Aspergeproductie mogelijk voortijdig gestaakt

De aanvoer van asperge kwam, in tegenstelling tot afgelopen seizoen, pas vrij laat op gang. Maar de volumes die aan de markt kwamen, waren ook gelijk van aanzienlijke omvang. Een situatie die overigens niet alleen geldt voor Nederland, maar ook voor de andere belangrijke productiegebieden in Europa.

Daarmee is het prijsbeeld wekenlang in een mineurstemming geweest. En het lijkt er niet op dat de situatie dit seizoen nog veel gaat verbeteren. Telers kijken de situatie met lede ogen aan en overwegen voortijdig de stekker uit de productie te trekken. Er wordt al weken onder kostprijs geproduceerd.

Vervroeging

Eigenlijk is er dit seizoen alleen onder glas geld verdiend. De productie in mini-tunnels is in Nederland, maar vooral ook in Duitsland, flink gestegen. Het lijkt erop dat die vroege productie blijft groeien, al wordt dat door sommige partijen bestreden. De omvang van de teelt onder tunnels is marginaal ten opzichte van het areaal vollegrond, met een geschat aandeel van 10% op Nederlandse bodem.

Het seizoen kan voor een aantal telers vroeg afgelopen zijn. Wat betekent dat voor de staart van het seizoen? – Foto: Marcel van Hoorn

Toch zien telers zelf dat er, behalve in de verwarmde teelten, weinig extra te verdienen valt. De combinatie van de groei in productie en de grote piek in de aanvoer door het warme weer hebben de neergang in de prijsvorming extra bevorderd.

In week 22 wordt er aan de veilingklok van ZON € 3,80 voor een kilo AA genoteerd. De gemiddelde de kostprijs voor telers ligt in dezelfde periode tussen de € 3 en € 3,50 per kilo. En dat is een gemiddelde over alle sorteringen. Het probleem is niet het volume, dat vindt zijn weg wel, net als andere jaren. Maar de opbrengsten zijn stevig gedaald.

Duitsland

Grootste bottleneck is de afzet naar Duitsland. De belangrijkste afzetpartner voor asperge is in steeds belangrijkere mate zelfvoorzienend. In totaal produceerde Duitsland in 2017 al 130.000 ton asperges, 18% meer dan in 2016 het geval was. Het areaal steeg in datzelfde jaar naar ruim 23.000 hectare.

De asperge-export naar Duitsland, toch goed voor een kleine 50% van de totale uitvoer, daalt de laatste jaren gestaag. Ten opzichte van 2014 is het totale exportvolume richting Duitsland in de periode maart t/m juni bijna gehalveerd. Dat blijkt uit cijfers van Eurostat. Ondertussen blijft het areaal en de productie in Nederland stijgen, blijkt uit CBS-statistieken. In 2017 is het geoogste volume gestegen tot een kleine 21.000 ton. Het productieareaal steeg met 11%.

Dit seizoen zijn de volumes in Nederland niet heel afwijkend ten opzichte van vorig jaar geven marktkenners aan. Net als het voorgaande seizoen is er wel sprake van grote pieken. In 2017 kwam de eerste piek al vroeg in het seizoen en werd de prijsvorming van de vroege teelten negatief beïnvloed. Nu bleef de eerste piek uit tot na Pasen.

Toch pakt de prijsvorming mogelijk zo desastreus uit dat telers dit seizoen in het rood eindigen. En de rendementen waren de laatste jaren al niet ‘wat we gewend zijn’.

Stekker eruit?

De komende weken wordt het voor telers wikken en wegen. Nog een paar weken doorgaan, geld toeleggen en hopen op een prijsopleving in het staartje? Aan de bereidwilligheid van de Nederlandse supermarkten ligt het niet, stelt een verkoper. “Die trekken er goed aan.” Met asperges zijn buitengewoon veel acties gevoerd in het Nederlandse schap met prijzen tot zelfs minder dan € 2 per pond. Een seizoensactie van Jumbo heeft mogelijk het prijsbeeld in alle supermarkten laag gehouden, met als gevolg forse verkoopvolumes.

Consumenten profiteerden van lage prijzen. Supermarkten trokken met acties aan volumes. – Foto: Kees Beekmans/Verbeeld

Maar buiten Nederland is het wachten tot ook daar telers de stekker uit de teelt trekken. Als het warme weer aanhoudt, is de kans groot dat telers vroeger stoppen dan normaal. Dat kan een positief effect hebben op de prijs. De vraag is alleen: wie neemt als eerste die beslissing? En wat resteert dan als mogelijk rendement in de staart van het lopende seizoen. Voor telers een flinke gok om zo ver mogelijk bij de rode streep vandaan te blijven.