Bom-Lemstra: ‘Voor hoger steunplafond energie naar Brussel’

Iets minder dan 10% van de glastuinders verwacht binnenkort te stoppen. Dat blijkt uit een peiling van Glastuinbouw Nederland. Driekwart moet zwaar ingrijpen in de bedrijfsvoering. Deze bedrijven zijn niet geholpen met de Tegemoetkoming Energiekosten (TEK), verwacht Adri Bom Lemstra, voorzitter van Glastuinbouw Nederland. “Ander energie-intensief MKB wordt veel beter ondersteund. Waarom kan dat voor onze sector niet?”

Wat heeft de glastuinbouw aan de TEK-regeling?

“De Tegemoetkoming Energiekosten zoals die er nu ligt, daar heeft niemand iets aan. Een van de voorwaarden is dat de energiekosten hoger zijn dan 12,5%. Van de Nederlandse MKB-bedrijven komt 95% daar niet aan. De glastuinbouw voldoet daar wel aan, maar is onderdeel van de agrarische sector, en die sector mag niet meer dan € 62.000 per bedrijf ontvangen. Glastuinders zien hun kosten stijgen met tonnen, soms miljoenen. Dan heb je niks aan zo’n laag bedrag.”

Voor ander MKB is dat beter geregeld?

“Ja, niet-landbouwbedrijven kunnen van het kabinet maximaal € 160.00 aan steun krijgen. In Duitsland ligt dit zelfs nog hoger. Daar kunnen bedrijven 30% van hun extra energiekosten vergoed krijgen tot een maximum van € 2 miljoen. Dat is een politieke keuze, die onze regering ook zou moeten maken. En niet zeggen ’dat mag niet van Europa’, want dat klopt niet. Het mag wel, kijk maar naar onze oosterburen.”

Kan dat ook voor de glastuinbouw?

“Dan moet de glastuinbouw eerst door de EU worden erkend als energie-intensieve sector, waarvoor de steungrens ligt op € 25 miljoen per bedrijf. Tot die tijd zitten we vast aan die € 62.000. Het is dus belangrijk dat landbouwminister Adema in Brussel pleit voor deze positie voor de glastuinbouw in de wet.”

Lees ook: CDA stelt Kamervragen over lage energiesteun glastuinbouw

Sommige mensen zien een crisis als een soort natuurlijke selectie waarbij de gezondste bedrijven over blijven.

“Dat vind ik niet goed doordacht. Er vallen veel bedrijven af, ook gezonde bedrijven. De tuinbouw is een keten die in tientallen jaren zorgvuldig is opgebouwd en nu dreigt in te storten. Er zijn al bedrijven failliet gegaan of naar het buitenland vertrokken. Transporteurs hebben minder producten te vervoeren, verpakkingsfabrikanten moeten hun productie afschalen, kassenbouwers zien hun orderportefeuilles opdrogen. Het duurt jaren voordat die bedrijven weer normaal draaien, als dat al gebeurt. Ik zie deze situatie nog niet snel voorbij gaan.”

De enige uitweg uit deze crisis is de energietransitie

Welke oplossing ziet u?

“De enige uitweg uit deze crisis is de energietransitie. Daarbij zijn er twee hobbels: een tekort aan liquiditeit doordat bedrijven minderomzet draaien. Daar is een overbrugging voor nodig, zoals een borgstellingsregeling of een TEK. Maar dan moet je de TEK wel goed ontwerpen, anders blijft er € 3 miljard op de plank liggen.

De andere hobbel is de gebrekkige SDE-regeling voor bestaande gevallen, waarbij de subsidie is gekoppeld aan de gasprijs. Dit leidt er toe dat de warmtetransitie vastloopt.”

Neemt de overheid de glastuinbouw serieus genoeg?

“Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat wil de energietransitie graag in de benen houden en is daar keihard voor aan het werk. Juridisch ligt dat echter lastig. En wat de TEK betreft: ik vind het raar als er € 3 miljard beschikbaar is voor het bedrijfsleven en niemand er een beroep op kan doen. Waar zijn we dan mee bezig? Ik vraag me af of er politieke wil is om dit op te lossen. Alles duurt veel te lang.”