrens van 1,5 keer modaal. Dat zou voor de verpakkingsmedewerker betekenen dat hij vrij is om te werken waar hij wil.