De verkoop van biologische AGF groeide in de eerste helft van 2012 weliswaar met 7 procent naar ruim 81 miljoen euro, maar lijkt geen gelijke tred te kunnen houden met de groeiende vraag naar duurzame producten.
Uit de recente Monitor Duurzaam Voedsel van het LEI (publicatie 10-10-2012) blijkt dat het totaal van AGF-producten met een duurzaamheidskeurmerk met 12,5 procent gegroeid is naar 146 miljoen in het eerste half jaar van 2012. De biologische AGF verliest dus aandeel op de duurzaamheidsmarkt.
Tegelijkertijd neemt de vraag naar duurzame producten sterk toe. De bestedingen aan duurzaam voedsel groeide, ondanks de crisis, met 23 procent in een jaar, tegenover 1,2 procent voor de totale besteding aan voedsel. De groei zit hem vooral in de dierlijke producten met het ‘Beter Leven ‘-keurmerk: 205 miljoen omzet in het eerste half jaar van 2012 (+65%). Maar ook Fair Trade (+22%), UTZ-certified (+29%) en Milieukeur (+21 %) groeien gestaag.
Te kleine volumes
De Nederlandse supermarkten spelen een grote rol in de groei. Zij (exclusief Aldi, Lidl, Dirk en Bas) verkopen volgens de LEI-cijfers nu 65 procent van het duurzame voedsel, steeds meer onder hun huismerk. Een jaar eerder was dat nog 60 procent. Door deze grote spelers worden grote volumes gevraagd. Vooral de biologische AGF-sector lijkt hiermee moeite te hebben. “Wij doen geen biologische bloemkool in ons assortiment omdat er gewoon te weinig van is”, zei Arie van Doesburg van Plus Retail tijdens het Bio Congres dat afgelopen woensdag werd gehouden bij de Triodos-bank in Zeist.
Plus is al zes keer uitgeroepen tot de supermarkt met de meeste biologische producten. Als enige maakt het expliciete keuzes voor sommige duurzame producten. Alle bananen en ananas zijn Fair Trade, zonder meerprijs. Voor biologische groenten zit dat er niet in. “We doen dat alleen voor cherrytomaten. Met bijvoorbeeld spitskool is dat onmogelijk omdat er veel te weinig van is. Maar het is ook gewoon te duur voor alle consumenten”, aldus Van Doesburg.
‘Andere financiering nodig’
Tegelijkertijd lijkt de financiering voor de toeleveranciers een nijpend probleem te worden. Schaalvergroting vraagt om hoge investeringen in de keten. De MKB weet veel te weinig krediet los krijgen bij de banken, bleek uit het recente rapport van DNB, maar voor biologische bedrijven is het wellicht nog moeilijker. Zij betalen vaak een veel hogere opslag op het euribor-basistarief. “Bij een biologisch project met risico betaal je al gauw 8 procent rente-opslag”, zei directeur Ronald van Marlen van Ariza op hetzelfde Bio-Congres. Ariza is een bedrijf in Helmond dat biologisch fruit verwerkt en dat als concentraat importeert voor de productie van onder andere biologisch sap . “Er zijn weinig banken met visie. Ze zijn alleen geïnteresseerd in zekerheden. De risico’s van voorraden en debiteuren zijn hen al snel te groot. Zo zitten zij veel meer aan de knoppen dan je zou wensen.” De speciale fondsen van bijvoorbeeld de Triodos-bank zijn volgens Van Marlen niet berekend op grootschaligheid. “De aanplant van een sinasproject kost al gauw een miljoen. We moeten toe naar andere financieringsvormen.”