‘Biologisch perspectief als keten meewerkt’

Bionext-directeur Michaël de Wilde noemde op de radio enkele redenen. De Nederlandse landbouw is van oudsher erg gericht op handel en efficiëntie, waardoor alternatieve vormen worden weggedrukt. Ten tweede is daar de Nederlandse volksaard, met die enorme focus op lage prijzen. Een derde reden is de verstedelijking van Nederland, waardoor de band met een natuurlijke vorm van landbouw is losgeraakt.

In Nederland, je moet er maar eens op letten, afficheren middenstanders zich heel zakelijk

En we hebben hier, voeg ik toe, die Hollandse nuchterheid. Nederlanders vinden zichzelf nuchter, rationeel en weloverwogen en huiveren voor alles wat naar emotie riekt. Een emotionele band met het product vinden ze raar.

Dat is een heel verschil met onze buurlanden. Daar komen ze van heinde en ver om een ambachtelijke Wurst te scoren, of een köstliche Konfitüre. Je ziet er uithangborden met ‘unser Backer’ of ‘dein Markt’ en mensen spreken er van ‘unser Bauer’. De bakker, de slager, de boer, ze staan midden in de samenleving die smaak wil. Dat maakt de keus voor bio makkelijker.

Emotionele band

In Nederland, je moet er maar eens op letten, afficheren middenstanders zich heel zakelijk, als de keurslager, de echte bakker of de drankenspeciaalzaak. Ze staan een beetje boven je, ze gaan geen emotionele band met je aan. In het kielzog van die deftigheid heb je nu ook precisieboeren met hun ‘rationele bedrijfsvoering’. Consumenten kunnen niet achter blijven. Ze schamen zich bijna voor een kritische smaak en heten calculerende burgers. Voor hen is bio te duur.

Veel boeren hier doen er alles aan om biologisch naar beneden te praten

Er is nog een ernstiger verschil met de buurlanden. Veel boeren hier doen er alles aan om biologisch naar beneden te praten. Ze noemen het ‘randstedelijke hobby’s’, een ‘wensbeeld van yuppenboeren’ of een idee van een ‘clubje kleinschalige leugenaars’. Ze kraken de biologische ambitie van de Europese Commissie af en ontkennen dat biologisch tot de helft minder stikstof uitstoot. Ik lees er een grote onwil in die al te gretig wordt uitgedragen.

Dat snap ik niet. Iedereen schreeuwt om perspectief voor de boer, maar als ze er een op een dienblad krijgen aangereikt, dan deugt het niet. Dan praten ze liever hun malle FrieslandCampina-directeur na. Dat is erg jammer, zo houdt landbouwend Nederland zichzelf in een wurggreep. Boeren torpederen een alternatief dat zoveel potentie heeft, als ze zich er maar achter zouden scharen. Ze zijn zelf de oplossing.

Tienstappenplan

Laatst is een tienstappenplan door een groep groene boeren aan Staghouwer en Van der Wal aangeboden. Kunnen ze zo overnemen. Met name die verlaging van btw op bio/duurzaam. Niet als tijdelijke maatregel maar als blijvend milieucorrectief. En om de consument te verleiden. Want ja, Nederlanders blijven toch calculerende burgers.