Schouten: teler bepaalt zelf stappen kringloop

“Ik doe dit om de landbouw een toekomst te bieden. Doe je niets? Prima, ga zo door, maar er komt steeds meer druk op emissie naar water, lucht en bodem, ook uit de maatschappij. Dat zijn niet de voorwaarden die je als teler straks wilt. We hebben dus niet de luxe om niets te doen.”

Schouten liet overigens onbenoemd dat ze volgend jaar afspraken wil maken over sectordoelstellingen voor kringlooplandbouw in 2030.

Wat is regionaal?

Schouten voerde het debat in Driebergen voor een zaal met voornamelijk veehouders en akkerbouwers.

Hoe ziet de toekomst van onze landbouw eruit? Vanavond gaat minister Carola Schouten hierover in gesprek met ruim 300 boeren, georganiseerd door @boerderij_nl, @groentenfruit, @pluimveehouder1 #debatlandbouwvisie pic.twitter.com/zTKQhLYKLZ

— Ministerie van Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit (@minlnv) 5 november 2018

Haar landbouwvisie werd 8 september gepresenteerd en belangrijk daarin is dat ze zich wil inzetten voor een eerlijke prijs voor duurzaam product en maatschappelijke waardering. Het sluiten van de kringloop moet zo regionaal mogelijk gebeuren, maar regionaal betekent voor Schouten Europa. Kritiek op haar visie dat de kringloop niet binnen Nederland gesloten kan worden, omdat bijvoorbeeld reststromen dan te duur worden voor veevoer, wuifde ze weg door naar de Europese schaal te verwijzen.

‘SDE+ knelt’

Op vragen uit de zaal kon de minister niet altijd antwoord vinden. Zo vindt ondernemer Hans Verhoeven het frustrerend dat SDE+ te veel focust op kosten van een duurzame energie-installatie. Zo is een windmolen vrijwel altijd goedkoper dan bijvoorbeeld een vergister, maar past die laatste weer goed bij een groene manier van voedsel produceren. Volgens Schouten is het GLB – met het stelsel van directe betalingen – een goede manier om groene voedselproductie te stimuleren.

Meerwaarde

Verhoeven heeft een duurzaam gangbaar varkensbedrijf. Hij runt een voorbeeldbedrijf hoe daarmee toch een meerwaarde wordt behaald. “We zijn nu voor het zesde jaar antibioticumvrij. Daar is nationaal en internationaal veel vraag naar.”

Varkenshouder Hans Verhoeven is blij met medestander Schouten voor kringlooplandbouw. Hij ziet kansen in kringlooplandbouw. "We doen alles om maximaal toegevoegde waarde te bieden, bijvoorbeeld door antibioticavrij te produceren." #debatlandbouwvisie

— Boerderij.nl (@Boerderij_nl) 5 november 2018

Schouten vertelde dat er internationaal belangstelling is voor Nederlandse duurzaamheidskeurmerken. De Duitse landbouwminister Julia Klöckner informeerde al naar het stelsel van Beter Leven-sterren voor de dierhouderij. Overigens kreeg Stichting Milieukeur al in 2017 van het landbouwministerie subsidie om het keurmerk On the Way to Planetproof (voor groente en fruit) te vertalen voor buitenlandse teelten.

Samenwerking teler en veehouder

De Drentse akkerbouwer Ger Evenhuis wees op zijn bestaande samenwerking met veehouders voor mest en voerproductie. Kringloopelementen heeft hij dus al ingebouwd met 400 andere akkerbouwers in Stichting de Veldleeuwerik. Toch heeft hij zorgen. “We verduurzamen dus al stapje voor stapje, maar hoe houd ik vol dat ik aardappelen teel en toch met de veehouders kan blijven samenwerken en daar een boterham aan verdien?” De landbouwvisie moet niet te idealistisch worden, stelt Evenhuis.

#debatlandbouwvisie Akkerbouwer Ger Evenhuis vertelt zijn verhaal over oa kringlooplandbouw. pic.twitter.com/KjToR7rUk6

— Martijn ter Horst (@MartijntHorst) 5 november 2018

Volgens Schouten moet wetgeving boeren en tuinders tegemoetkomen via GLB en een eigentijdser invulling van het mestbeleid en precisiebemesting, waardoor kunstmest overbodig raakt en kosten dalen.

Voorkeur Nederlands

De vraag over een gelijk speelveld kwam veelvuldig terug. Hoe zorg je ervoor dat Nederland de eisen niet te hoog opschroeft en laagwaardiger import blijft toestaan? Schouten zegde toe met supermarkten te overleggen over hun focus op Nederlands product. “Ik kan met retail praten als er druk bestaat op contracten. Als er bijvoorbeeld geen Nederlandse appels liggen, terwijl er net geoogst is. Of de discussie afgelopen zomer omdat pruimen afgekeurd werden die 2 millimeter te klein zijn. Deze gesprekken voer ik, maar er is ook maatschappelijke druk op de supermarkten.”

Regels aanpassen

De minister voorziet dat nog wordt gesleuteld aan regels om boeren en tuinders te helpen die kringloop zo gunstig mogelijk te sluiten. Normen zijn nu vaak algemeen. Dat leidt tot kritiek. Bedrijven die beter scoren dan een algemene norm, zullen daarvoor in de toekomst meer worden beloond, beloofde ze.

Lees hier het liveblog van het landbouwdebat na