Biologisch op de korrel

Het Global Footprint Network meldt dat we vanaf 2 augustus interen op de reserves. Zonder ingrijpen hebben we dit jaar eigenlijk 1,7 aardes nodig. Het gaat best hard. In 1975 lag de zogenoemde Earth Overshoot Day nog ergens in november.

Voor wat zo’n proclamatie waard is natuurlijk; feit is dat we anders voedsel moeten produceren om te kunnen voldoen aan alle duurzaamheidseisen. Interessant is hoe, op welke termijn en volgens welke route? De Europese Unie heeft dit alles vervat in de zogeheten Green Deal. Brussel ziet hierin de route naar een voedselproductie die beter is voor biodiversiteit, klimaat, voedselzekerheid én, zo zegt (nu nog) EU-commissaris Frans Timmermans – een eerlijk inkomen voor de boer. Belangrijk onderdeel van dit hele plan is om in 2030 een kwart van het landbouwareaal biologisch in te zetten.

Onhaalbaar doel

Voor Nederland is dit natuurlijk onhaalbaar. Wij hangen in de EU met 4% ergens onderaan de ladder. Oostenrijk voert de lijst aan, maar dit land heeft ook een absurde steunstructuur. Veel boeren zijn daar veredelde parkwachters. Inmiddels demissionair minister Piet Adema heeft de doelstelling voor Nederland op 15% gezet in 2030. Voor de duidelijkheid: Nederland telt nu circa 76.000 hectare biologische landbouw, verdeeld over ruim 56.000 hectare gras en groenvoeders en 19.500 hectare akkerbouw en vollegrondsgroente. Daar moet dus bijna 225.000 hectare bijkomen!

De vraag is hoe. De Rekenkamer meldt al dat het huidige beleid ontoereikend is. Wageningen University & Research keek inhoudelijk en zet ook harde kanttekeningen. Ja, in de akkerbouw is per hectare de emissie van broeikasgassen lager dan gangbaar, maar per kilo product tot 15% hoger. Voor vollegrondsgroente is dit zelfs 35 tot 40%. In de veehouderij ligt de emissie van ammoniak per hectare 40 tot 50% lager dan gangbaar, maar is deze per kilo melk minimaal een derde hoger! Uiteraard is de biodiversiteit groter.

Voedselproductie Nederland zal dalen

Wageningen waarschuwt ook. De voedselproductie in Nederland zal fors dalen. Dit komt door de 14 tot 36% lagere opbrengst per hectare in de bio-akkerbouw en 23% minder melk per bio-koe. De onderzoekers plaatsen naast de kritische noot bij het areaal – 225.000 hectare, waar haal je die vandaan? – de hamvraag: is de markt er wel?

In Nederland stokt de groei van biologisch al jarenlang. De producten zijn te duur, of te weinig onderscheidend. ‘Gangbaar’ is ook allang de weg van duurzaamheid ingeslagen; kijk naar de initiatieven van de supermarkten. Veel consumenten vinden dat genoeg. Die route in de transitie naar een andere landbouw verdient meer aandacht en waardering!