Albert Heijn en Natuur en Milieu zoeken uitweg middelenban

Supermarktketen Albert Heijn (AH) en Natuur & Milieu (N&M) lijken voor te sorteren op een nieuw duurzaamheidsconcept, waarbij de totale milieubelasting van een teelt centraal staat, en het algemeen verbod op de top 27 meest kritische bestrijdingsmiddelen los te laten. Zaak is daarbij geen gezichtsverlies te lijden naar klanten en achterban.

In 2016 maakten AH en N&M samen bekend dat zij de AGF-teelten willen verduurzamen en 27 bestrijdingsmiddelen die het meest schadelijk zijn voor dier en milieu in 2019 niet meer toe te staan. Een stevig statement. Aanleiding was een agressieve naming-and-shamingcampagne van Greenpeace. Die organisatie verweet de supermarkten medeverantwoordelijk te zijn voor de bijensterfte. Telers-leveranciers van Albert Heijen trokken vervolgens aan de bel, en stelden dat het zonder deze middelen niet mogelijk is dezelfde kwaliteit en kwantiteit AGF te kunnen leveren.

Bij een verbod op de 27 middelen is tripsbestrijding in prei lastig. – Foto: Bert Jansen

Albert Heijn, N&M en diverse leveranciers startten toen een tweejarig project om te onderzoeken of het toch mogelijk is AGF te telen zonder deze middelen. Conclusie: verduurzaming is mogelijk met gebruik van schadedrempels en goed monitoren, maar bij een volledig verbod liggen misoogsten in het verschiet. Zo blijkt in prei de tripsbestrijding een knelpunt en in broccoli is de koolmot erg lastig te bestrijden. Ook bleek dat een alternatief schema, vaker spuiten met minder schadelijke middelen, in veel gevallen meer milieubelasting oplevert dan een enkele bespuiting met 1 van de 27 middelen.

N&M vergeleken met andere ngo’s pragmatisch

N&M blijkt in vergelijking met Greenpeace een pragmatische ngo: bereid door voortschrijdend inzicht een eerder standpunt bij te stellen. Onlangs maakte N&M al bekend dat het, naar aanleiding van het project, naar de bredere milieubelasting van de gewasbescherming van een teelt is gaan kijken en dat het uitfaseren van de 27 gewasbeschermingsmiddelen niet langer het enige doel is. Ondanks dit voortschrijdend inzicht laat de organisatie het oorspronkelijke doel, een verbod op de 27 meest schadelijke stoffen, nog niet varen.

N&M zit een beetje in een spagaat. De boodschap dat het schrappen van de 27 middelen tot meer milieubelasting leidt en dat de milieu-organisatie daarom niet langer voor een rücksichtslos verbod pleit, gaat er bij de groene achterban lastig in. De ngo zoekt nu naar een manier om deze boodschap op een plausibele wijze aan haar achterban te verkopen. Zij wil haar donkergroene supporters en meer activistische ngo’s als Greenpeace immers niet van zich vervreemden.

Op de vraag of AH nu afziet van een algemeen verbod op de 27 meest kritische middelen, antwoord kwaliteitsmanager Nienke Weidema dat AH op dit moment de eindevaluatie van het project bestudeert en bezig is de vervolgstappen te bepalen. Ze benadrukt bovendien dat wat AH betreft eigenlijk nooit sprake is geweest van een algemeen verbod op de 27 middelen, maar waar mogelijk van een uitfasering. Met andere woorden, AH en N&M plaveien alvast de weg om onder hun krachtige, maar achteraf gezien niet realistische statement van 2016, uit te komen.