Aandeelhouders Junami: tij keren met herpositionering

De aandeelhouders spreken consequent van ‘onvrede onder een klein groepje telers’. Ook Inova-directeur Philip Smits geeft aan dat de kritiek van enkelingen afkomstig is. “We moeten voorkomen dat een klein groepje het doet voorkomen alsof het niet goed gaat. We moeten niet uit het oog verliezen dat de meerderheid van de telers een goede relatie onderhoudt met hun eigen afzetorganisatie.”

Marktadviseur Bernd Feenstra zegt echter dat hij afgelopen jaar met ‘meer dan 50 telers’ in de Betuwe bij elkaar heeft gezeten om over de problemen in de afzet te praten. “Een gedeelte van die telers is lid van een afzetorganisatie. De openlijke kritiek wordt inderdaad door een kleine groep geuit, maar onderhuids is de onvrede veel groter. Ik durf te stellen dat meer dan 50% van de Junami-telers, als die zich eerlijk uit mag spreken, zal aangeven niet blij te zijn met de huidige situatie.”
_{Artikel gaat verder onder de foto‘s}

Bernd Feenstra: “Zoals het nu gaat, willen de meeste telers niet verder.” – Foto: Diederik van der Laan

Duidelijker onderscheid tussen Junami en Elstar

Dat er problemen zijn, wordt overigens door alle partijen erkend. De prijzen in het seizoen 2016/2017, gemiddeld 20 tot 25 cent per kilo (alle sorteringen meegerekend), is ver onder kostprijs. De opbrengsten verschillen overigens sterk per teler. “Maar het is volstrekt duidelijk dat we met elkaar als doelstelling hebben om tot een hogere middenprijs te komen”, aldus Smits. “Er moet een duidelijker onderscheid komen tussen Junami en Elstar. We zijn met de aandeelhouders binnen Inova Fruit met elkaar in gesprek hoe we dat moeten doen.”

GMO-regeling is spelbreker

Volgens Feenstra zit de onderhandeling niet zozeer vast op het erkennen van het probleem, maar vooral in de wil van de Nederlandse aandeelhouders van Junami om met telers naar een oplossing te zoeken. “Waarom werkt het in Duitsland wel en in Nederland niet? Omdat Duitsland over één verkooploket beschikt. We hebben een concreet voorstel gedaan om dat in Nederland te realiseren, vrijblijvend en zonder persoonlijke commerciële belangen. Puur gericht op het verbeteren van het rendement. Dat is voorgelegd aan de aandeelhouders van Inova Fruit. Maar ze hebben gezegd: het kan niet. Vanwege GMO-regelgeving.”

Inderdaad is de binnen de EU geldende GMO-regeling spelbreker, erkent Smits. “Onze aandeelhouders hebben daarover afspraken met leden en de EU gemaakt. De bepalingen in de GMO-regeling laten één verkoopapparaat, zoals dat in het voorstel op tafel is gelegd, niet toe. We hebben het voorstel gedegen onderzocht. Conclusie: het kan niet.”

Philip Smits: “Er is nog nooit een discussie geweest over het bestaansrecht, niet bij consumenten en niet bij retailers.” – Foto: Roel Dijkstra

De aandeelhouders draaien echter om de feiten heen, denkt Feenstra. “We zien genoeg voorbeelden van andere organisaties waarbij het wel lukt. De GMO heeft als doel om de afzet te versterken. Kijk naar andere telersverenigingen of zogenoemde gastleden, die laten een gedeelte van hun omzet via de veiling lopen, zonder dat veilingen hun GMO-erkenning verliezen. Het kan dus wel.”

Gedeeltelijke tegemoetkoming zit eraan te komen

Volgens Smits zit er evenwel een oplossing aan te komen die meerdere partijen gunstig zal stemmen. “Geen stap die in zijn totaliteit zal voldoen aan de wens van telers om de afzet te bundelen, maar wel een gedeeltelijke tegemoetkoming.” Die plannen moeten in augustus aan de telers worden gepresenteerd als het nieuwe seizoen losbarst.

“In de praktijk ligt 80% van de afzet bij 2 partijen (Veiling Zuid-Limburg en The Greenery, red.). Die bedienen al jarenlang een vaste klantengroep. Dat zijn hele goede relaties. Natuurlijk is er een competitie-element tussen die partijen, maar er is geen enkele partij die over de rug van telers een zware concurrentiestrijd wil uitvechten.”

Vorstschade 2012 in Junami. Dit jaar is de bloei prima, maar staat het ras markttechnisch onder druk. – Herbert Wiggerman

Verschuiving van afzetseizoen Junami

Kansen zijn er volgens Smits ook in de verschuiving van het afzetseizoen voor Junami. “De laatste jaren is Junami te veel gepositioneerd als opvolger van de Elstar, terwijl de appel ook prima vanaf november in het schap kan liggen. Dat kunnen we onszelf aanrekenen.” Die herpositionering vindt nu al plaats bij Albert Heijn. En dat werpt zijn vruchten af, ziet Smits.

“Natuurlijk kost het tijd, nog niet alle retailers volgen. Maar Junami is volgens consumenten een van de beste clubrassen in het schap. Voor retailers is het een van de best verkopende appels. Er is nog nooit een discussie geweest over het bestaansrecht, niet door consumenten en niet door retailers. Ik ben ervan overtuigd dat als we Junami kunnen loskoppelen van Elstar, we tot een betere prijsvorming kunnen komen.”

Nieuwe impuls nodig

Feenstra heeft daar zijn twijfels over. “Ik ben misschien ‘een simpele boerenjongen’. Maar als het de afgelopen 5 jaar niet gelukt is, waarom zou het dan nu ineens wel lukken? Ik denk dat er een nieuwe impuls nodig is, nieuwe mensen aan het roer. We gaan telers binnenkort nog een keer uitleggen wat we geprobeerd hebben. Dat het resultaat daarvan helaas nul-komma-nul is. De bestaande partijen willen niet, dus moet elke teler zijn eigen conclusies trekken. Dat kan betekenen: verdergaan met je huidige afzetpartij, stoppen of je heil elders zoeken. Zoals het nu gaat, willen de meesten niet verder.”