Beleid laat CO2-emissie glastuinbouw niet dalen

Als het huidige beleid niet wordt gewijzigd, zal de glastuinbouw de CO2-emissiedoelstellingen in 2030 niet halen.

Dat blijkt uit een rapport van Wageningen Economic Research (WEcR), dat landbouwminister Carola Schouten naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

In 2017 is een prognose gemaakt voor de CO₂-emissie van de glastuinbouw in 2030. Deze zou uitkomen tussen 2,7 en 3,3 Mton. Sindsdien zijn er echter negatieve ontwikkelingen waardoor de emissie waarschijnlijk hoger uitkomt.

Zo blijkt het areaal glas in de laatste Landbouwtelling aanzienlijk hoger te liggen dan in eerdere schattingen van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Hierdoor moet de prognose voor de CO₂-emissie met 0,4 Mton worden opgehoogd.

Averechts beleid

In de tweede plaats zijn er gevolgen van het beleid die averechts uitpakken: de beperkte herstructurering van het kassenbestand, de verhoogde ODE-tarieven elektriciteit, knelpunten bij de infrastructuur elektriciteit en elementen in de SDE. Als dit beleid niet wordt bijgesteld, zal de CO₂-emissie in 2030 uiteenlopen van 4,8 tot 6,0 Mton. Dat is 2,1 tot 2,7 Mton boven de eerdere prognoses van 2017. Dit komt ook overeen met de huidige emissie, die rond 6,0 Mton ligt.

Worden de negatieve beleidsinvloeden gerepareerd, dan gaat de CO₂-emissie naar verwachting weer dalen. Daarvoor heeft WEcR enkele scenario’s doorgerekend: als de negatieve invloeden binnen drie jaar worden gerepareerd, loopt de CO2-emissie in 2030 uiteen van 3,6 tot 4,4 Mton. Bij een vertraging van vijf jaar wordt de emissie 3,9 tot 4,9 Mton.

WEcR: mindset tuinders negatief gekanteld

Ook al zijn er positieve ontwikkelingen, zoals het voortzetten van het programma Kas als Energiebron, de negatieve ontwikkelingen en onduidelijkheden hebben op dit moment de overhand, staat in het WEcR-rapport. ‘Hierdoor is de mindset en het animo bij de glastuinbouwondernemers en hun partners voor de energietransitie negatief gekanteld. Gewenste verbeteringen voor het transitieproces zijn complex. De elementen hangen onderling samen, de glastuinbouw is divers en vele partijen hebben een rol en verantwoordelijkheden. Hierdoor is een integrale benadering en regie noodzakelijk.’

De negatieve elementen in de SDE omvatten:

• de verlaagde subsidiebedragen door verhoogde correctiebedragen;
• het ontbreken van de inkoopkosten CO₂ in de onrendabele top duurzame warmte;
• het kosteneffectiviteitsbeginsel waardoor de hoeveelheid duurzame warmte veelal tot de basislast beperkt blijft;
• de aardgasprijsreferentie in plaats van de spark spread voor aardgas-wkk voor de correctiebedragen warmte;
• subsidie voor CO₂-opslag en niet voor CO₂-gebruik.

Onzekerheden voor tuinders

De belangrijkste onzekerheden zijn:

• het toekomstig fiscaal regime;
• het ontsluiten van externe warmtebronnen en externe CO_2;
• het ontbreken van een stimuleringskader voor inkoop externe warmte en CO₂;
• het uitwerken van Regionale Energie Strategieën;
• de individualisering van het CO₂-sectorsysteem.

De belangrijkste beleidsmatige ontwikkelingen die bijdragen aan de CO2-emissiereductie zijn:

• het voortzetten en intensiveren van het programma Kas als Energiebron;
• het oprichten van energiecoöperaties in de glastuinbouw;
• de nieuwe (sub)categorieën in de Stimulering Duurzame Energie (SDE).

Volgens het Wageningse rapport kan de energietransitie in de glastuinbouw worden vlot getrokken door gasgestookte energievoorzieningen te ontmoedigen, in combinatie met het mogelijk maken en het stimuleren van energievoorzieningen zonder CO₂-emissie en externe CO₂.

Lees ook de blog van Ton van der Scheer: ‘Tuinder kampioen van de energietransitie?’