Aaibaarheidsfactor bijen

De Europese Commissie wil een tijdelijk verbod op enkele neonicotinoïden. Aanleiding is een rapport van de Europese voedselautoriteit EFSA over de effecten van deze stoffen op bijen. Of eigenlijk over de mogelijke risico’s. De wetenschappers spreken elkaar namelijk tegen.

Neonicotinoïden zijn insecticiden die onder meer worden gebruikt als zaadcoating van sla, kool, andijvie, aardbeien en diverse siergewassen. Het idee is simpel: bescherm het zaadje en de kiemplant tegen insecten. De plant neemt de stof op. Het scheelt in de latere fase van het gewas inzet van middelen. Een bijzonder effectieve methode dus om het totale gebruik te verminderen. Neonicotinoïden zijn inmiddels de meest gebruikte insecticide.

Het gaat fout als de groep middelen in verband wordt gebracht met bijensterfte. Tegenstanders grijpen de relatie direct aan om een totaalverbod te bepleiten. Zij weten hoe zij de publieke opinie moeten bespelen. Bijen hebben een hoog knuffelgehalte. De bij is de basis van het bestaan. Zonder bijen geen bestuiving, geen vruchten, geen leven.

De wetenschappers zoeken naarstig naar bewijzen, maar vinden deze niet. Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) ziet geen reden om de middelen te verbieden. Er is geen significante bijdrage van deze stoffen aan de achteruitgang van de bijenstand, aldus het college in 2011. Franse onderzoekers berichtten in 2012 over desoriëntatie en sterfte onder bijen, maar Britse collega’s sabelen de bevindingen neer.

Feit is dat de machtige milieulobby de weg naar media, Den Haag en Brussel kent en eenzijdig de negatieve aspecten belicht. Een Facebook-campagne maakt onderdeel uit van hun kruistocht. Vecht daar maar eens tegen. Elke weerlegging vanuit het bedrijfsleven is op voorhand verdacht. Terwijl er toch voldoende twijfels zijn over het gegeven bijensterfte. De varroamijt houdt huis in kasten. Hoe staat het met de deskundigheid van imkers? En zou de biodiversiteit ook een factor kunnen spelen? Feit is ook dat de industrie er alles aan doet om risico’s te verkleinen, zoals een betere coating, verdere ontwikkeling van zaaimachines en training van gebruikers.

Een moratorium, zoals Brussel voorstaat, mist niet alleen een wetenschappelijke grondslag, maar staat ook verdere verduurzaming van de teelt in de weg.