premium
Windtubines zijn met een vergoeding voor de grondeigenaar van tussen ¬ 10.000 en ¬ 20.000 per plaats per jaar op zichzelf al interessant. Op percelen met al zonnepanelen kunnen ze de hectareopbrengst met duizenden euro's verhogen.
Een zonneakker levert € 6.000 per hectare per jaar; met wind erbij wordt dat € 10.000 of hoger. Fiscaal en juridisch advies is maatwerk.
Is een zonneakker een financieel interessant alternatief voor akkerbouwteelten? Nou, dan is een energieakker dat helemaal. Op zo’n energieakker staan behalve zonnepanelen ook een of meer windturbines.
Zonnepanelen en windturbines: lucratief, wel hieraan denken:
Voor meer windenergie is samenwerking met buurman interessant
Zolang onderneming overeind blijft, geen afrekening met fiscus
‘Contracten worden door de input van adviseurs van grondeigenaren steeds beter’
Reken even mee. We pakken een perceel van 10 hectare. De opbrengst uit verhuur voor zonnepanelen is 10 x € 6.000 = € 60.000 per jaar. Tel daarbij op de huurinkomsten voor twee windturbines 2 x € 20.000 = € 40.000.
Energieakkervergoeding heeft nog inflatiecorrectie ook
Wind en zon samen op die 10 hectare leveren voor de boer € 100.000 ofwel € 10.000 per hectare per jaar. Daarvoor hoeft die dan 25 jaar lang niet te ploegen, niet te zaaien en verplegen, en hij hoeft niet te oogsten. En de de jaarlijkse vergoeding wordt ook nog eens gecorrigeerd voor de inflatie. Welk bouwplan levert zonder enige inspanningen en zorg zo’n saldo?
Lees verder onder de foto.
Verschillen in instraling zon en windkracht
Toegegeven, in bovenstaand sommetje is uitgegaan van goede omstandigheden. Niet overal in Nederland beurt de grondeigenaar € 20.000 per jaar voor een windmolen op zijn land. En de € 6.000 per hectare per jaar voor zonnepanelen mag dan een reëel bedrag zijn om mee te rekenen, het wordt niet overal gegeven.
Een bovengemiddelde afstand van de locatie tot een onderstation met een vrije capaciteit van minimaal 10kMVh drukt de vergoeding.
In het oosten van Nederland zijn de instraling van de zon en de wind minder dan vlak aan de kust.
Maar daartegenover wordt op strategische plekken voor zonnehectares soms ook weer méér dan € 6.000 per jaar gegeven. Ook de € 20.000 per jaar voor de windmolen is niet per se het maximum.
Het maakt voor het rendement nogal wat uit of een windturbine in de Wieringermeerpolder staat of bij Varsseveld in Oost-Gelderland
“Het maakt voor het rendement nogal wat uit of een windturbine in de Wieringermeerpolder staat of bij Varsseveld in Oost-Gelderland”, vertelt Ton van Dortmont. Hij is bij energiebedrijf Vattenfall ontwikkelaar ‘Wind op land’. “We schatten in hoeveel we op een bepaalde plek kunnen opwekken. Op basis daarvan stellen we een vergoeding voor de grondeigenaar vast. Dat bedrag ligt tussen ruwweg € 10.000 en € 20.000 per turbine per jaar. Daarbovenop kan een bonus komen indien na metingen kort voor de bouw van de windmolens blijkt dat het meer waait dan vooraf is ingeschat. Die bonus kan oplopen tot enkele duizenden euro‘s.”
Windmolen vergt voor bouw verhard vlak tot 40 x 60 meter
Een windmolen neemt aan de voet een ruimte van 15 x 15 meter in beslag. Om de molen te bouwen en voor periodiek onderhoud is verder een verharde kraanopstelplaats nodig van maximaal 40 x 60 meter. Voor die uit productie genomen ondergrond geldt een vergoeding van zo’n € 0,30 per vierkante meter, afhankelijk van het gewas. De bedragen komen uit de LTO/Gasunie-tarievenlijst.
Meer gebruik van de kabel
Aan de orde is nu de samenvoeging van afzonderlijke zonneakkers en locaties voor windturbines tot energieparken, waarop beide worden gecombineerd. Eventueel ook nog aangevuld met batterijen als buffer tussen aanbod en vraag naar stroom.
“Wat we zien”, zegt Martijn Mik, ontwikkelaar van zonneparken bij Vattenfall, “is dat op het stroomnet steeds minder ruimte over is. Dat is lastig voor nieuwe parken. Tegelijk zien we dat bestaande capaciteit beter benut kan worden. Wat je vaak ziet is dat als de zon schijnt het niet erg waait en omgekeerd.”
Sowieso wordt de kabelaansluiting van een zonnepark ’s avonds laat en ’s nachts niet benut. Ofwel, bij een enkelvoudig park wordt de kabelcapaciteit maar de helft van de tijd gebruikt. Door zon én wind op dezelfde locatie op te wekken, benut je de aansluitcapaciteit maximaal. Is het niet voor zonnestroom, dan wel voor windstroom. Dat is interessant voor de exploitant van het park, maar ook voor de netbeheerder, aangezien die wordt vergoed op basis van de getransporteerde hoeveelheid elektriciteit.
En ook voor de grondeigenaar interessant. Exploitanten, hier Vattenfall, baseren de prijs die ze per hectare betalen op wat ze er kunnen produceren en afvoeren.
Samen met de buurman
Zoals gezegd is de rekensom hierboven gebaseerd op enkele positieve aannames, zoals de situering in het westen van het land met relatief veel wind en zonne-uren en nabijheid van een onderstation met genoeg capaciteit. De betaalcapaciteit wordt minder wanneer een 10 kV-kabel over meer dan enkele kilometers moet worden aangelegd, of zelfs naar een volgend onderstation. Die kosten bepalen in belangrijke mate de economische haalbaarheid van een project.
Daartegenover: Wanneer een perceel een erg gunstige vorm heeft, kunnen er behalve de zonne-panelen misschien 3 in plaats van twee windturbines op en kom je op een hectare vergoeding van € 12.000 per hectare per jaar. Vanuit dit perspectief kan samenwerking met een buurman met dezelfde plannen interessant zijn.
Batterijen
In de verdere rendementsverbetering van een energiepark kunnen elektriciteitsbuffers een rol spelen. Batterijen kunnen bij een piekaanbod van wind- en zonne-energie een deel daarvan opslaan en daarna geleidelijk weer afgeven aan het net.
Het gaat dan om opslageenheden ter grootte van een zeecontainer, die vol zitten met lithium-ionbatterijen. Dat kan nodig zijn als de beschikbare aansluitcapaciteit op het netwerk aan de krappe kant is. Steeds vaker worden de batterijen ook ingezet voor het leveren van zogenaamde netondersteunende diensten, om het netwerk stabiel te houden.
Ook die batterijen kunnen interessant zijn voor de grondeigenaar. “Als deze toevoeging van batterijen aan het energiepark zorgt dat meer kilowatturen (kWh) kunnen worden geproduceerd op die locatie, dan zijn we bereid de landeigenaar een hogere vergoeding te betalen voor het beschikbaar stellen van de grond”, zegt Martijn Mik van Vattenfall.
Variërende subsidie medebepalend
Het verdienmodel van energie uit hernieuwbare bronnen is in hoge mate afhankelijk van de Subsidie Duurzame Energie (SDE). Reden waarom Vattenfall enigszins een slag om de arm houdt als het gaat om vergoedingen. “De hoogte van de subsidie bepaalt de opbrengst per kWh en daarmee het budget waar ook de vergoeding voor de grondeigenaar uit moet komen. Voor wind houden we nog wel 4 à 5 jaar de subsidieregeling, maar zowel de hoogte van de subsidie, als het totaal beschikbare budget per jaar worden de komende jaren flink minder. Kan over twee jaar wel stuk lager zijn dan nu. Opslag van elektriciteit en verlaging van de CO2-afvang in industriële processen gaan concurreren met SDE op land. In die zin is wel sprake van enige urgentie. Hoe langer je wacht, hoe groter de kans dat het onaantrekkelijker wordt. Een subsidiepot kan op een gegeven moment ook leeg zijn.”
Lees verder onder de foto.
Zorg voor juridisch en fiscaal advies op maat
Of een zonneakker interessant is voor je bedrijf is, hangt van meer af dan alleen de jaarlijkse vergoeding.
Om te beginnen zijn er de gemeentelijke en provinciale vergunningen. Als die geen zonneakkers of windturbines toestaan, dan houdt het hele verhaal op.
In de afweging om wel of niet land voor energieakker te verhuren (vestigen van opstalrecht) zijn er verschillende belangrijke juridische en fiscale punten om op te letten.
Fiscalist Alies Visscher en jurist Andreas van der Vis van adviesbureau Countus in Emmeloord verdiepen zich al enkele jaren in de contracten tussen exploitanten van zonne-parken en grondeigenaren. Ze lopen hieronder een aantal punten langs, en wijzen er op dat voor individuele gevallen in de regel maatwerk nodig is in de advisering. Vischer en Van der Vis zien de contracten door de input van adviseurs van grondeigenaren in de loop der jaren wel steeds beter worden.
Optievergoeding
Het traject naar een energie- of zonneakker begint er in de regel mee dat een exploitant een optie vraagt van de grondeigenaar. De exploitant heeft dan 3 tot 5 jaar exclusief het recht op die grond een zonneakkerpark te realiseren. Let op: hij heeft het recht dat te doen, niet de plicht.
Het is gebruikelijk dat de eigenaar een optievergoeding bedingt. Vaak liggen deze vergoedingen tussen € 1.500 en € 3.500. Of de grondeigenaar komt een vergoeding toe van € 10.000 als er een omgevingsvergunning of SDE wordt verkregen.
Grond in de landbouwonderneming
Grondeigenaren hebben in de meeste gevallen de keus om de grond in de onderneming te laten staan ofwel de grond over te hevelen naar privé. Als de grondeigenaar boer blijft, mag hij de grond als landbouwgrond op de ondernemingsbalans laten staan.
Wat is daarna het effect op de landbouwvrijstelling? De landbouwvrijstelling is een vrijstelling van belastingheffing voor waardeveranderingen van landbouwgrond.
De vrijstelling geldt alleen indien de grond nagenoeg geheel wordt gebruikt voor de landbouw. Bij het realiseren van een zonneakker wordt aan deze voorwaarde niet meer voldaan. Waardeveranderingen vanaf het moment van realiseren van een zonneakker zijn dan belast bij de toekomstige verkoop van de grond.
€ 20.800/hectare voor de fiscus
Bijvoorbeeld: Door de aanleg van een zonneakker in januari 2020 stijgt de waarde van de grond door de grotere verdienpotentie van € 100.000 naar € 230.000 per hectare. Gedurende de looptijd van 25 jaar daalt de waarde geleidelijk weer; de resterende duur van de verdienpotentie neemt immers af.
Stel, de waarde van de grond (met daarop de zonnepanelen) is in januari 2045 € 140.000. Over het verschil van € 40.000 per hectare moet dan worden afgerekend als de grondeigenaar op dat moment zijn grond verkoopt.
Indien sprake is van 10 hectare zonneakker betekent dit 52% belastingheffing over van € 40.000, ofwel € 20.800 per hectare.
Let op: Er hoeft pas te worden afgerekend met de fiscus wanneer de onderneming wordt gestaakt of de grond wordt verkocht.
Bedrijfsopvolgingsregeling
Het realiseren van een zonneakker heeft ook gevolgen voor de bedrijfsopvolgingsregeling in de schenk- en erfbelasting. Op basis van deze regeling kan een onderneming tegen een lagere waarde worden overgedragen zonder dat over de schenking of vererving schenk- en erfbelasting verschuldigd is.
Als je recentelijk de agrarische onderneming overgenomen hebt en daarbij gebruik hebt gemaakt van de bedrijfsopvolgingsregeling, dan is de overnemer verplicht de onderneming voort te zetten voor vijf jaar. Als je een zonneakker laat realiseren, wordt de voorwaarde van ongewijzigde voortzetting mogelijk geschonden. De overnemer loopt de kans dat de vrijstelling geheel of gedeeltelijk wordt teruggenomen, waardoor alsnog schenk- of erfbelasting betaald moet worden.
Verwacht de grondeigenaar dat gedurende de looptijd van het uit gebruik geven van de grond, de onderneming overgedragen moet worden aan de volgende generatie, dan is oplettendheid vereist. Voor het kunnen toepassen van de bedrijfsopvolgingsregeling in de toekomst is het raadzaam dat de grondeigenaar participeert in de exploitatie van de zonneakker, naast het ontvangen van de jaarlijkse vergoeding.
Bv voor de oude dag of grond naar privé
Wat ook een mogelijkheid is om voorafgaand aan het uit gebruik geven van de grond ten behoeve van een zonneakker (een deel van) de onderneming geruisloos in te brengen in naar een besloten vennootschap (bv) en er vervolgens zonnepanelen op te leggen. Dat levert belastingvoordeel op. Bovendien is er het voordeel dat als je tussendoor stopt met je landbouwbedrijf dat je dan niet meteen de meerwaarde stijging van je grond hoeft af te rekenen met de fiscus.
De tweede optie die de grondeigenaar heeft is het overhevelen van de grond naar het privévermogen (box 3). In dat geval zal er een afrekening plaatsvinden over het verschil tussen de waarde in het economische verkeer en de waarde in het economisch verkeer bij agrarische bestemming (WEVAB).
Overdrachtsbelasting
Alvorens je als grondeigenaar een contract tekent bij een zonneakker exploitant is het goed eerst naar het verleden te kijken. Is de grond korter dan tien jaar terug verkregen met een beroep op de vrijstelling overdrachtsbelasting dan kan het zijn dat met terugwerkende kracht alsnog overdrachtsbelasting verschuldigd is.
Ook is het goed mogelijk dat de grondeigenaar de grond heeft overgenomen van ouders tegen een lagere waarde en dat een zogenaamde ‘meerwaardeclausule’ is opgenomen. Afspraak kan zijn dat alsnog met de ouders van de grondeigenaar ofwel broers of zussen moeten worden afgerekend als de bestemming van de grond wijzigt gedurende een periode van bijvoorbeeld 10, 15 of 20 jaar.
TIP: Regel nulmeting bodem vóór plaatsen zonnepanelen
Dit in verband met achterblijven van eventuele schadelijke stoffen van zonnepanelen: na het verwijderen doe je dan weer een meting. Dicht in het contract de verantwoordelijkheid voor schoon opleveren goed af. De ene exploitant doet het standaard, de ander alleen als de boer erom vraagt.
Lees verder onder de foto.
Zonnepark soms beter voor biodiversiteit dan landbouwgrond
Zonneparken zijn niet per se slecht voor de biodiversiteit.
Zonneparken zijn een broedplaats voor biodiversiteit, concluderen onderzoekers van Naturalis Biodiversity Center in Leiden. Indien goed ingericht, aldus de onderzoekers, kunnen zonneparken beter zijn voor biodiversiteit dan de meeste landbouwgrond. “Zonneparken bieden een mix van zon en schaduw, de paden worden nauwelijks bewandeld en ze zijn vrij van bestrijdingsmiddelen”, zegt ecoloog Koos Biesmeijer van Naturalis. “Dat geeft planten en insecten vrij spel.”
Een belangrijke voorwaarde waaraan een zonnepark voor voldoende biodiversiteit moet voldoen, is ruimte zodat licht en neerslag de bodem kunnen bereiken. Te dicht bij elkaar staande zonnepanelen zijn niet goed voor de biodiversiteit.
“Op het eerste gezicht lijkt zo’n zonnepark donker, maar eigenlijk is er nog best veel zon en halfschaduw”, zegt Biesmeijer. “Bij nadere studie bleek het leven op dat zonnepark dichter bij een natuurgebied te liggen dan bij een industriegebied.”
Verschillende plantensoorten, veertig soorten zweefvliegen, hommels en bijen, waaronder vier bedreigde soorten, en zelfs broedvogels werden gespot tussen de zonnepanelen. “Dat is het vijfvoudige van wat er doorgaans op intensieve landbouwgrond wordt aangetroffen.”
Voor windmolen grondvlak nodig van 15 bij 15 meter
Een windmolen vergt aan de voet een grondoppervlak van 15 bij 15 meter. Om molens te bouwen en voor onderhoud is (per molen) een verharde kraanopstelplaats nodig van maximaal 40 x 60 meter.
Lees meer over het thema energie via GFactueel.nl/energie/
Beheer
WP Admin
Bewerk bericht