Biologisch kan campagne goed gebruiken

Met 80.000 hectare biologische landbouwgrond in Nederland komt in 2022 de biosector uit op een aandeel van 4,4% van de in totaal 1,8 miljoen hectare in gebruik door boeren en tuinders. Dat blijkt uit de jongste cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Die 80.000 hectare komen neer op een groei van 3,6%, vergeleken met 2021.

De groei van de biologische sector is aan het vertragen. Ten opzichte van 2015 is het areaal namelijk 59% gegroeid. Het aantal biologische landbouwbedrijven nam in dezelfde periode toe met 42,8%. Met name in 2016 en 2017 kende de biologische sector een kleine groeispurt. Er waren toen meer nieuwkomers dan gemiddeld. Nu is ook nog wel een flink deel van de bedrijven in omschakeling, maar bij 80% van die omschakelaars gaat het om biologische boeren en tuinders die extra grond van gangbaar naar biologisch aan het omschakelen zijn.

Bio in supers

De huidige teruggang in koopkracht door de ongekend hoge inflatie lijkt geen gunstig voorteken voor verdere groei van de sector. Dat ziet ook directeur Michaël Wilde van biologische ketenorganisatie Bionext. “Ja, het beeld dat mensen met een hogere energierekening en duurdere boodschappen dan maar wat minder vaak biologisch in hun winkelwagentje leggen klopt. Vooral de biologische speciaalzaken en supermarkten hebben het moeilijk. Maar ook in de reguliere supers loopt de verkoop van biologische producten minder hard.”

Kleine aansporingen kunnen de prijs van biologisch in een gunstiger licht zetten

Een uitzondering op die trend wordt gevormd door de discounters, door de korte keten en door coöperatieve winkels. “Daar voelen consumenten meer een band met de producenten die erachter zitten. In een supermarkt is er minder commitment”, aldus Wilde.

Hij ziet overigens in de huidige prijsontwikkeling wel weer een voordeel voor de omschakelaars. Die werken wel al biologisch, maar moeten hun product nog af als gangbaar afzetten. En door de inflatie zijn de prijzen voor gangbaar in de winkel harder gestegen dan die voor biologisch.

_{Lees verder onder foto}

Nudging kansrijker

Dat maakt de test die Bionext samen met marktonderzoeksbureau The Food Cabinet gaat doen om mensen met zogeheten nudges te verleiden om wat vaker biologisch te kopen wat kansrijker. Zo’n nudge – Engels voor een vriendelijk duwtje in de rug – kan bijvoorbeeld een bordje zijn waarop staat ‘Voor 10 cent meer heeft u bio’. Dat heeft in het verleden heel goed gewerkt om de omzet in biologische melk te laten groeien.

“Ondertussen is het prijsverschil daar zo goed als verdwenen, dus daar is nudging niet meer nodig. Maar in groenten en fruit is er nog wel een flink verschil. Dan kunnen kleine aansporingen de prijs van biologisch in een gunstiger licht zetten. Bijvoorbeeld de melding dat biologische appels goedkoper zijn dan Kanzi-appels.”

Wat er specifiek voor groenten en fruit werkt, heeft The Food Cabinet al eerder onderzocht in een aantal Dirk-supermarkten, toen in het kader van het Nationaal Actieplan Groenten en Fruit. “Het is geen toeval dat we voor deze campagne met dit bureau in zee zijn gegaan. Op die nudges van toen kunnen we voortborduren.”

De grote vier

Oplettende consumenten kunnen dit jaar al de eerste nudges verwachten. In Nederland doen waarschijnlijk de vier grote supers mee. Met Albert Heijn, Jumbo, Plus en Lidl wordt overlegd of en wanneer in welke productgroepen er welke acties gehouden worden.

Dit onderdeel van de drie jaar durende publiekscampagne De mooiste boodschap is bio gaat ook lopen in Vlaanderen, Finland en Zweden. Alle drie landen die een eindje hoger staan in de ranglijst van Europese landen met een groter aandeel biologische landbouw dan Nederland. Uit de CBS-cijfers blijkt namelijk dat Nederland met een aandeel van 4,4% onveranderlijk in de Europese achterhoede staat. Koploper is Oostenrijk met 25,4% van het totale agrarisch areaal biologisch gecertificeerd. Zweden staat op plek 3 (20,3%, Finland op plek 7 (13,9%) en België op plek 18 (7,2%).

“In Zweden stagneert biologisch. Dus daar is deze campagne meer dan welkom, ook met het oog op het Europees streefcijfer van 25% biologisch landbouwareaal in 2030”, stelt Wilde.

Wat daarbij in Nederland zeker ook zal helpen is het over twee weken te lanceren Nationaal marktontwikkelingsplan voor de biologische markt. Met als doel om in 2030 Nederland 10 à 15% van de landbouw biologisch te laten zijn. Wilde noemt dat een historisch moment, de rijksoverheid die zich vierkant achter biologisch schaart. Ook het rapport van de Autoriteit Consument en Markt, waarin wordt geadviseerd de btw voor biologische producten omlaag te brengen ziet Wilde als een nudge de goede kant op. Het gaat bij het bereiken van dat Europese doel immers uiteindelijk juist om consument en markt.