Veel telers hanteren veel te hoge en te sterk wisselende temperaturen in deze lange donkere periode, vindt teeltadviseur Peter Geelen van Plantmonitoring.nl. “Bij elke lichtsom hoort een bepaalde etmaaltemperatuur, afhankelijk van de plantbelasting. Door hierop te koersen blijft de plant in balans.”
Dit teeltseizoen kenmerkt zich tot nu toe door een extreem lange periode van heel weinig licht. “We hebben in jaren niet zo weinig licht gehad als nu”, zei adviseur Peter Geelen gisterenavond op de gewasbijeenkomst tomaat van LTO-Groeiservice in ‘s Gravenzande. Veel telers brengen niet het geduld op om de etmaaltemperatuur voldoende aan te passen aan die beperkte hoeveelheid licht. “De hoeveelheid suikers die de vruchten vragen is afhankelijk van de etmaaltemperatuur. Je moet dus de temperatuur aanpassen aan de hoeveelheid licht bij de plantbelasting van nu.“ Door de temperatuur naar beneden bij stellen zal ook de afsplitsing van trossen en vruchtaanmaak echter vertragen en zal het langer duren voor de eerste tomaten worden geoogst. “Maar je doet het nu echt fout door nu tempo te willen maken. Bij dit donkere weer moet het gewas in de ijskast.”
Twee keer fout
Geelen ziet dat veel telers het gewas willen activeren met extra temperatuur, terwijl de lichtsom erg laag is. “Als je de plant bij weinig licht gaat ‘activeren’ met extra temperatuur en dat voor het behalen van de etmaaltemperatuur wilt compenseren met een extra lage voornacht, dan doe je het twee keer fout.” Te hoge temperaturen bij weinig licht leiden tot de aanmaak van zwakke cellen. Het snel afkoelen naar een extra diepe voornacht verzwakt de plant verder waarbij het risico van condensatie van vocht wordt verhoogd. “Je ziet nu telers overdag de temperatuur hoog opjagen om vervolgens een diepe voornacht te hanteren en zo de gewenste etmaaltemperatuur te halen.”
Minder water geven
Bij lagere temperaturen is de celaanmaak trager. De plant heeft daarom maar weinig voeding nodig. Een druppelbeurt in een of twee dagen is soms al voldoende. De kleur van de kop aan het eind van de dag is in deze fase bepalend om te zien of de plant voldoende heeft geassimileerd, dus voldoende is geactiveerd. Bij een te grote watergift moet de plant extra verdampen om weer op kleur te komen. Dat kost dus veel extra energie en gaat zeker bij donker weer ten koste van de plantkwaliteit.
Anders activeren
Temperatuur is niet de enige methode om de plant te activeren. Ook luchtbeweging (convectie) heeft een groot effect op de verdamping van de plant doordat het vochtdeficiet rond de huidmondjes toeneemt. Deze vorm van stimuleren van verdamping heeft geen invloed op de kasluchttemperatuur en de plantbalans. Bovendien kost het veel minder energie dan het verhogen van de temperatuur. Volgens onderzoeker-adviseur Jan Voogt van Hoogendoorn Grothmanagement heeft onderzoek aangetoond dat verticale ventilatoren vele malen beter werken om de gewasverdamping te stimuleren dan horizontale ventilatoren. Voor egale verdeling dient er wel op iedere 240 vierkante meter een verticale ventilator te hangen, aldus Voogt.