premium
Foto: ANP
Overheden in heel de wereld staan op scherp. Ook de Nederlandse regering probeert de coronacrisis te bestrijden met maatregelen die ons land en onze samenleving het best passen. Voor de tuinders is de crisis een balanceeroefening tussen voldoende arbeid vinden voor hun productie en voldoende afzet vinden voor de producten die niet meer zomaar hun markten vinden.
Uitstel van rente en aflossing bij banken, uitstel van belastingbetaling bij de Belastingdienst, waaronder ook de gewraakte ODE vanaf de tweede tariefschaal, steun van de overheid voor loondoorbetaling van medewerkers waar geen werk meer voor is, geldelijke steun voor zelfstandigen die weinig of geen inkomen meer hebben en een arbeidspool waar vraag en aanbod van personeel voor de tuinbouw elkaar tegenkomen. Het zijn maar een paar voorbeelden van hoe Nederland alles op alles zet om de economie heelhuids door de coronacrisis te loodsen.
Lees verder onder de foto.
De groente- en fruitsector heeft mee dat hij als deel van de voedselketen de A-status heeft op de lijst van vitale beroepen en cruciale sectoren. Deze sector moet koste wat kost in de benen blijven. Eventueel nog te nemen maatregelen die leiden tot een verdere lockdown van Nederland zullen dan ook niet onverkort kunnen gelden voor de bedrijven in de voedingstuinbouw.
Dat betekent niet dat de producten van de telers ook automatisch voor een ‘eerlijke prijs’ de keten in gaan. Hoe zouden we die nu ineens moeten gaan berekenen? Dat vraag en aanbod hun werk op een iets heftiger manier doen in deze crisistijden werd niet alleen op de aandelenbeurzen duidelijk. De groente- en fruitkoersen gedroegen zich verleden week niet veel anders.
Lees verder onder de foto.
Na de eerste persconferentie van premier Rutte, waarin iedereen werd opgeroepen zoveel mogelijk thuis te werken, begonnen de Nederlanders extra in te slaan. Ook verse groenten en fruit werden onder de handen van de vulploegen in supermarkten weggetrokken. De prijzen in de daghandel stegen dan ook.
Open grenzen
De open binnengrenzen van de Europese Unie zijn niet meer zo open. Niet voor personen en ook niet voor alle goederen. Export ondervindt allerlei belemmeringen, zoals we die nog herinneren van de vorige eeuw. Vrachtwagens met groenten en fruit staan in dezelfde files als alle andere goederen. Lading en chauffeurs worden bijvoorbeeld aan de grenzen met Polen op ‘ouderwets’ grondige wijze gecontroleerd. GroentenFruit Huis pleit voor zogenoemde Green Lanes en minister Carola Schouten gaf zaterdagavond voor de microfoon van de publieke omroep aan dat ze die oproep ook neerlegt in Brussel bij de Europese Commissie.
Lees verder onder de foto’s.
Files voor de Pools-Duitse grens.
Op 30 januari hamsterden de Chinezen al de AGF-afdelingen van hun supers leeg.
Achteraf verliepen veel zaken zoals ze eerder al in China en in Italië verliepen. De toegenomen vraag naar de dagelijkse boodschappen, waaronder niet alleen conserven maar ook verse AGF was, in januari in China al te zien. De Europese consument handelt twee maanden later niet anders. In de stortvloed aan berichten over corona is ook te lezen dat de Chinese consument, ook nu het virus daar op zijn retour lijkt te zijn, nog steeds meer groenten en fruit koopt dan voor de uitbraak van het virus.
Gedrag dat wellicht ook navolging zal krijgen in Nederland en andere Europese landen. De tuinder zal zich nog niet zo snel rijk rekenen, want de kans dat een tuinbouwbedrijf aan het einde van 2020 zal mogen concluderen dat het een bovengemiddeld financieel rendement heeft gehaald, mag als klein tot zeer klein worden verondersteld.
Lees ook: Coronavirs, wat betekent het voor mijn bedrijf?
Afzetkanalen slibben dicht
Voor de hele tuinbouwsector kwamen Greenports Nederland en GroentenFruit Huis vorige week al met een raming van de schade: € 5 miljard. Op dat moment was al zonneklaar dat de bloemhandel was ingestort. Ook bij de groente- en fruittelers met veel klanten in de horeca regende het afbestellingen en blijkt het ondoenlijk om langs andere verkoopkanalen alsnog afzet te vinden.
Lees verder onder de foto.
“De supermarkten zijn gewend met dozen bloemkool te schuiven. Die kunnen niks met mijn eetbare bloemen of de cressen van Rob Baan”, aldus Han Lammers van PUURgroenten in Middenmeer. Zeker op het moment dat logistiek alles op alles moest worden gezet om sowieso het normale assortiment in de winkels op peil te houden, lag een extra inspanning om ook andere productstromen binnen te halen niet voor de hand.
De schaderaming van € 5 miljard werd later vorige week wat afgezwakt, want zou gelden voor de gehele land- en tuinbouw. Als alle marktschade, ook die van de al voorgestelde teelt- en oogstvertraging en die van de uitgangsmateriaalsector die wereldwijd tegen problemen aanloopt, meetelt en bij de overheid kan worden ingediend, dan zou die € 5 miljard wel eens kunnen worden overschreden.
|
Rabobank: ‘Dealen met nieuwe werkelijkheid’ Rabobank en Glastuinbouw Nederland belegden vorige week vrijdag een webinar. Aan de 214 deelnemende bedrijven liet de bank weten voorbereid te zijn. Extra capaciteit wordt ingezet op de afdelingen waar de ondernemers zich gaan melden, stelde Arne Bac, sectormanager tuinbouw van de bank. “We hebben tegen de ondernemers gezegd dat de bank niet in paniek is. Dat als u helpt om de spullen op tijd in te leveren, we ons dan inzetten om te helpen.” Tijdens het digitale seminar bleek dat telers snakken naar duidelijkheid, vooral over het noodfonds van de overheid. Dat noodfonds moet bedrijven die knel komen te zitten helpen en toekomstperspectief bieden. Op het moment van het webinar waren de voorwaarden nog onduidelijk, zodat telers de omzetverliezen op een standaardwijze moeten bijhouden. Duidelijk is al wel dat omzetderving door teeltvertraging in het noodfonds van de overheid is opgenomen. Ook is duidelijk dat de ODE-heffing wordt uitgesteld, zodat bedrijven meer ruimte in hun liquiditeit krijgen, blijkt uit informatie van Glastuinbouw Nederland. Lees verder onder de tweet.
Het noodfonds van de overheid is voor de middellange termijn. Rabobank maakte bekend dat bedrijven direct tot zes maanden uitstel van rente en aflossing krijgen als ze in liquiditeitsproblemen komen door de coronacrisis. Daarnaast krijgen klanten de mogelijkheid om seizoenskredieten te verlengen of om te zetten in een lening. Rabobank maakt daarbij gebruik van extra borgstelling door de overheid. Banken en bedrijfsleven hebben een standaard registratie ontwikkeld om snel de liquiditeitsproblemen in kaart te brengen. De verwachting is dat bedrijven in de sierteelt en groenteteelt voor het horecasegment hierop inspringen. Bac: “Het eerste scenario is het rampenscenario waarbij de vraag gedurende drie maanden volledig wegvalt en daarna geleidelijk herstelt. Het tweede scenario is dat de omzet drie maanden halveert en dan geleidelijk herstelt. Op deze eenduidige manier kunnen we sneller reageren om de duizenden klanten te helpen.” De aanvraag is versimpeld voor bedrijven die in de kern gezond zijn. Bij deze bedrijven is kredietverhoging of een extra lening mogelijk, ook hier wordt de bank gedekt door extra borgstellingsruimte door de overheid. Rabobank zet meer mensen in bij het regulier beheer door personeel van andere afdelingen in te zetten. Er zal wat verschuiven tussen regulier beheer en bijzonder beheer. Bac: “Nu inventariseren we vooral wat we kunnen verwachten door de portefeuille te screenen en te voorspellen waar de impact gaat zijn.” Waar de focus op de sierteelt lag, was in de webinar duidelijk dat ook groententelers zich ernstige zorgen maken. Blijven markten open? Blijft het bij drie maanden? Die periode is niet uit de lucht gegrepen door marktanalisten. Het is gebaseerd op de ervaring in China, waar de vraag herstelde nadat het virus op z’n retour was. “Op dit moment blijven markten open, maar het is onzeker. Nu (20 maart) zakt de komkommerprijs weg en gaan steeds meer landen in lockdown en zijn er grenssluitingen.” Ook eerdere ervaringen bij Ehec, de Russische boycot en de hagelstorm van 2016 zijn door het researchteam van Rabobank meegenomen in de marktverwachtingen, al erkent de bank dat voorbereiding op een pandemie moeilijk is. “We moeten dealen met een nieuwe werkelijkheid.” |
Help ons oogsten!
De andere grote kwestie is die van de beschikbare arbeid. Normaal gesproken werken per jaar al meer dan honderdduizend buitenlandse medewerkers bij de Nederlandse tuinders. De arbeidsmigranten uit de oostelijke EU-landen die niet al in Nederland waren, die gaan voorlopig ook niet meer deze kant op komen. En de arbeidsmigranten die er al wel waren?
Verhalen over Polen die hun uitzendbanen in stilvallende sectoren verloren en uit hun onderkomens werden gezet door hun uitzendbureau, leken er vorige week op te wijzen dat het doorsluizen van dit arbeidsaanbod naar de tuinbouw nog niet erg gestroomlijnd werkt.
Lees verder onder de tweet.
Landbouwbedrijven zoeken volop naar oplossingen voor het dreigend tekort aan medewerkers. LTO Arbeidskracht heeft een platform ontwikkeld om werkgevers in de land en tuinbouw te ondersteunen bij vraag- en aanbod van personeel. https://t.co/xgmeXEmoxS #helponsoogsten #Crisis
— LTO Noord regio Noord (@LTO_regio_noord) March 20, 2020
Feit is dat de tuinbouw met voorrang wordt behandeld om draaiende te blijven. Nederlanders, of andere EU-burgers, die door de coronacrisis zonder werk zitten, moeten via de website Help ons Oogsten naar tuinders met veel werk en te weinig mensen toegeleid kunnen worden. Hoe dat regeltechnisch allemaal moet worden geadministreerd, daarover geeft www.werkgeverslijn.nl zoveel mogelijk antwoorden.
De crisis maakt tot nu toe veel goede wil en hulpvaardigheid los. Ook het helpen van tuinders en boeren om Nederland en Europa te kunnen blijven voeden, zou in de publieke opinie tot zo’n goed doel kunnen worden gebombardeerd. Of die goede wil toereikend blijft als weken maanden worden en de horeca-uitzendkracht of de cultuur-zzp’er het tomaten plukken en asperge steken zat is, dat zijn de onzekerheden die voor de gemiddelde Nederlander misschien nog van ondergeschikt belang lijken, maar waar de tuinder wellicht nu al met zorg naar vooruit kijkt.
Medeauteur: Jeroen Verheul
Beheer
WP Admin
Bewerk bericht