Als modelbedrijf meeliften met Bayers duurzame ideeën

Bayer startte bijna 15 jaar geleden met ForwardFarming. De allereerste ForwardFarm – en nog steeds de enige in België – was en is akkerbouwbedrijf Hof ten Bosch. Een modelbedrijf voor duurzaamheid. “Economie en ecologie gaan hier hand in hand”, zegen de gebroeders Peeters.

Hof ten Bosch is al sinds 1890 in handen van de familie Peeters. De broers Josse en Jan Peeters zijn sinds 1980 de eigenaars van het landbouwbedrijf in Huldenberg, ten zuidoosten van Brussel. Op 100 hectare eigen grond en nog eens 40 hectare gepacht land telen ze vooral aardappelen voor de chipsindustrie, naast tarwe, mais en suikerbieten.

Economie en ecologie gaan hand in hand op het landbouwbedrijf. “Onze uitdaging is om productiviteit te verhogen en tegelijkertijd de vruchtbaarheid van onze akkers in stand te houden. Dat is wat wij onder duurzaamheid verstaan”, zegt Josse Peeters. Hof ten Bosch besloot in 2011 ForwardFarm te worden (zie kader). “Bayer ondersteunt ons met innovatieve oplossingen, waardevolle diensten en geavanceerde technologie. Zo kunnen we voldoen aan de behoeften van het milieu, de natuur en de eisen van de maatschappij en gelijktijdig ons landbouwbedrijf winstgevend te houden”, leggen de broers uit.

Gekozen voor precisielandbouw

Josse Peeters (met links zijn broer Jan): “Onze uitdaging is om productiviteit te verhogen en tegelijkertijd de vruchtbaarheid van onze akkers in stand te houden.”

Om te voldoen aan de steeds strengere kwaliteits- en duurzaamheidseisen van de aardappelverwerkende verwerkende industrie houden de gebroeders nogal wat aspecten van de bedrijfsvoering in de gaten. Naast bodemvruchtbaarheid en onkruid-, ziekte- en plaagbestrijding gaat het uiteraard ook om kwaliteitsselectie van het zaad, het optimale gebruik van meststoffen, watermanagement, oogst- en opslagpraktijken.

Het akkerbouwbedrijf koos mede daarom voor precisielandbouw. Dat is niet alleen het verzamelen van zoveel mogelijk weloverwogen data, maar er ook gebruik van maken op het juiste moment in de besluitvorming voor de bedrijfsvoering.

Hof ten Bosch installeerde een gps op twee tractoren en een weerstation dat een waarschuwingssignaal geeft wanneer de weeromstandigheden een verhoogd risico hebben. Daardoor behandelt het landbouwbedrijf alleen wanneer het echt nodig is om de ziekten en plagen aan te pakken. De resultaten bleven niet uit. Door gps-ondersteunend spuiten en planten is de spuitoverlapping met bijna 3% verminderd. Dit komt neer op minder gebruik van chemische en biologische gewasbescherming voor 44 hectare gedurende een jaar. De technologie heeft nog meer voordelen: 4% besparing op het gebruik van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen door variabele dosering.

Hoge productie

Door een efficiënt ziektebeheersprogramma aangepast aan de weersomstandigheden en het implementeren van een adviserend beslissingssysteem bedroeg de afgelopen drie jaar gemiddelde productie van 45-50 ton per hectare chipsaardappelen van topkwaliteit.

Uit onderzoek van Bayer blijkt dat met de inzet van de biologische fungicide Serenade de schilkwaliteit van aardappelen verbetert. Dit resulteert uiteindelijk in circa 1% minder opslagverlies.

Bodemvruchtbaarheid blijft behouden en bodemerosie wordt beperkt door gewasrotatie en gebruik van erosiebeperkende maatregelen zoals de erosieploeg en het aanleggen van drempeltjes op de akker. Maatregelen die de broers nemen in samenspraak met de adviseurs van Bayer, zoals niet-kerende grondbewerkingen en het gebruik van luchtmengdoppen met drift reducerende eigenschappen tijdens het toepassen van gewasbeschermingsmiddelen bij lage windsnelheden, resulteren in minder oppervlakte-erosie en -drift.

Spoelwater spuitmachines zuiveren

In 2012 installeerde Hof ten Bosch een zogeheten bioremediatie-installatie, van het merk Phytobac van Beutech, om rest- en spoelwater van met gewasbeschermingsmiddelen vervuilde spuitmachines te zuiveren. “De installatie voldoet aan de ‘code goede praktijk: vul- en spoelplaats”, zegt Josse Peeters.

Het proces gebeurt op een eenvoudige manier om te voorkomen dat oppervlaktewater verontreinigd wordt met spoelwater. De reiniging van de spuitmachine vindt plaats op een betonnen vloer, waar het afvalwater terecht komt in een buffertank. Vervolgens gaat dit via een bedruppelingssysteem naar een lange bak met substraat van aarde en stro. Micro-organismen breken de afvalstoffen biologisch af, waarna het gezuiverde water verdampt in de buitenlucht. “Omdat de aarde van de eigen percelen afkomstig is, zijn de micro-organismen hierin al gewend en breken ze de gewasbeschermingsmiddelen snel af bij vochtigheid van 80%. Om de tien minuten wordt twee minuten afvalwater bedruppeld”, verduidelijkt Josse Peeters.

Bescherming gebruikers

En nog een zinnige innovatie uit de koker van Bayer: met een gesloten installatie, genaamd EasyFlow, voor het vullen van de spuitmachine komen de gebruikers gegarandeerd niet meer in contact met de gewasbeschermingsmiddelen. De tank met gewasbeschermingsmiddelen vullen zonder te morsen, dat is het doel. Belangrijk is de combinatie van een universele manchet die op een container met middel gedraaid wordt en een tankadaptor die op de opening van de tank is aangebracht. Met een halve slag draaien zit de manchet vast op de adaptor. Het manchet blijft op de container totdat die leeg is.

Duurzaamheidsonderzoekingen op de ForwardFarm van Zachtfruit Schalkwijk in Nederland.