De Nederlandse keten van medicinale wietteelt, waarbij de overheid een opkoopplicht heeft, is achterhaald.
Dat schrijft onderzoeksbureau Berenschot in een evaluatieonderzoek van het Bureau voor Medicinale Cannabis (BMC). Nederland heeft een te strikt door de overheid gecontroleerde keten, waardoor telers en verwerkers naar het buitenland dreigen te gaan. Zo mag Bedrocan, de enige Nederlandse producent van medicinale cannabis, alleen product verkopen aan BMC. Dat product mag niet aan handelsbedrijven verkocht worden, maar wel geëxporteerd. Daar wordt soms het Nederlandse product alsnog verhandeld.
Meer ruimte voor bedrijven
Het rapport bevat aanbevelingen voor nieuw Nederlands beleid dat meer ruimte laat aan bedrijven om te produceren en te handelen. BMC heeft wel een robuuste keten opgezet. Op dit moment is het bureau betrokken bij een aanbestedingsprocedure om twee telers aan te wijzen. In het rapport staat dat de animo om te telen groeit, omdat meer bedrijven dan ooit zich hebben aangemeld.
De marktkansen voor medicinale wietteelt zijn echter niet geheel zeker, zoals de belangrijke export naar Duitsland. Met die inkomsten verlaagt BMC de kosten van cannabis voor Nederlandse patiënten en stimuleert het onderzoek naar toepassingen van stoffen uit de plant. Op dat laatste punt van medicijnontwikkeling, zien de onderzoekers overigens te weinig vooruitgang.
Toenmalig minister van Volksgezondheid Els Borst koos in 1998 voor de oprichting van een nationaal bureau medicinale cannabis om op een gecontroleerde manier legale wiet aan patiënten te verstrekken. Op 1 januari 2001 werd BMC operationeel.
Export niet zeker
In 2020 werd 2.200 kilo uitgevoerd naar Duitsland. Dat land is al een aantal jaren bezig met het opzetten van een eigen productielijn. In het najaar van 2021 wordt daarvan de eerste oogst verwacht. De vraag dringt zich op wat het betekent als Duitsland de import uit Nederland verlaagt of beëindigt. Dat zal het nettoresultaat aanzienlijk verlagen, al verwacht BMC dat de internationale vraag groot blijft uit meerdere markten. De totale export in 2020 bedroeg 3.400 kilo.
Verschillen legale wietteelt kleiner
Ook is de vraag hoe de proef met legale wietteelt in Nederland voor recreatief gebruik de keten voor medicinale wietteelt zal beïnvloeden. Als de kwaliteit stijgt voor recreatief gebruik, is het mogelijk dat de vraag naar medicinaal gebruik zich verlegt naar de coffeeshops.
In 2018 gebruikte 5,8% van de cannabisgebruikers (reguliere of medicinale) cannabis alleen als medicijn. 10,7% gebruikte cannabis als medicijn en als recreatief middel. Van de mensen die cannabis (ook) als medicijn gebruikten, verkreeg 90,6% de cannabis zonder doktersrecept. 5,8% verkreeg cannabis alleen op basis van een doktersrecept en 3,6% verkreeg cannabis zowel met als zonder doktersrecept.