‘Biotech niet isoleren van maatschappelijk doel’

De rol van moderne biotechnologie moet worden bezien vanuit de bijdragen die ermee kunnen worden geleverd aan maatschappelijke opgaven waar Nederland en Europa voor worden gesteld.

Nieuwe regelgeving moet nieuwe ontwikkelingen faciliteren, zonder vereiste waarborgen te veronachtzamen. Dat zijn conclusies die getrokken worden uit drie zogenoemde stakeholdersbijeenkomsten die het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft georganiseerd.

Aanleiding voor de bijeenkomsten was de Trendanalyse Biotechnologie (pdf, 18,2 MB) van de Commissie Genetische Modificatie en de Gezondheidsraad (met medewerking van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid) en de reactie daarop van staatssecretaris Sharon Dijksma (I&M). Dijksma wil dat betrokken partijen actief meewerken aan modernisering van de regelgeving, die niet meer toegesneden is op de huidige ontwikkelingen in de biotechnologie.

Aan de bijeenkomsten hebben vertegenwoordigers uit bedrijfsleven, wetenschap, maatschappelijke organisaties en overheid deelgenomen. De drie bijeenkomsten spitsten zich respectievelijk toe op de agro- en voedingsmiddelsector, industriële toepassingen en medische en farmacologische toepassingen. Van de besloten bijeenkomsten is een geanonimiseerd verslag gemaakt.

Uiteenlopende opvattingen

Er zijn zeer uiteenlopende opvattingen over de toepassing van biotechnologie, waarbij aan de ene kant wantrouwen bestaat tegenover wetenschap en bedrijfsleven, en aan de andere kant onbegrip over dat wantrouwen. Zo waren er deelnemers die genetisch gemodificeerde gewassen bij voorbaat uitsluiten: “Waarom sleutelen aan de natuur, als we haar niet begrijpen?”, terwijl er anderen zijn die menen dat de overheid bedrijven moet faciliteren.

Dat niet alles meer door de overheid moet worden geregeld, is breed gedragen. Maar dat wil niet zeggen dat er voldoende vertrouwen in wetenschap of bedrijfsleven bestaat. “Denk na voor je iets de wereld instuurt”, merkte iemand op. Aan de andere kan wordt vanuit wetenschap en bedrijfsleven geredeneerd, terwijl die omwille van de veiligheid zichzelf al belemmeringen opleggen; ‘dat hoeft de overheid niet voor ons te reguleren’.

Samenleving betrekken bij discussie

Een van de aanbevelingen is om de samenleving te betrekken bij een discussie over de mogelijke en wenselijke rol van biotechnologie. ‘Het doel hiervan zou kunnen zijn om bruggen te slaan tussen het onbegrip en wantrouwen die in de samenleving rondom biotechnologie bestaan’, zo staat in het verslag. De maatschappelijke opvattingen zouden de regering kunnen helpen bij het maken van beleidskeuzes.