‘Aardbeien ’s nachts beregenen met oppervlaktewater’

De regen in de eerste helft van juni zorgde bij aardbeienteler Johan Vermeeren in Rijsbergen voor een neerslagcijfer van 23 millimeter. “Dat was echt welkom, de gewassen knapten er zichtbaar van op.”

Blijft regen uit, dan kan hij gebruik maken van oppervlaktewater uit het riviertje Aa of Weerijs, deze loopt langs zijn bedrijf. “Dat water is van prima kwaliteit, zonder ijzer of bicarbonaat waarmee je rekening moet houden. Het wordt ook drie keer per jaar bemonsterd vanwege GlobalGap, die uitkomsten zijn altijd goed.”

Beperking op onttrekking rivierwater

Wel een nadeel is dat er beperkingen op de wateronttrekkingen mogelijk zijn, indien – zoals voor de Aa of Weerijs – de wateraanvoer vanuit België onder een bepaald minimum zakt. In 2018 was dit aan de orde, met een volledig verbod op wateronttrekking, dus ook voor de bevochtiging van intensieve teelten als boomteelt en de teelt van aardbeien. Dat was toen voor de duur van zeven dagen. “Ook nu zijn er weer beperkingen van kracht”, aldus Vermeeren op 11 juni. Vooralsnog mag er alleen beregend worden vanaf 5 uur ’s middags tot 7 uur in de ochtend, dus niet meer overdag.

“Hier kunnen we nog wel mee leven, de teelt komt dan nog niet in gevaar. Maar zou er weer een algeheel onttrekkingsverbod voor oppervlaktewater worden afgekondigd, dan moeten we overstappen op grondwater en met t-tape gaan werken. T-tape gebruiken we nu al voor de teelten op ruggen: dat zijn onze tunnelteelten, en de eerste gekoelde teelt in de open lucht. We kunnen ook over grondwater beschikken, gelukkig wel.”

Beregenen via buizeninstallatie met sproeiers

De huidige beregening met grondwater gaat met een gangbare buizeninstallatie met sproeiers. “Het is een manier van bevochtigen die duidelijke voordelen heeft boven druppelen met t-tape”, vindt Vermeeren. “Met beregenen maak je het stro ’s-nachts goed nat, dat heeft overdag een positief effect op het klimaat in het gewas. Met t-tape mis je dat. Ik vergelijk het met het effect van een hogedrukverneveling in een kas, dat komt het gewas ook ten goede.”

Spaarbekkens van waterschap

Er zijn nog wel mogelijkheden om de watervoorziening minder droogtegevoelig te maken. “In Zundert zit een locatie van groenteverwerker Ardo. Dat bedrijf onttrekt veel grondwater, dat het na gebruik moet lozen op het riool. Dat water gaat naar rioolwaterzuivering Nieuw Veer, dat wordt geëxploiteerd door Waterschap Brabantse Delta. Ardo is al enkele jaren bezig om een vergunning te krijgen voor een eigen waterzuivering, maar die komt er maar niet.

In de buurt van die Ardo-vestiging liggen ook enkele spaarbekkens die eigenlijk dienen als opvanglocatie voor als het waterpeil in de Aa of Weerijs te hoog wordt. Die bekkens zijn daarvoor nog nooit gebruikt, maar ze kunnen wel dienen voor de opslag van door Ardo gezuiverd proceswater. Met die watervoorraad zou je talrijke bedrijven in de omgeving van goed water kunnen voorzien. Dat is natuurlijk geen oplossing voor structurele droogte, maar het geeft volgens mij wel aan dat er meer mogelijkheden zijn om dit soort problemen op te vangen, dan waaraan we nu denken.”

Achtergebleven kalk

Wat de aardbeienteelt betreft: In de tunnel stond het in augustus geplante ras Allegro en een in het vroege voorjaar geplante teelt met Elsanta. De eerste vruchten van Allegro konden al op 28 april geplukt worden. “Dat was vroeg.” De laatste pluk volgde in week 23. “Dat was zes weken later, in een periode met mooie prijzen.” Elsanta in de tunnel geeft deze keer geen topproductie, maar wel kwalitatief goede vruchten. In week 25 volgt de laatste pluk, volgens planning.

De eerste gekoelde teelt in de open lucht is Sonsation. “Daar zitten we al bijna vier weken in te plukken”, aldus Vermeeren in week 24. “Met mooie vruchten, en dat vinden er wel meer. Er is nu al een gigantische run op planten voor volgend jaar…”

De volgende gekoelde teelt is vlakvelds met Sonata. De eerste pluk was in week 24. Net als Sonsation, moest Sonata rond half mei beregend worden tegen nachtvorst. “Na een week beregenen (met grondwater) was met name Sonata witachtig van de achtergebleven kalk. Daar zie je nu niets meer van, maar op het moment zelf sta je daar wel even gek van te kijken.”

Aanrader: tijdje lid zijn van standsorganisatie

Johan Vermeeren is na jaren deelname gestopt als lid van de landelijke gewascommissie voor aardbei. “Ik denk dat het voor iedereen goed is om een periode op deze manier actief te zijn. Je bent van veel zaken op de hoogte en je ziet wat de standsorganisatie allemaal met jouw geld doet. Een tijd meebesturen zou ik iedereen absoluut willen aanraden.”