‘Ministerie kan nu het verschil maken’

Afspreken met Arne Weverling in de gloednieuwe onderzoekscampus World Horti Center in Naaldwijk is eigenlijk niet zo handig. In het restaurant stappen steeds mensen op hem af, omdat hij als wethouder in Westland met hen werkte. Al een poos is hij daar geen wethouder meer. Weverling is al 400 dagen VVD-kamerlid. In Westland zijn ze hem niet vergeten. Zo heeft hij een column in de lokale krant Het Hele Westland met de titel ‘Onze man in Den Haag’.

Arne Weverling (1974) maakte vorig jaar de sprong van wethouder voor Gemeentebelangen Westland in die gemeente naar het VVD-Kamerlidmaatschap. Voor de VVD is hij nu woordvoerder tuinbouw, visserij, natuur, voedsel, dierenwelzijn, biotech en regiodeals. – Foto: Fred Libochant

Die tuinbouwagenda van de afgelopen gemeentebesturen in Westland is niet onopgemerkt gebleven. Het is niet voor niets dat oud-burgemeester Sjaak van der Tak nu voorman is bij LTO Glaskracht Nederland en zo regelmatig appt met zijn oud-wethouder in de Tweede Kamer (met tuinbouw in het pakket). De lobbykanalen via Van der Tak staan in ieder geval open. Wel haast Weverling zich te zeggen dat de lobby van meer kanten komt zoals agrologistiek, GroentenFruitHuis, Plantum en VBN over zaken als infrastructuur, nieuwe veredelingstechnieken en mededingingszaken.

Den Haag is andere wereld

Van wethouder naar Kamerlid voor de VVD: een stap waarbij je ook moet leren ‘op je handen te zitten’, zegt hij. De raderen draaien in Den Haag niet als in de Westlandse politiek. De opeenvolgende besturen en ambtenaren in Westland toonden zich erg doelgericht. Die focus op tuinbouw ziet hij logischerwijs niet zo sterk terug bij de Haagse ambtenaren. Minister Carola Schouten heeft hij per motie aangezet initiatief te nemen in gesprekken met de Nederlandse tuinbouwpartijen in de Greenports impulsagenda 3.0.

Weverling beseft ook dat de minister in haar eerste halfjaar vooral bezig was met vervelende dossiers, zoals fipronil en de geblokkeerde bedrijven in de melkveehouderij. Ondertussen liepen de tuinders zich warm voor de warmtenetten. “Het is fantastisch wat gebeurt op dat vlak. De glastuinbouw loopt voorop met innovatie en energietransitie, zoals de Triasboring in Naaldwijk waar 39 bedrijven toch hun nek uitsteken voor een warmtenet. Dat is waar het ministerie van Economische Zaken en Klimaat op zou kunnen aanhaken. Dat vraagt meer coördinatie van Schouten. Het gaat er niet om dat ze energietransitie overneemt van Wiebes, maar het zou mooi zijn als bijvoorbeeld al die 15 boringen voor aardwarmte die er moeten komen in Westland tot één gekoppelde nutsvoorziening worden ontwikkeld.” Ook in andere glasgebieden hebben warmtecoöperaties ondersteuning nodig om echt de spade in de grond te krijgen, weet Weverling.

Hoop op klimaattafels

Maar bedelen om geld hoort niet bij een VVD-politicus. Eerst moeten de net gestarte onderhandelingen voor een nieuw klimaatakkoord zijn beloop krijgen. Oud-CDA-minister Pieter van Geel leidt de onderhandelingen met onder meer tuinbouw. Weverling: “Eerst zijn de klimaattafels aan zet, dat is onze insteek. Dan pas zijn wij aan de beurt. Het is lastig om nu te zeggen dat Economische Zaken de onrendabele top moet financieren voor deze warmtenetten. Er gaat dit jaar nog veel gebeuren. Voor de zomer moet er al een klimaatakkoord op hoofdlijnen zijn.” Weverling vertrouwt erop dat die steun voor warmtenetwerken op die tafels ter sprake komt.

Maar welke rol wil Weverling dan nu dat Schouten oppakt voor tuinbouw? “Ik wil dat de minister tijd en energie steekt in de Greenports waarin bedrijfsleven en overheden verenigd zijn. Daar zit ook het ministerie aan tafel, maar daar speelt het nu geen smeer- of aanjaagfunctie.” De Greenports zouden feitelijk een belangrijke status moeten krijgen, zoals de regio Eindhoven dat heeft als mainport voor innovatie (Brainport).

Waar staat tuinbouw in 2040?

Weverling roemt de toppositie van de glastuinbouw in binnen- en buitenland waar hij kan, maar die positie vraagt onderhoud. “Kampioen worden is één ding, maar het ook blijven is een tweede. De glastuinbouw heeft veel te bieden aan werkgelegenheid, gezondheid en voedselzekerheid in het buitenland. Ga om de tafel met de sector om een visie af te spreken tot 2040, met daarbij ook een internationale strategie. Ga kijken waar de sector dan moet staan en wat daarvoor nodig is.”

Schouten heeft beloofd vorderingen te vermelden uit de gesprekken met de Greenports. Weverling weet dat één zo’n strategisch overleg al heeft plaatsgevonden.

Allereerst zal Schouten haar visie neerleggen voor de komende periode. Het lijkt erop dat die tuinbouwvisie een paragraaf wordt in de landbouwvisie. Weverling: “Het zou mooi zijn als ze dat belang van de tuinbouw onderstreept door met een aparte tuinbouwvisie te komen en tuinbouw in de begroting op te nemen.”

Het VVD-Kamerlid wil niet klagerig overkomen. “Het gaat er feitelijk om dat Schouten ervoor zorgt dat ze voldoende capabele ambtenaren op tuinbouw heeft zitten die echt kunnen meedenken.” Weverling constateert dat met het vertrek van Hans Hoogeveen, de hoogste ambtenaar voor landbouw vorig jaar, ook invloed van de tuinbouw is verminderd bij het ministerie. CoalitieHot-trekker Cees Veerman en Hoogeveen werkten jarenlang samen op het ministerie.

‘Overheid staat voor geweldige kans’

Van VVD-minister Eric Wiebes weet Weverling dat die de urgentie van de energietransitie voor de tuinbouw inziet. “Hij komt uit Delft en heeft echt hart voor de sector. Eigenlijk is het momentum geweldig. De tuinbouw heeft jaren gepionierd met haar eigen energietransitie. Nu is door problemen met Groninger gas de urgentie groot geworden om van het gas af te komen. Het is een geweldige kans voor Wiebes.”

Weverling heeft geen directe invloed op dat beleid van Wiebes, op gesprekken in de wandelgangen na. Het Kamerlid heeft geen lijstje met een volgorde van warmtenetwerken waarmee het ministerie het vliegwiel voor de glastuinbouw op gang kan brengen. Toch is één pijplijn misschien wel de meest prominente: die uit de Rotterdamse haven naar de kassen in onder meer Westland.