Heel veel mooie plannen op het Healthy Food Congress in Den Haag, om die eigenwijze consument toch maar aan zijn groentequotum te laten komen. Belangrijkste aansporing van artsen aan tuinders en vice versa: ‘Hou vol!’
Niet zo veel tuinders, maar wel een hoop medici en zorgprofessionals, hoorden vrijdag 8 september hoe de groenteparadox zich nog steeds niet zomaar laat weerspreken. Hoe kan het dat voedsel, waarvan we allemaal weten dat het goed voor ons is, toch minder gegeten wordt per hoofd van de bevolking?
Je wordt er niet dik van, het helpt in de preventie van de ergste ziektes zoals kanker en hart- en vaatziekten en het is de laatste tijd ook nog eens hip en trendy. Na boerenkool schijnt nu spruitkool dé gezondheidshype te zijn in de VS.
Start tweede thema #healthyfood2017 ‘Best practices die de gezondheid bevorderen' met spreker S. Nicklaus pic.twitter.com/bVFruOirvJ
— HealthyFood Congress (@GroenteCongres) 8 september 2017
Leer ze voor hun tweede groente eten
Op het Healthy Food Congress werden vrijdag een hoop tips gedeeld om mensen meer groente te laten eten. Ook werd toegelicht hoe het kan dat de consumptie van groente achterblijft. De Franse onderzoeker Sophie Nicklaus bijvoorbeeld kwam met extra metingen die duidelijk maken dat kinderen, die voor hun tweede verjaardag met genoeg groentesmaken kennis hebben gemaakt, ook op latere leeftijd goede groente-eters blijven. Met 24 maanden krijgt elke peuter namelijk pas echt goed last van de gevreesde ‘food neophobia’, oftewel vrees voor nieuw en onbekend eten.
De française liet in haar tips ook doorschemeren waarom het in veel gezinnen sowieso misgaat: ook de ouders eten te weinig groente en fruit, het ligt thuis dus niet voor het grijpen en er wordt ook nog eens teveel nadruk gelegd op het moeten eten ervan, omdat het gezond is in plaats van lekker en leuk.
‘Goed nieuws voor de tuinder die misschien denkt dat het ontvangen van schoolklassen op zijn bedrijf toch eigenlijk allemaal verspilde tijd is’.
Groentepret op kinderdagverblijf
Zo pakt ook kinderdagverblijven-keten Small Steps dat op. Daar krijgen de hummels geen chocopasta op hun tussen-de-middag-bammetjes, maar groentespread. En Jolijn Zwart van het Steunpunt Smaaklessen van Wageningen UR en het Voedingscentrum kwam vervolgens uitleggen dat er na de gemiste kansen in de peuterleeftijd thuis dan altijd nog de smaaklessen op school zijn. Daar worden groente en fruit alsnog leuk.
En goed nieuws voor de tuinder die misschien denkt dat het ontvangen van schoolklassen op zijn bedrijf toch eigenlijk allemaal verspilde tijd is: Wageningen heeft onderzocht en geconcludeerd dat, wanneer kinderen weten waar dit of dat product vandaan komt, ze er minder snel hun neus voor ophalen.
‘Laat impulsieve systeem voor je werken’
Voedselpsycholoog Emely de Vet hield de tuinders en groenteverkopers voor vooral dezelfde trucs te gebruiken als de marketeers van ongezond voedsel: sturen via het zogenaamde nudging. Wij maken onze aankoopkeuzes zowel bewust met ons reflectieve systeem als onbewust met ons impulsieve systeem.
Dat laatste systeem is veel sneller: we grissen in de supermarkt heel wat voedsel mee op de automatische piloot, omdat het in de loop en op ooghoogte ligt. Leg daar het gezonde spul, waarvan we allemaal willen dat we het met zijn allen eten, en waar de super doorgaans ook de beste marges op maakt. De Vet: “Wat in elk geval niet werkt is verbieden. Zoals die school die frisdrank in de ban deed en water verplichtte.”
‘Consumenten weten wel dat ze minder vet en suiker moeten eten en meer groente en fruit’.
Zorgverzekeraar durft
Waar we ook niet bang voor moeten zijn: consumenten bij de hand nemen, heel praktisch tips geven en het ze makkelijk maken. Dat zegt Edith Feskens, die in haar onderzoek vooral veel hulpeloosheid constateert bij patiënten met diabetes type 2 in de Achterhoek. “Ze weten wel dat ze minder vet en suiker moeten eten en meer groente en fruit. Dat krijgen ze ook van artsen vaker en vaker te horen en ze willen ook wel. Maar hoe dat in de dagelijkse praktijk moet, dat weten ze gewoon niet.”
Feskens is erg blij met de actieve rol die zorgverzekeraar Menzis op zich durft te nemen. “Alle zorgverzekeraars weten wel dat preventie door gezonder eten voor de hele maatschappij kostenefficiënt is. Menzis maakt daar nu werk van voor individuele klanten. Ook al weten ze dat een deel van hen aan het einde van het jaar naar een andere zorgverzekeraar overstapt.”
Het kaartje waarop is te zien in welke regio’s er per hoofd van de bevolking vaker diabetes type 2 voorkomt is ongeveer hetzelfde als het kaartje waarop de verspreiding van obesitas wordt weergegeven én hetzelfde als het kaartje waarin per regio het gemiddeld opleidingsniveau wordt getoond. Hoe lager opgeleid, hoe vaker obesitas, hoe vaker diabetes type 2.
App houdt bij wat voedsel doet
Dat blijft een probleemgroep, ook als er straks hoogtechnologische oplossingen gaan komen voor het probleem van niet gezond genoeg eten. Aan die oplossingen werkt TNO. Wanneer er een app zou zijn die meet wat iemand eet én wat dat doet met zijn of haar persoonlijke gezondheidscijfers, zoals bloeddruk, vetpercentage, cholesterolgehalte, dan is een gepersonaliseerd voedingsadvies nabij. Inclusief apps van bijvoorbeeld AH of Jumbo die de desbetreffende persoon bij het betreden van hun winkels laat zien wat hij of zij allemaal nodig heeft.
Amerikaanse techbedrijven als Arivale en Habit zijn hier ook al druk mee aan het experimenteren. De early adapters onder de consumenten laten zich door hun smartphone al waarschuwen als ze te weinig bewegen of als hun hartslag of bloeddruk zich ongunstig gedraagt. Komt het misschien toch goed met die groenteparadox. Want als mijn smartphone het zegt…
En natuurlijk is #groente en #fruit volop aanwezig bij het @GroenteCongres in @WorldForum_ dank aan @VanGelderNL pic.twitter.com/vol9Ouw9OP
— HealthyFood Congress (@GroenteCongres) 8 september 2017