Advies aan Tweede Kamer: verbod op glyfosaat kan wél

In het advies doet Schebesta de suggestie om aansluiting te zoeken bij het Franse systeem, waarbij het gebruik van glyfosaat alleen is toegestaan als er geen niet-chemische alternatieven zijn. Bovendien wordt het gebruik van glyfosaat dan aan een maximale dosis per hectare gekoppeld.

Aanleiding voor de juridische analyse van een verbod op glyfosaat zijn in de Tweede Kamer aangenomen moties om het gebruik van de onkruidbestrijder te beperken, bijvoorbeeld bij de vernieuwing van grasland. Tot nu toe hebben achtereenvolgende bewindslieden de aangenomen motie van Tjeerd de Groot (D66) deels naast zich neergelegd. De Vaste Kamercommissie voor LNV heeft om het advies gevraagd.

Een aantal toepassingen is inmiddels verboden, zoals bespuitingen voor de oogst en de toepassing op verhardingen. Maar voor het doodspuiten van grasland, groenbemesters en vanggewassen kan glyfosaat nog worden gebruikt.

Verbod op glyfosaat in strijd met EU-regelgeving

Schebesta is door de Tweede Kamer ingeschakeld nadat toenmalig landbouwminister Henk Staghouwer had gemeld dat een wettelijk verbod op glyfosaat zou indruisen tegen het systeem van de Europese regelgeving en de mogelijkheden om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in het algemeen te verbieden of te beperken. Die opvatting wordt gedeeld door de landsadvocaat, die daarover ook een advies heeft uitgebracht.

Lees ook: Kamer drijft glyfosaatgebruik op de spits

Schebesta weerspreekt de stelling van de minister en de landsadvocaat. Zij stelt onder andere dat in de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden expliciet bevoegdheden aan de minister zijn toegekend onder andere over het regelen van ‘de specifieke gebruiksomstandigheden in verband met milieu of landbouw en de in verband daarmee te stellen nationale risicobeperkende maatregelen’.

Dat glyfosaat op basis van Europese regels toelaatbaar is, betekent niet dat lidstaten verplicht zijn het toe te laten, aldus het advies.

“Er bestaan dus zowel op Europees als op nationaal niveau de benodigde juridische grondslagen om de motie uit te voeren door in de toelatingen van glyfosaatgebaseerde gewasbeschermingsmiddelen het doodspuiten van grasland, vanggewassen en groenbemesters niet meer als toepassingen toe te staan, of er beperkingen aan te hechten”, schrijft Schebesta.

Glyfosaat toegelaten tot 15 december 2023

Ondertussen heeft het ministerie van LNV wel de beperking van het glyfosaatgebruik meegenomen in de eco-regelingen van het Nationaal Strategisch Plan, vanaf 2024. Glyfosaat is vooralsnog toegelaten tot 15 december 2023. De Europese Commissie zal in 2023 een nieuw besluit moeten nemen over de toelating van de onkruidbestrijder.

In een Twitter-reactie op het advies zegt GroenLinks-Kamerlid Laura Bromet dat de nieuwe minister met dit advies in de hand werk kan maken van een verbod op glyfosaat: “Mooie eerste daad van de nieuwe minister van Landbouw.”