Chinese kool in april? Het kán, maar …

April is de maand zonder Nederlandse of Spaanse Chinese kool, een bescheiden aanvoer uit de kas daargelaten. Studenten van HAS green academy gingen de uitdaging aan om juist dan ‘Chinese’ te oogsten. Dat lukte deels, maar praktijkrijp zijn de geteste teeltwijzen zeker nog niet.

Met grote interesse volgden enkele telers de presentatie van zes tweedejaars Tuinbouw-Akkerbouw-studenten van HAS green academy omtrent het vervroegen van Chinese kool. De presentatie betrof hun teeltproject, waarin ze op zoek gingen naar een manier om in april Chinese kool te kunnen oogsten. Juist in april valt er namelijk een gat in de aanvoer van Chinese kool. Het seizoen voor de bewaarkool loopt in Nederland tot in maart en ook het Spaanse seizoen loopt in maart ten einde. De oogst van de vroegste teelten onder vliesdoek in de vollegrond start veelal begin mei. Hoe mooi zou het zijn als dat gat gedicht kan worden door een jaarrond aanbod van Nederlandse Chinese kool?

Teelt-technisch uitproberen

Nog los van het financiële plaatje en andere mitsen en maren, is sowieso de eerste stap om het teelt-technisch uit te proberen. Daartoe werd Chinese kool op de schooltuin van HAS green academy geplant op 12 en 31 januari en 21 februari op teeltvijvers. In de vollegrond werd op 31 januari, 21 februari en 15 maart geplant. De laatste planting is tevens de vergelijking met de praktijk. Het ras is Manoko, een vroeg ras van Bejo geschikt voor in de vollegrond en onder glas.

De plantingen stonden in de vollegrond en op teeltvijvers. In de vollegrond werd een deel onder geperforeerde folie geplant, een deel onder vliesdoek en een deel onder dubbel vliesdoek. De teeltvijvers stonden in tunnels, afgedekt met vliesdoek, plasticfolie en noppenfolie. Daarnaast werd steeds de helft van een planting behandeld met FrosTect (zie kader). De plant heeft 24 uur nodig om dat product goed op te nemen en het dient dan ook 24 tot 36 uur voor de nachtvorst te zijn toegediend.

De planten in de vollegrond stonden in 5-centimeter perspotten, op water waren dat 4-centimeter perspotten. Alle planten zijn door Plantenkwekerij Brabant Plant opgekweekt. Het water in de vijvers had een EC van 3 en een pH van 5,5 à 6,0. Verder werd het water belucht met zuurstof.

Teeltverloop

De vroegste planting van 12 januari op de teeltvijvers kreeg al snel een nachtvorst van -6 graden voor de kiezen. Daarnaast kreeg de wind vat op de tunnelbedekkingen. Dat werd hersteld, maar de planten hadden er wel door geleden. Begin februari volgde een tweede nachtvorst van -7 graden. Uiteindelijk leidde dat bij de vroegste planting tot 50 à 60% plantuitval en zowel binnen op water als buiten gingen die plantingen voor 100% in het schot.

In de tweede planting op teeltvijvers was de plantuitval laag. De planten zijn geoogst bij een koolgewicht van circa 800 gram en daarbij zat 90% van de kolen boven de tolerantiegrens voor schot. In de praktijk mag een gedeelte van de kolen tot een derde van de koollengte schot vertonen. De kolen die onder de tolerantiegrens bleven, werden door de aanwezige telers als vermarktbaar beoordeeld. Mogelijk dat bij oogst bij 600 gram koolgewicht het percentage vermarktbare kolen hoger had gelegen. Het vorstwerende effect van FrosTect lijkt er in deze planting niet echt uit te komen. Daarbij tekent Den Ouden GrowSolutions aan dat het product de plantweerbaarheid tegen enkele graden vorst verbetert, maar niet tot -6 of -7 graden.

Tijdig luchten

De tweede planting van 31 januari is in de laatste week van april geoogst. Dat is aan de late kant als je als doel hebt om in april Chinese kool te leveren. Deze planting is wel deels met FrosTect behandeld, maar vertoonde wel 90% schot, mede door de nachtvorst van -7 graden en op enig moment een luchttemperatuur van ruim 40 graden. In de tunnels is naast de lucht- en watertemperatuur ook constant de luchtvochtigheid gemeten. De luchttemperatuur zit al snel op 18 à 19 graden, maar kan dus sterk oplopen. Het is daarom zaak tijdig te luchten om schotvorming te voorkomen.

De planting van 21 februari is gezien het planttijdstip niet meer met FrosTect behandeld. Deze planting vertoonde op de teeltvijvers weinig schot, maar heeft in de tunnels ook geen nachtvorst te verwerken gehad. In de vollegrond was wel sprake van schot door enkele keren vorst. Deze planting is op 7 mei geoogst bij een koolgewicht van ongeveer een kilo.

Aandachtspunten op vijvers

Bij het toegepaste systeem van teeltvijvers met luchtkamers onder de vijverplaten, hangen de perspotten een stukje boven het water. Dat betekent dat de wortels die uit het perspotje groeien in eerste instantie boven het water hangen en het even duurt voordat ze in het water komen. Om ervoor te zorgen dat de perspotjes ondertussen niet uitdrogen, is water gegeven. Hoewel de planten wel snel aan de groei gingen, zou dit volgens een aanwezige teler met ervaring met paksoi toch al een stressmoment geweest kunnen zijn. Met een ander systeem van teeltvijvers waarbij de perspotjes meteen in contact komen met water is dit te voorkomen.

In de tunnels was sprake van slakkenvraat door het extra vochtige klimaat.

Een ander probleem waren slakken en muizen. Deze zijn succesvol aangepakt met slakkenkorrels en muizenvallen. Toch was er enige uitval door muizenvraat en zeker in de tunnels was sprake van slakkenvraat door het extra vochtige klimaat.

Financieel plaatje maken

De voorlopige conclusie luidt dat het teelt-technisch mogelijk is om in april Chinese kool te oogsten van voldoende gewicht en kwaliteit. De voorlopige resultaten zullen in de komende tijd nog nader geanalyseerd worden om te verwerken in een projectverslag met statistische onderbouwing. Ook zullen de studenten een financieel plaatje maken en kijken of een investering in een systeem op water financieel rond te rekenen is. Daarbij hoort een inschatting van wat ‘de markt’ voor deze Chinese kool over heeft om jaarrond Nederlandse Chinese kool te kunnen aanbieden.