Coronavirus, wat betekent het voor mijn bedrijf?

Ga voor updates van regelingen en nieuwe vragen en antwoorden naar FoodAgribusiness.nl

Hieronder vind je de antwoorden op deze vragen:

1. Kan ik nog werktijdverkorting aanvragen voor mijn personeel?
2. Komt er inkomensondersteuning beschikbaar voor ondernemers?
3. Kunnen bedrijven onderling personeel uitwisselen?
4. Wat moet ik als werkgever doen aan extraveiligheidsmaatregelen op de werkplek?
5. Wat als een deel van mijn personeel in het buitenland niet naar het werk kan komen? Moet ik hen doorbetalen?
6. Kan ik uitstel van belastingbetaling krijgen als ik liquiditeitsproblemen heb?
7. Zijn er nog andere belastingmaatregelen genomen?
8. Hoe zit het met die verruimde borgstelling?
9. Ik ben zzp’er. Welke steun is er voor mij mogelijk?
10. Geven banken uitstel voor aflossing en rente?
11. Kan een medewerker met een ziek kind thuis aanspraak maken op zorgverlof of calamiteitenverlof?
12. Ik ben boer of tuinder, maar mijn partner werkt buitenshuis in een niet-cruciale sector. Mag mijn kind naar school of de kinderopvang?
13. Is het verplicht om medewerkers waar mogelijk thuis te laten werken?
14. Ik heb een bedrijf met enkele medewerkers. Een ervan heeft het coronavirus en zit ziek thuis. Moet ik mijn andere medewerkers nu ook naar huis sturen?
15. Een gezinslid van mijn medewerker heeft koorts. Moet de medewerker nu thuis blijven?
16. Mijn medewerkers komen samen in een auto of busje naar het werk. Mag dat nog?
17. Bedrijven in de voedselketen, inclusief landbouwbedrijven, horen tot de ’vitale sectoren’. Wat betekent dat voor mij als ondernemer of werknemer in deze keten?
18. Mijn werknemer is in quarantaine, heeft hij recht op doorbetaling?
19. Ik hoorde dat ik dieren moet mijden als ik ziek ben. Klopt dat?
20. Kunnen insecten zoals muggen het coronavirus overdragen?
21. Er is coronavirus aangetoond in rioolwater. Is nu het slootwater besmet?
22. Zijn rij- en rusttijden voor mesttransporten versoepeld?
23. Gaan veemarkten nog door? En boerenmarkten?
24. Gaat de NVWA door met controles?
25. Moet ik een NVWA’er ook in coronatijd toelaten op mijn bedrijf?
26. Gelden in coronatijd dezelfde regels en voorwaarden op het gebied van faunaschade en voorkoming daarvan?
27. Mijn bedrijf ondervindt veel financiële schade als gevolg van het coronavirus. Wat kan ik nu doen?

1. Kan ik nog werktijdverkorting aanvragen voor mijn personeel?

Er wordt een Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud ingesteld. Die komt in de plaats van de huidige werktijdverkorting-regeling. De tijdelijke regeling biedt een tegemoetkoming aan werkgevers in de vorm van een uitkering ter hoogte van maximaal 90% van de loonsom. Werkgevers moeten het loon 100% blijven doorbetalen en mogen hun werknemers niet ontslaan.

Ook bedrijven die zich al hebben aangemeld voor de werktijdverkorting gaan onder deze regeling vallen. De regeling treedt met terugwerkende kracht in werking vanaf 1 maart. De aanvraag zal moeten worden ingediend bij het UWV, dat een voorschot verstrekt van in elk geval 80% van het bedrag.

2. Komt er inkomensondersteuning beschikbaar voor ondernemers?

Ja. Ondernemers die hun omzet door de getroffen overheidsmaatregelen nagenoeg zien verdwijnen, kunnen terecht bij het noodloket voor een eenmalige uitkering van € 4.000 voor de komende 3 maanden.

Zelfstandigen (vooral in horeca of culturele sector) die zonder werk en inkomsten zitten, krijgen steun tot ongeveer € 1.500 per maand als aanvulling op hun inkomen voor het levensonderhoud tot het sociaal minimum. Deze uitkering op basis van een vereenvoudigde hoeft niet te worden terugbetaald.

Voor bedrijven buiten de primaire land- en tuinbouw wordt de regeling Garantie Ondernemingsfinanciering uitgebreid. Het garantieplafond wordt verhoogd van € 400 miljoen naar € 1,5 miljard. Bedrijven krijgen daarmee een 50% garantie op bankleningen en bankgaranties – het gaat om leningen en garanties van € 1,5 miljoen tot maximaal € 150 miljoen.

_{Lees verder onder de tweet.}

Het kabinet heeft besloten om vanwege het coronavirus uitzonderlijke economische maatregelen te nemen. Doel is om naast onze gezondheid ook onze banen en inkomens te beschermen.

Een overzicht van de maatregelen ⤵https://t.co/9ZGeuYB7J3#coronavirus #COVID2019 pic.twitter.com/CQOUacNkVW

— Ministerie van Financiën (@Financien) March 17, 2020

3. Kunnen bedrijven onderling personeel uitwisselen?

Ja, dat kan. Het heet ‘collegiale uit- en inlening. Alfa Accountants wijst erop dat dit zonder winstoogmerk moet gebeuren en tijdelijk moet zijn. In verband met het coronavirus kan dit een aantal maanden, volgens dit accountantsbureau.

Soms moet het uitlenen van personeel worden gemeld aan de Kamer van Koophandel. Dat moet de uitlener doen. De inlener moet zich bewust zijn van zijn aansprakelijkheid bij bedrijfsongevallen.

Via de website van de Werkgeverslijn land- en tuinbouw is een modelovereenkomst te downloaden. Hiermee kunnen werkgevers die medewerkers uit- en inlenen heldere afspraken maken en vastleggen. Ook de medewerker moet deze afspraken ondertekenen.

4. Wat moet ik als werkgever doen aan extra veiligheidsmaatregelen op de werkplek?

Hiervoor geldt een protocol van de GGD. De werkgever moet zorgen voor een veilige werkplek. Richtlijn is onder meer een onderlinge afstand van minimaal 1,5 meter. Soms kan worden gewerkt met plastic tussenschotten tussen werkplekken. Als normaal gesproken niet gewerkt wordt met mondkapjes of handschoenen hoeft dat nu ook niet als extra veiligheidsmaatregel.

5. Wat als een deel van mijn personeel in het buitenland niet naar het werk kan komen? Moet ik hen doorbetalen?

Als het gaat om personeel dat niet naar het werk kan komen vanwege verplichte quarantaine, reisbeperkingen of andere blokkades vanwege het coronavirus, dan is de kans groot dat u hen moet doorbetalen. Het hangt echter van de specifieke omstandigheden en het lokale arbeidsrecht per land af welke regels precies gelden. Dit meldt de rijksoverheid op een speciale corona-website.

6. Kan ik uitstel krijgen van belastingbetaling als ik liquiditeitsproblemen heb?

Ja, in die situatie kun je zogeheten ‘bijzonder uitstel van betaling’ aanvragen. De Belastingdienst heeft deze verruiming vorige week afgekondigd. Ook kun je – net als in normale tijden – de voorlopige aanslag laten aanpassen als je minder winst verwacht als gevolg van de coronacrisis. Verzoeken daartoe worden ingewilligd.

Je kunt het uitstel aanvragen voor alle aanslagen inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, omzetbelasting (btw) en loonbelasting. De invorderingsrente ( bij te laat betalen van belasting) wordt verlaagd van 4% naar 0,01%. Deze maatregel gaat in per 23 maart. De tariefverlaging geldt voor alle belastingschulden.

7. Zijn er nog andere belastingmaatregelen genomen?

Ja. De heffing van de energiebelasting en de heffing van Opslag Duurzame Energie (ODE) zal voor bedrijven in de tweede, derde en vierde belastingschijf tijdelijk worden uitgesteld. Hoe dit wordt uitgewerkt, is nog niet duidelijk. Dit leidt tot meer liquiditeit voor afnemers van elektriciteit en aardgas zoals in de glastuinbouw.

In samenspraak met gemeenten bekijkt het kabinet de mogelijkheden om de lokale aanslagen voor de toeristenbelasting stop te zetten.

8. Hoe zit het met die verruimde borgstelling?

Er zijn 2 regelingen:

1. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat heeft de regeling verruimde borgstelling midden- en kleinbedrijf (BMKB) versneld opengesteld. De regeling houdt in dat de overheid borg staat voor kredieten aan ondernemers, zodat zij eenvoudiger geld kunnen lenen. Normaliter gaat het om 50%, nu om 75% van het krediet. De borg van de overheid bedraagt 90% van dit zogeheten borgstellingskrediet. Dit moet kredietverstrekking makkelijker maken.
2. De bestaande Borgstelling MKB-Landbouwkredieten wordt daarnaast verruimd om liquiditeitsproblemen voor boeren en tuinders te voorkomen. De Borgstelling is een verzekering voor banken die boeren of tuinders in deze situatie een extra krediet verlenen. Ondernemers kunnen voor het extra krediet aankloppen bij hun eigen bank, die oordeelt of een extra krediet verantwoord is. Hiermee is het mogelijk om bij de bank werkkapitaal kredieten aan te vragen.

9. Ik ben zzp’er. Welke steun is er voor mij mogelijk?

Zelfstandigen (vooral in horeca of culturele sector) die zonder werk en inkomsten zitten, krijgen steun tot ongeveer € 1.500 per maand als aanvulling op hun inkomen voor het levensonderhoud tot het sociaal minimum. Deze uitkering op basis van een vereenvoudigde hoeft niet te worden terugbetaald.

10. Geven banken uitstel voor aflossing en rente?

Alle banken hebben aangekondigd dat ze uitstel verlenen voor aflossingen aan bedrijven die in de problemen komen door corona. Het gaat om het aflossen van leningen aan MKB-bedrijven inclusief land- en tuinbouwbedrijven.

ABN Amro heeft daarnaast uitstel verleent voor het betalen van rente in de komende 6 maanden. De bank heeft in principe voor alle zakelijke klanten zowel aflossing als de rente opgeschort, tenzij ze daar voor 1 april hebben aangegeven daar geen gebruik van te willen maken.

De regeling houdt onder andere in dat ABN Amro in de maanden april tot en met september 2020 geen betalingen voor aflossing, rente en kredietgerelateerde kosten incasseert. Ook zogenoemde limietverlagingen van rekening courant kredieten worden tot 1 oktober niet doorgevoerd.

Uitgestelde betalingen moeten uiterlijk aan het eind van de looptijd in een keer betaald worden. Voor de uitgestelde aflossingen wordt vanaf 1 oktober dezelfde rente berekend als voor de lening zelf. Over de uitgestelde rente en kosten berekent deze bank geen rente tot het einde van de looptijd. De volledige voorwaarden staan op de website van ABN Amro.

Bij Rabobank en ING wordt in principe alleen uitstel verleend voor aflossingen. Ook hier geld vooralsnog een termijn van maximaal 6 maanden conform de regeling die eind maart is afgekondigd door de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). Uitstel wordt door Rabobank en ING verleend op verzoek van de klant.

11. Kan een medewerker met een ziek kind thuis aanspraak maken op zorgverlof of calamiteitenverlof?

Met een ziek kind thuis kan een medewerker gebruik maken van zorgverlofregelingen in de cao’s. En voor medewerkers die vast zitten in het buitenland is er het calamiteitenverlof.

“Ga niet te snel akkoord met zomaar het loon doorbetalen”, stelt Peter Baltus van LTO Noord. “Dat calamiteitenverlof is heel flexibel. Dat kan op elk moment ingaan en ook weer worden beëindigd. Wij houden in contact met de Landbouwraden over de hele wereld zo precies mogelijk bij welke reisbeperkingen en mogelijkheden voor terugkeer er per land zijn.”

12. Ik ben boer of tuinder, maar mijn partner werkt buitenshuis in een niet-cruciale sector. Mag mijn kind naar school of de kinderopvang?

Het uitgangspunt is dat boeren en tuinders kunnen blijven werken. Als in het gezin één van de partners boer of tuinder is, maar de ander niet, is het verzoek om zelf de kinderen op te vangen als dat kan. Als dat niet lukt, kan er een beroep worden gedaan op de school en/of kinderopvang (dagopvang, BSO, gastouderopvang). Het is geen harde eis dat beide ouders in een cruciale beroepsgroep werken. Er moet opvang zijn, zodat mensen met cruciale beroepen aan het werk kunnen blijven.

_{Lees verder onder de afbeelding.}

Afbeelding: Stigas

13. Is het verplicht om medewerkers waar mogelijk thuis te laten werken?

Nee, het is geen verplichting maar een (dringend) advies van de rijksoverheid, om werknemers tot en met 6 april zoveel mogelijk thuis te laten werken. Indien mogelijk uiteraard. Bij praktisch werk is dat meestal niet zo. Waar medewerkers toch op locatie moeten zijn, is het advies om werktijden zo veel mogelijk te spreiden. Je bent hiertoe als werkgever bevoegd, ook als er normaliter andere afspraken zijn. Er zit wel een andere kant aan: je bent als werkgever verplicht om je medewerkers een gezonde en veilige werkomgeving aan te bieden. Dat kan betekenen: een medewerker de toegang weigeren als de situatie niet veilig is.

14. Ik heb een bedrijf met enkele medewerkers. Een ervan heeft het coronavirus en zit ziek thuis. Moet ik mijn andere medewerkers nu ook naar huis sturen?

Nee, dat hoeft niet. De medewerkers en uzelf kunnen blijven werken, maar zij moeten, zeker in de eerste twee weken, goed in de gaten houden of ze klachten krijgen. Mocht dat het geval zijn, kan alsnog worden besloten of een werknemer thuis moet blijven.

15. Een gezinslid van mijn medewerker heeft koorts. Moet de medewerker nu thuis blijven?

Nee, niet als hij of zij werkzaam is in een cruciaal beroep of de vitale sector, zoals de voedselvoorziening. Voor deze mensen geldt een uitzondering op de regel dat het hele gezin thuis moet blijven wanneer een gezinslid koorts heeft.

16. Mijn medewerkers komen samen in een auto of busje naar het werk. Mag dat nog?

Werkgevers moeten ervoor zorgen dat medewerkers minimaal 1,5 meter afstand kunnen houden. Dat geldt ook bij het vervoer dat wordt geregeld door de werkgever.

17. Bedrijven in de voedselketen, inclusief landbouwbedrijven, horen tot de ‘vitale sectoren’. Wat betekent dat voor mij als ondernemer of werknemer in deze keten?

Om deze vitale sectoren te laten blijven functioneren, is het advies om naar het werk te blijven komen voor wie geen klachten heeft. Zie verder de vraag hierboven over kinderopvang en school voor kinderen van boeren en tuinders en anderen werkzaam in deze vitale sector.

18. Mijn werknemer is in quarantaine, heeft hij recht op doorbetaling?

In dit geval is de medewerker niet ziek, maar moet hij of zij thuisblijven vanwege een zieke of verdachte huisgenoot. Ook als het niet mogelijk is om thuis te werken, is er evengoed recht op doorbetaling. “In een aantal gevallen zal de werknemer wegens het virus niet op het werk willen of kunnen verschijnen zonder dat er sprake is van ziekte. Maak dan samen afspraken over bijvoorbeeld (bijzonder/zorg) verlof”, meldt Stigas.

19. Ik hoorde dat ik dieren moet mijden als ik ziek ben. Klopt dat?

Ja. Er zijn geen aanwijzingen dat gezelschapsdieren en landbouwhuisdieren geïnfecteerd kunnen worden met het coronavirus, meldt Wageningen UR. Ook is niet aangetoond dat die dieren een infectiebron vormen voor mensen. Wel is het een meldingsplichtige ziekte. Als het virus in zieke dieren aangetoond is, moet dat direct gemeld worden aan de NVWA. Er is een PCR-test beschikbaar. Vaccins zijn er niet tegen het coronavirus dat nu in omloop is (SARS-CoV-2)

Desondanks is het advies om, als je ziek bent door corona, contact met dieren te vermijden. Voor huisdieren geldt dan: laat ze door iemand anders verzorgen. Over vee meldt de WUR verder: “Hoewel er geen bewijs is dat landbouwhuisdieren geïnfecteerd kunnen worden, geldt voor voedselproducerende dieren het voorzorgsprincipe totdat meer bekend is over de risico’s. Voor veehouders met COVID-19 is het advies om contact met hun dieren te vermijden, niet in de stal te komen en anderen voor de dieren te laten zorgen.”

_{Lees verder onder de foto.}

De tuinbouwsector hoort tot de cruciale beroepen als onderdeel van de voedselketen. – Foto: Canva

20. Kunnen insecten zoals muggen het coronavirus overdragen?

Nee, meldt de wereldgezondheidsorganisatie WHO. De organisatie rekent op een speciale website af met een heel serie fabels over het virus. Zo kun je het niet wegdouchen, overleeft het in alle klimaten en is een hand-droogapparaat niet afdoende om het te doden. Wassen met een alcoholhoudende zeep of met water en zeep is het enige wat helpt. Afgeraden wordt het gebruik van uv-desinfectie voor de handen, vanwege gevaar voor de huid.

21. Er is coronavirus aangetoond in rioolwater. Is nu het slootwater besmet?

RIVM sluit niet uit dat er ook coronavirus in het oppervlaktewater zit, maar daar is geen onderzoek naar gedaan. In theorie kan het wel, zeker in de buurt van riooloverstorten. RIVM adviseert gebruikers van oppervlaktewater de gewone hygiënemaatregelen te nemen zoals het wassen van handen. Het is niet bekend of het coronavirus in oppervlaktewater kan overleven.

22. Zijn rij- en rusttijden voor mesttransporten versoepeld?

Ja, de agrarische sector hoort tot de cruciale beroepen als onderdeel van de voedselketen. Ook mesttransport en -aanwending zijn onderdeel van de agrarische sector en vallen daardoor onder de cruciale beroepen. Daarmee zijn de rij- en rusttijden voor mesttransport met terugwerkende kracht vanaf 14 maart tot en met 6 april versoepeld. Dat betekent dat de dagelijkse rijtijdlimiet van 9 naar 11 uur zijn verhoogd. De wekelijkse rijtijdlimiet gaat van 56 uur naar 60 uur en de tweewekelijkse totale rijtijdlimiet gaat van 90 naar 96 uur. Een andere wijziging betreft de wekelijkse rustperiode. De wekelijkse rustperiode, die normaal gesproken uiterlijk 6 dagen na het einde van de laatste wekelijkse rust moet beginnen, gaat naar 7 dagen.

23. Gaan veemarkten nog door? En boerenmarkten?

Ja, die mogen nog steeds doorgaan, zij het met strikte hygiëneregels. Zo is het traditionele handjeklappen verboden. De veemarkten zijn uitgezonderd van het samenkomstverbod dat maandagavond 23 maart is afgekondigd. Dat blijkt uit een toelichting op de afgekondigde maatregelen. Markten worden gezien als onderdeel van de voedselketen. Gemeenten en marktmeesters moeten in de gaten houden of op markten de juiste voorzorgsmaatregelen worden genomen en mensen voldoende afstand van elkaar houden.

Op veemarkten gelden strikte hygiëneprotocollen die zowel voor de diergezondheid als voor de volksgezondheid van belang zijn. Handelaren gebruiken wegwerpjassen en handschoenen die op locatie worden verstrekt en ingenomen. Er is toezicht op het in acht houden van de anderhalve meter afstand tussen de aanwezige mensen. Tevens is dus het traditionele handjeklap verboden.

Ook regionale boerenmarkten, waar producten rechtstreeks aan de consument worden geleverd, kunnen doorgaan.

24. Gaat de NVWA door met controles?

Ja, maar wel op een lager pitje en alleen bij zaken die echt noodzakelijk zijn. Minister Carola Schouten noemt in brief aan de Tweede Kamerbrief ‘inspecties naar aanleiding van meldingen bij de NVWA die vanwege de ernst van de overtreding en/of de mogelijke gevolgen voor de voedselveiligheid, het dierenwelzijn, de diergezondheid of de plantgezondheid onmiddellijk om een inspectie vragen’.

25. Moet ik een NVWA’er ook in coronatijd toelaten op mijn bedrijf?

Ja, al is de kans op controleurs op een land- of tuinbouwbedrijf nu bijzonder klein. NVWA’ers komen alleen nog fysiek op bedrijfslocaties als dat essentieel is voor continuïteit van de voedselvoorziening. Dat betreft keuringen op voedselveiligheid, diergezondheid en dierenwelzijn in de slachthuizen en certificeringswerkzaamheden ten behoeve van de import van voedingsmiddelen en de export van onder andere varkens en slachtvee, met uitzondering van melkkoeien.

Bedrijven die worden gecontroleerd moeten zorgen voor een veilige plek voor de controleur.

26. Gelden in coronatijd dezelfde regels en voorwaarden op het gebied van faunaschade en voorkoming daarvan?

Ja, dat hebben de provincies 1 april bekendgemaakt. Om voor een tegemoetkoming in aanmerking te komen, moet je zoals altijd aantonen dat je zoveel mogelijk gedaan hebt om faunaschade te voorkomen en te beperken. Een vrijstelling of ontheffing moet minimaal op twee verschillende dagen per week gebruikt zijn om om schade te bestrijden met afschot.

Je moet wel in lijn blijven met de richtlijnen van het RIVM. Daarom mogen niet meer dan 3 jagers tegelijk in actie komen. En de onderlinge afstand moet 1,5 meter minimaal zijn. En een zieke of verkouden jager mag zijn werk ook niet doen.

Als je hierdoor niet kunt voldoen aan de eis twee keer per week schade te bestrijden, moet je dat schriftelijk in de tegemoetkomingsaanvraag motiveren. BIJ12 gaat daar coulant mee om, in ieder geval voor de periode tussen 15 maart (10 maart voor Noord-Brabant) en 28 april. Afhankelijk van de ontwikkelingen kunnen de richtlijnen en deze data worden aangepast.

27. Mijn bedrijf ondervindt veel financiële schade als gevolg van het coronavirus. Wat kan ik nu doen?

Het advies is: documenteer de schade goed. Dat geeft je niet alleen inzicht in je eigen situatie, maar het kan in een later stadium helpen in de onderbouwing van een mogelijke claim. Dat kan wanneer er een regeling komt die voorziet in een tegemoetkoming in de schade. Zonder bewijs is een claim niet veel waard. Schade die gedocumenteerd kan worden, zijn inkomstenderving en extra kosten, bijvoorbeeld voor arbeid. Ook kun je bewijs verzamelen en archiveren met een datum en omschrijving, zoals foto’s en mails met afzeggingen van orders. Op dit moment is er voor de tuinbouw een registratieformulier beschikbaar waarvoor RVO.nl en het ministerie van LNV hun goedkeuring hebben gegeven. LTO werkt aan een registratieformulier voor de dierlijke sectoren en multifunctionele landbouw.

Boeren, tuinders, vissers, procesmedewerkers, maaltijdbezorgers, supermarktmedewerkers en vele anderen. Een groot compliment voor alle harde werkers in de voedselketen. In deze tijden van crisis staat we zij aan zij, want alleen samen kunnen we de crisis aan. #alleensamen pic.twitter.com/iC4kHdUbpq

— Ministerie van Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit (@minlnv) March 26, 2020