Nederlandse boeren en tuinders gaan meer rechtstreekse en gesloten samenwerkingsvormen aan met supermarkten in binnen- en buitenland.
Over tien jaar zal de markt voor bulkproductie niet langer het belangrijkste markttype zijn. Gesloten ketens, exclusieve producten en nichemarkten nemen in belang toe.
Dat zeggen onderzoekers Melanie Murk-Severein en Jan-Willem Grievink van EFMI Business School in een onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van LTO Nederland en Albert Heijn. De twee onderzoekers kunnen de ontwikkeling niet kwantificeren in een procentuele inkomenstoename van boeren en tuinders.
Consequentie van de veranderingen in de markt is dat nieuwe eisen worden gesteld aan het ondernemerschap, zegt Grievink. Gesloten ketens, exclusieve producten en niche markten hebben andere spelregels dan bulkproductie. “Dat vergt andere vaardigheden van ondernemers, betrokkenheid bij het product en bij de wensen van de klant”, aldus Grievink.
Aanleiding van het rapport was de brief die Albert Heijn vorig jaar aan afnemers stuurde, waarin eenzijdig een korting van 2 procent op de leveranciersprijs werd afgekondigd. LTO Nederland kwam tegen die brief in het geweer en ging het gesprek met AH aan. “We gaan niet voor de deur staan. Wij gaan aan tafel om elkaar goed de waarheid te zeggen”, zegt voorzitter Albert Jan Maat van LTO Nederland.
Maat noemt de supermarkten de etalage van de Nederlandse boeren en tuinders. “Dus moeten we daar dicht bij zitten. Onze verantwoordelijkheid gaat verder dan het erf. We moeten meedenken en mee-investeren.” Hoewel de export voor de Nederlandse land- en tuinbouw van het grootste belang is (70 procent gaat de grens over), is volgens hem de tijd voorbij dat met enig dedain gesproken wordt over de afzet binnen Nederland. Daar komt bij dat ook in het buitenland ontwikkelingen naar gesloten ketens en exclusieve markten volop gaande zijn. Daar moet de Nederlandse boer op inspelen, vindt Maat.
Directeur commercie Alfred Levi van Albert Heijn herhaalde maandag dat AH de ‘procentsbrief’ beter niet had kunnen versturen, ook al was die niet aan boeren en tuinders gericht. Hij benadrukte dat de relatie tussen zijn bedrijf een de leveranciers niet is gestoeld op de prijs, maar op continuïteit, transparantie, veiligheid en zekerheid. Tussenschakels die niets toevoegen aan het product, moeten worden weggenomen, zegt Levi. Een idee, dat Maat van harte ondersteunt.
Tegelijk moeten ook de leveranciers meedenken over de ontwikkeling van nieuwe producten, zegt Grievink. “Eigenlijk moeten boeren zelf met ideeën bij hun afnemers komen.”