Belichte teelt komkommer volgt tomaat

Eén ding is zeker: hogedraadtelers die op belichting hebben ingezet, stappen daar niet zomaar meer vanaf. Dat heeft niet alleen met de ‘positieve flow’ te maken, het is ook een kostbare investering. Teeltadviseurs gaan uit van € 20 à € 30 per vierkante meter. Met een meeropbrengst van 80 komkommers per meter, is die investering binnen 5 jaar terug te verdienen, geven specialisten aan; mits het rendement goed is.

Spaans gat dichten

Dat rendement wás goed in 2017. En ook dit seizoen lijkt de investering zich uit te betalen, omdat Nederland al vroeg in staat is het Spaanse gat te dichten. Zo onstuimig als de groei is dit seizoen, zo hard zal het de komende jaren niet meer gaan, denken insiders. De toename in areaal is voor een deel te danken aan de in 2017 nog beschikbare GMO-subsidie. Maar de toon is gezet en de verwachting is dat, bij een positief resultaat in 2018, de groei gestaag door zal zetten.
_{Artikel gaat verder onder de foto}

Belichte komkommers vragen veel arbeid. De planten groeien 7 centimeter per dag. Het clippen en zakken moet precies op tijd gebeuren om het werkbaar te houden. – Foto: Gerard Boonekamp

Constante aanvoer van kwaliteit

Telers die inzetten op belichte komkommer, sturen vooral op een constante aanvoer van kwaliteit. Het is met name in de periode maart, waarin het qua belichting wel eens misgaat. Bijsturen op belichting kan dan essentieel zijn om de productie en kwaliteit op niveau te houden.

Nederland bleek al vroeg in het seizoen in staat om een ‘uitstekende kwaliteit’ komkommer af te leveren, constateerde het Kwaliteits-Controle-Bureau (KCB). Een belichte komkommer kleurt mooier, is een veelgehoord commentaar. En niet alleen vroeg in het seizoen, ook door het seizoen heen kan belichting ervoor zorgen dat de kwaliteit op peil blijft en een productiedip wordt voorkomen. En dat speelt retailers in de kaart, die graag varen op een constante aanvoer.

Afspraken met vaste afnemers

Veel plaats voor een alternatief in de wintermaanden is er overigens nog niet. De teelt in december en januari beslaat een kleine 15 hectare. Albert Heijn en Jumbo bieden de Nederlandse komkommer aan als een premium-product, naast de Spaanse. Maar ook andere retailers kijken met interesse naar de recente ontwikkelingen. Er is behoefte aan een jaarrond product, denken kenners, waarbij er bereidheid is om een meerprijs te betalen. De huidige afzet gebeurt overigens enkele op afspraak, met vaste afnemers.

Risico op overspannenheid markt

Vroeg in het seizoen is enige voorzichtigheid geboden, klinkt ook als waarschuwing. Een hogere aanvoer vroeg in het seizoen kan gunstig uitpakken, maar de ruimte in de markt is in komkommer nog altijd beperkt. Te vroeg pieken leidt al snel tot overaanbod. Tegelijkertijd is een gegarandeerd grote aanvoer vroeg in het seizoen ook een goed teken naar de retail. Als Nederland kan laten zien dat het in staat is op afspraak te leveren, biedt dat een betere onderhandelingspositie. En daarmee is het Spanje een paar stappen voor. Dat kampt toch geregeld met kwaliteitsproblemen en virusdruk in de teelt.

Overigens is het niet alleen Spanje waar Nederland naar moet kijken. Ook in Noord-Europa is een ontwikkeling gaande waarin de hogedraadteelt en belichting een steeds belangrijker rol speelt. Rusland, Finland en Frankrijk zijn serieuze concurrenten voor de toekomst. Dus is Nederland in zekere zin ook gedwongen om te handelen.

Kentering in areaal belichte komkommer

Het areaal hogedraad wordt geschat op een kleine 200 hectare. Ook dat is een forse groei ten opzichte van voorgaande jaren. In 2012 stond er bijvoorbeeld ‘slechts’ 70 hectare. Wat belichting betreft is het areaal afgelopen jaar flink gegroeid, met ruim 60% tot 90 hectare. Dat terwijl de areaalontwikkeling jarenlang stabiliseerde rond de 35 hectare. Er is een kentering gekomen, signaleren marktkenners. En dat is een positieve trend, na jaren van neergaande lijn.

Kostprijsplus produceren is een voorwaarde

Maar het kostenaspect weegt zwaar, weten adviseurs. Ook in de hogedraadteelt worden nog stappen terug gezet naar de traditionele teelt, omdat het kostenplaatje te hoog uitvalt. Meer arbeid, hogere energiekosten, een stevige investering in hoogwaardige belichting. Kostprijsplus produceren is een absolute voorwaarde om die stap te kunnen zetten, waarschuwen adviseurs.

Het zijn met name de jonge, moderne bedrijven die de stap naar belichting zetten. Ze stappen af van een seizoensgebonden teelt, en rekken hun teelten steeds langer op. Het zijn de bedrijven die de laatste jaren geld hebben verdiend en in staat zijn een extra investering te doen die inspelen op de trend naar meer belichting. We zullen niet elk jaar een onstuimige groei zien, luidt de verwachting; dat de groei zal doorzetten, is een feit.