Btw-verlaging of verhoging groente en fruit?

Supermarkten pleitten na Prinsjesdag voor tijdelijke verlaging van het (verlaagde) btw-tarief op voeding. Daarmee kan de koopkracht wat herstellen.

De Raad van State verwacht echter dat dit niet leidt tot lagere prijzen, maar tot supermarktsubsidie. De bedrijven in de keten steken het belastingvoordeel vooral in eigen zak, denkt zij. Met zo’n zwaar advies zal de wens van supermarkten moeilijk ingewilligd worden, ook als het alleen om groenten en fruit gaat.

Inflatie niet aanwakkeren

Het gekke is: Een verhoging van btw is ook niet uitgesloten. Uit ambtelijke stukken blijkt dat afschaffing van het huidige verlaagde tarief van 9 procent op voeding (en dus groente) ook op tafel ligt. Het verlaagde tarief is namelijk geëvalueerd voor alle categorieën.

Er zijn argumenten voor en tegen afschaffing van het verlaagde tarief voor voeding. Een besluit wordt niet binnen vijf jaar verwacht, en zeker niet in deze tijd van hoge inflatie. Verhoging van btw naar het reguliere tarief zou de inflatie alleen al met 1,4 procent doen stijgen.

Toch wordt vrij over het afschaffen van de verlaagde tarieven nagedacht. Uit die analyse van ambtenaren (van beschikbare studies) blijkt dat er betere manieren zijn om de minst draagkrachtige consumenten aan goede en voldoende voeding te helpen. Een subsidie of toeslag kan bijvoorbeeld beter werken dan een verlaagde belastingheffing. Van een verlaagd btw genieten vooral welgestelde consumenten. Bovendien: Met subsidie voor gezinnen op bijstandsniveau zijn dit jaar al stappen gezet met bijvoorbeeld de boodschappenkaart.

Dan alleen in restaurants?

Het kan ook dat de categorie voeding opgebroken wordt. Zo denken de ambtenaren in die analyse ook aan het verhogen van de btw op voeding in alleen restaurants. Daarnaast worden ook gerichte subsidies voor producenten genoemd om prijzen te verlagen. Oplossingsrichtingen gaan dus alle kanten op, waardoor geen richting in de discussie zit.

Mocht het verlaagde tarief voor voedingsmiddelen (en water) toch worden afgeschaft, dan levert het de landelijke overheid bijna € 9,6 miljard op, die dan weer teruggeploegd moet worden om de consumptie te stimuleren. Ga er maar aan staan. Het kabinet schuift besluiten over het verlaagde btw-tarief (en over verlaging van het btw-tarief voor groenten en fruit) door naar een volgend kabinet.

Prijsverschillen buurlanden

De discussie over btw kan volgend jaar mogelijk opnieuw oplaaien. Dan is duidelijk hoe groot de prijsverschillen zijn voor voeding in Nederland en omliggende landen. Daar is steeds meer belangstelling voor. De Universiteit van Maastricht doet er onderzoek naar. Het is bijvoorbeeld gek dat Albert Heijn voor een pond witlof in Nederland € 2,49 vraagt en € 0,50 meer voor dezelfde witlof in haar Belgische winkels. Een kenner vindt dit witlof-voorbeeld misschien slecht gekozen, vanwege verschillen in kwaliteits- en sorteringsklassen. Maar dat geeft alleen maar aan hoe ingewikkeld de discussie is.