Schermen met mooie woorden over hoe duurzaam je bent, kan averechts werken. Je kan zomaar beschuldigd worden van ‘greenwashing’.
Glastuinbouw Nederland kwam vorige week op de proppen met het boekje ‘Gaan met die circulaire kas!’. In dezelfde week promoveerde gedragswetenschapper Rachel Greer aan de Erasmus Universiteit op het correct gebruik van de claim ‘circulair’.
Omdat ‘duurzaam’ eind vorige eeuw al een versleten containerbegrip was, zoeken we met zijn allen naar nieuwe, hippere termen. De laatste tijd zijn bedrijven graag ‘circulair’ bezig. In goed Nederlands spreken we ook wel van de kringloopeconomie, of van kringlooplandbouw. Maar vanwege de associatie met de kringloopwinkel is circulair als juichende marketingterm toch net wat populairder.
In de circulaire economie struikelen we op onze weg vanzelf weer over onze eigen rommel, want net als op een Monopoly-bord komen we telkens weer langs Start
Circulair versus lineair
De circulaire economie, zo leren we van doctor Rachel Greer, staat tegenover de lineaire economie. In de lineaire economie komen we het afval van onze productieprocessen nooit meer tegen, want we bewegen ons in een rechte lijn voorwaarts. In de circulaire economie echter struikelen we op onze weg vanzelf weer over onze eigen rommel, want net als op een Monopoly-bord komen we telkens weer langs Start.
Cradle-to-cradle
In die zin is circulair meer in overeenstemming met de werkelijke wereld, want die is ook rond en we komen er ons eigen afval voortdurend weer tegen. Dus kun je daar maar beter ook weer wat goeds mee doen. En dan niet eenmalige recycling, maar semi-oneindige recycling, waarvoor in 2002 de term ‘Cradle to Cradle’ werd bedacht. Een principe waar de meeste bedrijven, die nu al wel de mond vol hebben van circulair ondernemen, nog lang niet aan kunnen voldoen. Vraag maar aan Shell, dat recentelijk een paar keer achter elkaar voor de Reclame Code Commissie werd gesleept en telkens verloor.
Circulair telen op Mars
De glastuinbouw snapt heel goed wat circulair werkelijk inhoudt: die circulaire kas uit de titel van het vlot geschreven infoboekje is een ‘kas met een gesloten productie-ecosysteem’. Een kas zonder verliezen van water en voedingsstoffen, die zelfs op Mars zou kunnen blijven draaien.
Glastuinbouw Nederland is de eerste om te erkennen dat we met die circulaire kas ook nog een lange weg te gaan hebben
Is die kas er al dan?
De speelse titel van het boekje zou voor de optimistische lezer kunnen suggereren dat die kas er nu al is. Wel niet op Mars, maar wel in pakweg Monster of Maasdijk. Het is met zo’n titel net als met de toch ietwat misleidende naam van keurmerk ‘On the way to PlanetProof’, waarin dat eerste deel in het spraakgebruik vaak wegvalt en op het logo ook in veel kleinere letters is geschreven. Glastuinbouw Nederland is de eerste om te erkennen dat we met die circulaire kas ook nog een lange weg te gaan hebben. We gaan daar pas in 2050 arriveren, zo valt te lezen.
2050: ik hoop het nog mee te maken
Dat duurt nog best lang. Ik hoop dat ik het nog ga meemaken, misschien kan het ook al in 2049? Daarom zou ik de titel van dat boekje graag als een aansporing willen lezen, wat het in goed Westlands natuurlijk ook is: ‘Gáán met die circulaire kas!’.
