Advies: CO2-heffing kassen dan maar ruilen voor ETS-2

Het Europees CO₂-emissierechtenssteem ETS-2 start in 2025 in Nederland zonder glastuinbouw, terwijl toezichthouder Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) daar scherp tegen adviseerde. NEa wil glastuinbouw geheel in ETS-2 en desnoods daarvoor het nationale CO₂-systeem schrappen.

Dat blijkt uit een wijziging van het Besluit handel in emissierechten van 29 oktober. ETS-2 is een Europees systeem voor de handel in CO₂-rechten, een nieuwe milieumaatregel om de klimaatdoestellingen te halen.

In de wijziging van 29 oktober is een aantal emissiebronnen genoemd dat ook verplicht onder ETS-2 gaat vallen, bijvoorbeeld landbouwvoertuigen op verharde wegen. Glastuinbouw is niet genoemd in dit besluit en blijft dus buiten het Europese systeem voor de handel in CO₂-rechten. Daarmee wordt brandstof in de ETS2-branches extra belast, maar nog niet in de glastuinbouw dus.

Het kabinet wil pas in het voorjaar een besluit nemen over glastuinbouw. Met de glastuinbouw zijn al vergaande fiscale maatregelen afgesproken om CO₂ terug te dringen, plus een nationale CO₂-heffing. Ook dat start pakket treedt in werking in 2025. ETS-2 zou dus een overbelasting zijn voor glastuinbouw.

Lees ook: Tweede Kamer: glastuinbouw beslist mee over extra CO2-lasten

Fraudegevoelig

In het besluit van 29 oktober stelt minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei dat de NEa de ETS2 eigenlijk niet of slecht uitvoerbaar vindt met deze uitzondering voor glastuinbouw. Ook stelt de emissieautoriteit dat de uitvoering op deze manier fraudegevoelig wordt en slecht handhaafbaar. De NEa adviseert het kabinet de glastuinbouw in ETS-2 te laten meedraaien en desnoods de nationale CO₂-heffing daarvoor uit te ruilen, als een van de mogelijke compensaties.

Die nationale CO₂-heffing is juist ingevoerd als slot op de deur om de glastuinbouw zwaarder te belasten wanneer de uitstoot niet daalt naar 4,3 Mton in 2030. Vorige week werd bekend dat de Belastingdienst voor uitvoering van de nationale CO2-heffing pas in 2027 echt klaar is door capaciteitsproblemen.

De NEa vreest dat de glastuinbouw zal proberen onder de ETS-2 verplichtingen uit te komen. Dat is ingewikkeld. Als bedrijven energiezaken in aparte BV hebben onder gebracht, vallen ze namelijk wel onder de ETS-2-regeling. Dat leidt tot perverse prikkels om het gebruik van het gas zo te definiëren dat dit buiten de regelgeving valt.

Compensatie of niet

Er lopen nu verschillende gesprekken tussen glastuinbouw en ministeries over mogelijke deelname aan ETS2 en een compensatie van de extra lasten voor de bedrijven. Er is nog een reden om glastuinbouw aan boord te krijgen van ETS-2. De NEa vreest dat ook een andere verduurzamingsregeling lastiger wordt als glastuinbouw niet deelneemt. Ook de bijmengverplichting voor groen gas is namelijk gekoppeld aan deelname aan ETS2. Ook hiervoor is deelname van glastuinbouw onzeker.