Meer mogelijk tegen ketenaansprakelijkheid

Het is voor werkgevers soms moeilijk om aan hun verplichtingen volgens de WAS en de WML te voldoen. Over het geheel zijn de maatregelen tegen schijnconstructies volgens SZW echter succesvol.

Werkgevers moeten vanwege de ketenaansprakelijkheid in de Wet aanpak Schijnconstructies (WAS) en de Wet Minimumloon (WML) kunnen controleren of wat zij betalen aan een aannemer of arbeidsbemiddelaar ook als loon terechtkomt bij de uiteindelijke medewerker. Privacyregels staan daarbij nu soms in de weg. Om dat toch mogelijk te maken is nieuwe regelgeving nodig, stelt het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een evaluatie van deze twee wetten.

Risico aansprakelijkheid inschatten

De vraag of aan schakels in de arbeidsketen de mogelijkheid moet worden gegeven om persoonsgegevens te vragen of te geven ten behoeve van een risico-inschatting vooraf, en ter correctie op onderbetaling achteraf, wordt nader verkend, stelt minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Wouter Koolmees in de evaluatie. Deze ketenaansprakelijkheid speelt overigens in de tuinbouw minder dan in sectoren als het wegvervoer en de bouw, waar een hoofdopdrachtgever met veel aannemers en onderaannemer te maken heeft.

Huisvesting verrekenen met loon

Wel hebben telers te maken met het verbod op verrekeningen en inhoudingen op het loon, waardoor dat loon tot onder het minimumloon daalt. Dat verbod geldt ook voor het verrekenen van huisvestingskosten en de kosten van de verplichte ziektekostenverzekering, tenzij de werknemer het middels een geschreven verklaring goed vindt.

Ook wanneer een werkgever huisvesting aanbiedt die voldoet aan een door de overheid goedgekeurd keurmerk, mag hij het huurbedrag inhouden op het loon. Het Agrarisch Keurmerk Flexwonen is daarvan een voorbeeld. Ook al is nog niet aan alle eisen voor een volledig gecertificeerd keurmerk voldaan, toch staat SZW telers die met de eisen van dit keurmerk werken, al toe de vergoeding op het loon in te houden.

‘Inhoudingen verdienmodel werkgever’

Vakbonden hebben het ministerie laten weten nog hun twijfels te hebben of niet toch nog steeds allerlei kosten op het loon worden ingehouden. Dat zou voor sommige werkgevers tot een soort verdienmodel zijn verheven. SZW is in zijn algemeenheid echter van mening dat deze en andere maatregelen – zoals een transparantere loonstrook en uitsluitend nog girale betaling van het loon – de situatie voor de werknemer en naleving van de WAS en WML ten goede zijn gekomen.