AI inzetten tegen honger

In het debat over Artificiële Intelligentie gaat het zelden over AI in de land- en tuinbouw. Wel over de nauwelijks controleerbare erop los wauwelende AI-chatbot ChatGPT. En over de computersystemen die nu al worden gebruikt om burgers in de gaten te houden en die van elke vorm van privacy een farce maken.

Deze vorm van tech zou ontmenselijkend werken, stellen ook voormalige tech-optimisten. Zelflerende computers gaan immers met een niet te stuiten kadaverdiscipline voort op het pad waar hun programmeurs ze op gezet hebben. Met bovenmenselijke precisie en efficiëntie doen ze er alles aan om hun taak zo goed mogelijk te volbrengen.

AI is eng

AI is eng als het onderliggende doel van de taak die we AI geven eng is. Het veroveren van een buurland bijvoorbeeld. Dan immers kunnen AI-wapensystemen met bovenmenselijke precisie en efficiëntie zorgen voor perfecte uitvoering van rampzalige doelen. Maar in de tuinbouw is het uiteindelijke doel verre van rampzalig: het produceren van groente en fruit. En AI wordt daar al volop bij ingezet.

Dat is misschien een verrassing voor techdenkers die weinig of geen kaas gegeten hebben van de stand van de techniek in de agrarische sector. Zelfs anno 2023 sluimert nog steeds, bij ook (of misschien wel juist) het meer theoretisch opgeleide deel van de bevolking, een simplistisch-romantisch idee van een boerderij met beestjes en appelboompjes, waar alles als vanzelf groeit.

En als die kritische denkers dan toch eens wat gerichter nadenken, en zich dan ook wel realiseren dat op het moderne agrarisch bedrijf techniek dominant is, dan is dat vaak aanleiding voor alleen maar extra kritiek.

Tuinders wereldkampioen techniekomarming

Nederlandse boeren en tuinders zijn wereldkampioen techniekomarming. Alles wat op een bedrijfseconomisch verantwoorde manier de productie vergroot en legaal is, dat passen ze toe. Dat verhoogt niet per se de bevalligheid van het landschap of de cohesie van de plattelandssamenleving – dat zijn weer andere doelen waar AI misschien ook wel wat in kan betekenen – het verhoogt wél de efficiëntie van de voedselvoorziening.

Heel de tuinbouw weet al sinds de eerste Autonomous Greenhouse Challenge in 2018, dat een zelflerend autonoom teeltsysteem betere productie kan halen, dan een door vakmensen gerunde sla- of komkommerkas. Zo lang we het stuur op die AI-vorderingen niet uit handen geven aan machtsbeluste regimes of geldbeluste multinationals die er de voedselproductie mee zouden willen en kunnen gaan monopoliseren, wil ik daar niet pessimistisch over zijn.