premium
Foto: Florian Tastowe
Alle zes geteste trekkers kunnen behoorlijk nauwkeurig rijden. Er zijn vooral grote verschillen in bedieningsgemak. Dat blijkt uit een gps-test met TopAgrar.
De belofte die doorgaans op de folders staat, ‘op twee centimeter nauwkeurig’, blijkt niet uit de lucht gegrepen. Zes trekkers met af fabriek gemonteerde stuursystemen reden namelijk met een mobiel RTK (Real Time Kinematic) signaal praktisch kaarsrecht. De standaarddeviatie (standaardafwijking van gemiddelde) varieerde van 3 centimeter (JCB) tot 1 centimeter (Fendt). De andere vier merken zitten daar precies tussen. Zie de resultaten in figuur 1. Vooral bij het gebruik van een niet-actief gestuurde schoffel of bij rijenbemesting is een hoge nauwkeurigheid belangrijk.
Lees onderaan dit artikel overzicht specificaties per trekker.
De meetresultaten van de afwijking tot de ideaal-lijn met het mobiele RTK-signaal. Bijna alle trekkers wijken 2 tot 3 centimeter met hun ideaal-lijn af van het nul-spoor. Vervolgens rijden ze wel alle 18 volgende werkgangen op precies een juiste 5 meter (werkbreedte) afstand.
Praktisch getest
De nauwkeurigheid van de zes af fabriek stuursystemen is op praktische wijze getest. Er hing een door Lemken gebouwde lijnentrekker (een vaste snijschijf) achter de trekker . En via een iso-xml bestand laadden we steeds dezelfde lijnen in, die op een perceel van 100 bij 100 meter liggen (zie foto hieronder). Door een draad te spannen over het gesneden geultje, kwam de afwijking in beeld. De trekkers maakten zo steeds 18 sporen, op vijf meter afstand en dat leverde alleen al voor de RTK-meting 198 meetwaardes op. Om niet helemaal onder perfecte omstandigheden te testen, is deels getest onder 10 kV-stroomkabels.
Gratis RTK
De eerder genoemde resultaten zijn gemeten met een mobiel RTK-correctiesignaal wat je kunt zien als een premium-signaal, of het hoogste nauwkeurigheidsniveau. Tijdens de test is gebruikgemaakt van het Sapos-signaal, want de test vond net over de grens in Duitsland plaats. Dit Sapos-signaal is een RTK-signaal dat de Duitse ‘satellitenpositionierungsdienst’ kosteloos beschikbaar stelt. In Nederland is zo’n gratis RTK-signaal niet beschikbaar, maar technisch gezien is het vergelijkbaar met een privaat mobiel RTK-signaal. Egnos is wél gratis in Nederland (en heel Europa), maar lang niet zo nauwkeurig.
Tegelijk is ook getest met minder nauwkeurige, doorgaans goedkopere signalen. De fabrikanten mochten zelf kiezen welk signaal dat zou zijn. Zie de resultaten in figuur 2.
Meetresultaten met een goedkoper signaal naar keuze van de fabrikant. Fabrikanten bieden verschillende nauwkeurigheidsniveau’s aan.
Veertien dagen bereik
Sta je op het punt om te investeren in een automatisch stuursysteem? Check dan ook bij welke rijsnelheid het systeem actief kan zijn. Alleen de Trimble in de JCB Fastrac hanteert bijvoorbeeld geen vereiste minimum rijsnelheid, en kan tot 40 km/u het signaal behouden. De Case IH moet echter 0,5 km/u rijden om het stuursysteem te kunnen activeren, en Claas 0,4 km/u. Kan relevant zijn voor bijvoorbeeld de groenteteelt tijdens de oogst of het zetten van de plantjes.
En voor wie werkt in een gebied met matig ontvangst, kan het relevant zijn om rekening te houden met het feit dat de Claas geen overbruggingstijd kent bij wegval van het signaal. De meeste andere kunnen maximaal 20 minuten overbruggen, en John Deere met de RTK-Extend-functie maximaal 14 dagen. Check de specificaties in de tabel .
Eenvoud of complex
Maar het grootste verschil tussen de verschillen oplossingen is het gebruiksgemak. Bij sommige kun je snel ‘Go’ drukken, even de werkbreedte invullen en rijden (Valtra). En in andere moet je altijd eerst een ‘taak’ aanmaken vóór je kunt rijden (Claas). Voor eenvoudige stuurhulp is de eerste oplossing handig, en voor wie steevast werkt met vaste rijpaden (het zogenoemde ‘Controlled Traffic Farming’ (CTF)) is de laatste een goede oplossing.
Vooral Valtra excelleert als het gaat om eenvoud. Ook John Deere en Fendt hebben een monitor met goede grafische prestaties en duidelijke symbolen en teksten in het scherm. Ook het Trimble-scherm in de JCB is intuïtief, mits je eenmaal weet dat je op ‘Precision IQ App’ moet klikken om naar het stuursysteem te gaan. Claas biedt een chique beeldscherm(Cebis), maar kan daarop geen stuursysteem draaien, en dus komt er een wat ouder, extern scherm bij in de cabine. En Case IH biedt een geavanceerd stuursysteem, maar is qua weergave en gemak niet meer van deze tijd. Lees onze bevindingen in de kaders.
Case IH Optum 300
De menustructuur van de AFS Pro 700 is complex, en de grafische weergave is niet meer van deze tijd. Maar het stuursysteem van Case IH biedt wel veel functies. De ontvanger zit achterop het dak. Veilig binnen opbergen kan, maar je moet ervoor klimmen. Met de nauwkeurigheid zit het goed. Althans, een eerste Optum vertoonde onregelmatigheden en dat kon niet ter plaatse worden opgelost. Een tweede, identieke Optum behaalde een standaardafwijking van slechts 1,4 centimeter. Indrukwekkend.
Het stuursysteem biedt veel spoortypen: onder andere gewone A-B, Cirkel, Curve, Spiraal, veld en Multi. De woordkeuze is wat ongelukkig, omdat ‘Curve’ eigenlijk ‘Contour’ is. ‘Multi’ betekent adaptieve contour. Met de spoorlijn ‘veld’ kan je veldgrenzen vastleggen. Om scherpe hoeken te maken, moet je vóór de hoek pauzeren, draaien, en achteruit terugrijden. Start vervolgens de opnamemodus opnieuw. Je kunt dan rijsporen genereren uit de veldgrenzen. Het is nog niet bekend wanneer het nieuwe AFS 1200-scherm leverbaar is.
Claas Axion 870
Op het Cebis-scherm kun je geen kaartweergave tonen. Het externe S10-scherm doet dat. De lijnen laten zich gemakkelijk opslaan, met offset en onder een nieuwe naam, wat handig is bij verschillende werkbreedtes. Veldgrenzen kun je importeren of compleet rondrijden. Het is niet mogelijk om automatisch rijstroken te genereren.
Voor elke lijn moet je een nieuwe ‘taak’ maken. Om een veld vaker te bewerken met een nieuwe dekkingskaart, moet je een sjabloon van de taak maken, en die steeds opnieuw oproepen. De lijnen worden niet toegewezen aan een perceel, maar aan een taak.
Claas biedt een volautomatisch draaisysteem (Auto Turn). De optie zou praktisch zijn als je dit kunt combineren met CSM-kopakkermanagement. Dat is niet mogelijk. Praktischer zijn de functies PreEngage en Turn In. Met die eerste kun je gps al stilstaand activeren en als je stopt, blijft het tien tellen geactiveerd. Met Turn In kun je ook activeren wanneer je tot 120 graden ten opzichte van het volgende spoor staat. Dat werk super.
Fendt 724
Fendts stuursysteem is nauwkeurig, uitgebreid en eenvoudig. Jammer is dat het geheel maar op één scherm kan worden weergegeven. Prima voor eenvoudige klussen. Maar wie met een complexe combinatie op pad is, wenst meer schermen. De Novatel-ontvanger is in het dakluik gebouwd; makkelijk te verwijderen maar niet op andere trekkers te zetten.
Omdat Fendt óók signaal ontvangt van Chinese Beidou-satellieten, had het systeem constant contact met dertig satellieten. Dat zou hinder van bomen verminderen (niet getest), maar de Fendt was zeker het meest nauwkeurig.
In de Vario-terminal kun je alle standaard lijntypen tekenen. Daar komt bij: manuele invoer (lijn uit andere trekkers), enkelspoor (rijpaden) en contoursegmenten. Met die laatste kun je 20 segmenten per perceel opslaan, en daaruit automatisch veldgrenzen én sporen genereren waarbij ook hoeken ontstaan. Dit lijntype moet je net als enkelspoor tegen betaling vrij schakelen. Interne veldgrenzen (vijver of schuur) kan Fendt niet opnemen.
JCB Fastrac 4220
In de JCB zit Trimble-techniek. Dit laat zich gemakkelijk, Android-achtig bedienen. Als je eenmaal weet dat je voor het stuursysteem ‘Precision IQ App’ moet hebben, heb je de grootste hindernis al overwonnen. Hierna is het scherm zeer intuïtief. De Trimble heeft geen minimum rijsnelheid nodig om de gps te activeren. Als je wegrijdt, begint de besturing te reguleren. De topsnelheid is Fastrac-waardig: 40 km/u. Daarboven deactiveert het systeem. Is het stuursysteem actief, dan blokkeert de besturing van de achterwielen automatisch. Door de beperkte stuurhoek van de vooras duurt het wat langer voordat de Fastrac op het juiste spoor komt. De JCB is het minst nauwkeurig. Zes typen lijnen: A-B, Contour, cirkel, kopakker en enkelspoor. Handmatig coördinaten invoeren is niet mogelijk. Kan een gemis zijn.
Met NextSwath stuurt de trekker automatisch naar het volgende werkgang. Omdat de JCB alleen met de voorwielen stuurt wanneer gps is geactiveerd, is de draaicirkel groot. Hiervoor heeft JCB inmiddels een update.
John Deere 6250R
De ontvanger staat vooraan, op het dak. Die is snel te verwijderen, al moet je daarvoor op de motorkap staan. Als diefstalpreventie kun je ’m vergrendelen en beveiligen met een pincode.
De John Deere behaalde (slechts) een gemiddelde score qua nauwkeurigheid. Wel zijn er veel functies en typen lijnen. Zo kun je coördinaten manueel ingeven en zijn er verschillende spoortypen die speciaal zijn ontwikkeld voor groenteteelt. Neem je veldgrenzen op, dan kun je tegelijkertijd ook een A-B-lijn uitzetten. En je kunt markeringen maken voor obstakels en die instellen als punt, lijn of gebiedshindernis.
Over het scherm: de grafische prestaties zijn goed. De symboliek en teksten zijn duidelijk en de lay-out laat zich het beste configureren. Optioneel is er een tweede scherm.
Helaas piept de terminal elke keer als je die opnieuw opgestart. Tip: gebruik je AutoTrac niet, dan kun je die ‘blieps’ uitzetten in een submenu. Andere merken lossen dit eenvoudiger op, met een schakelaar in de zijconsole.
Valtra T174
Dit stuursysteem is verreweg het gemakkelijkste te bedienen. Alleen de trigger van de bedekkingskaart vinden is niet gemakkelijk, want die vind je niet in het stuurmenu, maar in het tellermenu. Verder is het super gemakkelijk. Dat komt ook omdat de Valtra het minst uitgebreid is qua functies. Er zijn tijdens de test bijvoorbeeld maar drie typen lijnen: A-B, A+richting en contour. Meer niet. Inmiddels zou ook handmatige invoer van coördinaten beschikbaar zijn, net als enkelspoor en contoursegmenten. Met de antenne van Trimble, Nav-controller en software van Agco en een Valtra-stuurventiel haalt de Fin een bovengemiddelde nauwkeurigheid.
Omdat het stuursysteem zeer gevoelig was voor stuurbewegingen, werd de besturing niet altijd direct geactiveerd. Je moest dus vaker drukken. Daarbij schakelt-ie ook weer uit bij een tweede knopdruk. Daarom: programmeer ’m in kopakkermanagement. Dit is volgens Valtra nu opgelost.
Overigens: 9 inch is klein, voor wie ook andere info (bijvoorbeeld Isobus) wil zien.
Deze trekkers zijn getest. Tegelijkertijd zijn ook de kopakkermanagement- en Isobus-systemen vergelijken. Zie daarvoor weekblad Boerderij nummers 27 en 33.
Medeauteur: Florian Tastowe
Beheer
WP Admin
Bewerk bericht