Bodem is basis van voedsel en inkomen

Bij aandacht voor de bodem gaan algemeen belang en boereninkomenbelang hand in hand.

Wereldvoedselorganisatie FAO heeft 2015 uitgeroepen tot het Internationale Jaar van de Bodem. Aandacht voor de grond moet er voor zorgen dat de productiviteit van de aarde blijft groeien in plaats van dat die kleiner wordt door erosie, verdichting, verzilting, verdroging of vernatting.

Meer voedsel is nodig om de groei van de wereldbevolking bij te houden. In 1804 waren er 1 miljard mensen op de aarde, inmiddels zitten we op ruim 7,2 miljard. Voorspellingen voor 2050 lopen uiteen van 7,7 miljard tot 10,7 miljard; vaak klinkt het getal van 9 miljard.

Er is meer en beter voedsel nodig. Overal in de keten moeten daarvoor stappen worden gezet, maar de bodem is letterlijk de basis. En juist de kwaliteit van die bodem daalt. Ook in Nederland.

Laten ik er één aspect uitpikken: verdichting van de bodem. Als akkerbouwer en veehouder heeft u daarop direct invloed. Anderhalf jaar geleden sloeg het Wageningse onderzoeksinstituut Alterra daarover alarm. Bij de huidige landbouwprakrijk – intensieve bouwplannen, lange groeiseizoenen en zware machines – is het risico op onomkeerbare bodemverdichting op veel Nederlandse gronden erg groot. Sterker nog: bijna alle Nederlandse ondergronden zíjn al min of meer verdicht. Dat kost opbrengst, dus inkomen. De ondergrond herstelt zich nooit egaal, het alarmsignaal was daarom meer dan terecht.

Het is aan dit begin van 2015 daarom goed om te zien dat de Nederlandse teler zich bewust is van de problematiek. Jonge boeren praten over technieken en materiaal om de bodem te ontzien en investeren erin, organische stof staat volop in de belangstelling, bij zeer zware machines worden vraagtekens gezet. Inmiddels denken melkveehouders ook na over vaste rijpaden voor gras- en maisland om zo de ondergrond te ontzien en de productiviteit op termijn te behouden.

Het algemeen belang van voedselproductie en het directe inkomensbelang van de boer gaan hier hand in hand. Dat is een goede basis om stappen voorwaarts te maken.