Belgische afzetwijze bewoog al richting Nederlandse

In Sint-Katelijne Waver en Barendrecht wordt nu veel gesproken over hoe een samenwerkingsconstructie tussen The Greenery en BelOrta het best kan werken voor alle telers. Het gaat dan over afzetwijze, de werking van een unie (of associatie) en cultuurverschillen.

In België is twee jaar geleden geruisloos een grote commerciële wijziging doorgevoerd. Veel bemiddelingscontracten worden niet meer landelijk afgesloten in de koepel Lava. De veilingen sluiten deze contracten dus nu zelf af. Lava is van zichzelf ook een unie of associatie voor Belgische afzetorganisaties (APO), maar kreeg in de afzet van Vlaams product een kleinere rol. Daarmee is meer gelijkheid gekomen in taken van Nederlandse afzetorganisaties en Belgische.

Contractverkoop

De contractverkoop in België is namelijk gegroeid de laatste jaren en dringt de klassieke veilklok wat terug. Zo heeft REO veiling het aandeel contractverkopen in haar afzet laten groeien van 27 in 2015 tot 47% in 2022. Overigens worden contracten ook vaak uitgedrukt op de klok als voorverkoop. Het percentage contractverkoop bij BelOrta is niet bekend.

Helemaal zelfstandig in contractverkoop is BelOrta niet. De koepel Lava heeft nog wel de seizoenscontracten als taak, maar die stroom is beperkt. “We kijken naar prijzen van vorige jaren en doen voorstellen waar we ons kunnen positioneren. De producentenorganisaties gaan er vervolgens mee aan de slag”, stelt Lava-directeur Maarten de Moor. Zo vindt er dus prijsafstemming plaats tussen de veilingen.

Lava is nog altijd een APO en heeft verder taken op gebied onderzoek en kwaliteitsbewaking, stelt De Moor. Of de vorming van een unie tussen The Greenery en BelOrta iets betekent voor de taak van Lava bij seizoenscontracten is veel te vroeg om te beantwoorden, zegt De Moor.

BelOrta veilt vrijwel geen product op naam van de teler, en heeft bijna dus geen individuele uitbetaalprijs. De klokverkoop in België is simultaan met andere veilingen, maar met eigen prijzen. Dat beteugelt concurrentie tussen de veilingen REO, Hoogstraten en BelOrta.

Verschil coöperatiestructuur

Qua coöperatiemodel verschillen The Greenery en BelOrta duidelijk. The Greenery stapte recent af van het klassieke coöperatiemodel naar het rvc+model. Daarin is de directie het bestuur en het toezicht van leden is georganiseerd in de raad van commissarissen. Er is dus geen bestuur meer, als in traditionele coöperaties als BelOrta.

BelOrta is een coöperatieve vennootschap. De raad van bestuur bij BelOrta bestaat uit twintig actieve telers uit alle productgroepen. Dit bestuur komt om de drie weken bij elkaar. Een kernbestuur van zes daaruit vergadert intensiever. De taak van het bestuur is opdrachten geven aan de directie en toezicht houden. BelOrta kent geen raad van commissarissen. Het toezicht ligt dus ook bij het bestuur.

Buiten het brede bestuur zijn 250 telers betrokken in BelOrta-productgroepen. De productgroepen worden voorgezeten door een lid van de raad van bestuur. Bij BelOrta is dus een op de vijf bedrijven betrokken bij het beleid van de coöperatie. De productgroep heeft veel invloed, ook bijvoorbeeld op het vaststellen van het percentage voorverkoop. Daarin verschilt het model weer niet zoveel van The Greenery.