Aubergine steekt avocado naar de kroon

“Aubergine is een lastig product voor veel mensen. Ze weten niet goed hoe ze het moeten bereiden en kunnen ’m niet snacken of rauw eten”, vertelt Angelique Martens van Purple Pride, de vereniging voor auberginetelers die valt onder de coöperatie Growers United.

Meer verkopen vanwege pandemie

In 2020 kocht 26% van de Nederlanders ten minste één keer een aubergine. Dat is een flinke sprong ten opzichte van 2019, toen nog maar 21% de groente weleens uit het schap pakte. Volgens Martens was die toename deels een gevolg van de pandemie: “In veel maaltijdboxen en verspakketten zit aubergine. Door corona werden die vaker verkocht, omdat er meer tijd was om uitgebreid te koken. Uit onderzoek weten we dat als consumenten eenmaal een aubergine geproefd hebben, er vaak wel een herhaalaankoop volgt.”

De griffiti aubergine een van de talrijke variaties voor met name horeca, maar de gewone aubergine is voor de jonge consument hip zat en aan een opmerkelijke opmars bezig. – Foto: Leo Duijvestijn

Meest gekocht

Vooral in de grote stad lijkt de aubergine bezig aan een opmars. Zo meldde online supermarkt Picnic afgelopen zomer dat de vruchtgroente onder hun Amsterdamse klanten het meest gekochte product was van het voorafgaande jaar. De aubergine stootte daarmee de avocado, die daarvóór het meest werd besteld door de hoofdstedelingen, van de troon.

Hipstergroente?

Is aubergine daarmee de nieuwe hipstergroente geworden, waar vegans in de grote steden mee weglopen en die op de menukaarten van hippe hotspots prijkt? “Ja”, meent oud-teler Ted van Luijk. “Mijn dochter in Rotterdam koopt wekelijks wel twee aubergines, net als haar vrienden. Onderzoek onder onze doelgroep toont aan dat vooral bij mensen onder 35 jaar de consumptie van aubergine het hardst stijgt. De jonge, stedelijke generatie heeft een heel ander eetpatroon dan wij met ons bordje met aardappelen, vlees en groente.”

Mijn dochter in Rotterdam koopt wekelijks wel twee aubergines, net als haar vrienden

^{Oud-teler Ted van Luijk}

Achttien soorten

Van Luijk teelde twintig jaar lang aubergines in het Westland, tot zijn zoon het drie jaar geleden overnam. Inmiddels worden op het bedrijf wel achttien soorten geteeld: van de klassieke dieppaarse aubergine tot de groene, witte, bol- en graffiti-aubergine. De bijzondere soorten vinden vooral aftrek bij horeca en in het buitenland, al liggen bijvoorbeeld de graffiti-aubergines ook in Nederland vaker in het schap, vertelt Martens. “Die zie je vooral in de grote steden steeds vaker. Daar wonen veel flexitariërs die openstaan voor nieuwe producten, en mensen uit verschillende culturen die al meer bekend zijn met andere varianten.”

‘Op de troepen vooruit’

Een rondgang langs verschillende groenteverkopers in Amsterdam leert dat de aubergine het inderdaad goed doet in de hoofdstad. Zo zien ze bij Groentewinkel De Graaf dat de vrucht ‘veel meer gegeten wordt dan een paar jaar terug’. Bij groente- en fruitwinkel Holthuizen is de aubergine al jaren een geliefd product, maar zijn het vooral jonge mensen die er veel om vragen.

Jordaan

Ook op de boerenmarkt in de Jordaan is de vrucht in trek. Wemke van den Berg, teler in de Betuwe, heeft er wekelijks een kraam: “Amsterdam loopt altijd op de troepen vooruit. Dat zien we nu met de palmkool, die verkopen we alleen daar. Zo is dat met de aubergine ook gegaan, al verkoopt die inmiddels op meer plekken goed.”

Omzet- en volumestijging

Voor inkopers van aubergines is het veelal niet mogelijk om te differentiëren op regio, maar in z’n algemeenheid zien zij een sterke groei van de afzet in Nederland. “In 2020 stegen de omzet en het volume met ruim 30% ten opzichte van 2019,” vertelt Brent de Haan van The Greenery. Het bedrijf levert de aubergines aan bij de distributiecentra van veel Nederlandse retailers.

Vega- en gezondheidsontwikkeling

Volgens De Haan hebben naast corona ook de vega- en gezondheidsontwikkeling bijgedragen aan de groei. “Aubergine wordt vaak gebruikt als vleesvervanger. Ook is het een vezelrijke en caloriearme vrucht. Bovendien is het relatief goedkoop en is-ie in de meeste gevallen in Nederland geteeld – een wens van steeds meer consumenten.”

Ottolenghi

De groeiende waardering voor de keuken in het Midden-Oosten – mede te danken aan de populaire kookboekenschrijver Yotam Ottolenghi – lijkt het imago van de aubergine ook goed te doen. Zo staat sabich, een pitabroodje gevuld met onder andere gefrituurde aubergine en hardgekookt ei uit Israël, bij steeds meer horecazaken in Amsterdam op de kaart.

De groeiende waardering voor de keuken in het Midden-Oosten lijkt het imago van de aubergine ook goed te doen

Hype slaat over

De verwachting is, zoals dat gaat bij veel trends die ontstaan in de Randstad, dat de auberginehype overslaat op de rest van het land. Volgens Martens is er nog een wereld te winnen. “De groeipotentie is enorm. In landen om ons heen wordt bijvoorbeeld veel meer aubergine gegeten. Duitsland, Engeland en Zweden zijn grote afnemers van Nederlandse telers, zo’n 80% van onze teelt is bestemd voor export. Hier heeft de Randstad de aubergine al omarmd. Wij richten ons met campagnes vooral op flexitariërs in het hele land. Die groep groeit hard en wil vooral gezond en makkelijk eten.”

‘Meedenken met retailers’

Die laatste wens – makkelijk eten – lijkt nog wel een obstakel, omdat aubergines altijd een bereiding nodig hebben. De doelgroep zal vermoedelijk nog meer groeien als de aubergines kant-en-klaar worden aangeboden, bijvoorbeeld in dips of als gegrilde plakjes voor in een sandwich of op een salade. “We denken graag mee met retailers hoe we de aubergine op een andere manier kunnen bereiden”, aldus Martens.

Opschalen

Om aan de groeiende vraag naar aubergines te kunnen beantwoorden, breiden telers geregeld uit. Zo kwam er in 2020 weer 3 hectare aan teelt bij, bij telers van Purple Pride. Ook oud-teler Van Luijk raadt zijn zoon aan om op te schalen. “De vraag is het probleem niet: die neemt zowel vanuit Nederland als het buitenland alleen maar toe. Zelfs de Italianen, die zelf zo’n 5.000 hectare aan aubergineteelt hebben, kloppen hier steeds vaker aan!”