‘Hoe lang nog wachten op goedkoper gas?’

En weer gaat het record eraan. Daggas kost op 28 september 84,4 cent per kubieke meter. Hoeveel glastuinbouwbedrijven hierdoor in problemen gaan komen, is nog niet in beeld.

Een ANP-berichtje meldde maanda 27 september dat de hoge gasprijs ook gevolgen zal hebben voor de consumentenprijzen van groente en bloemen. Een open deur van jewelste. Maar winst voor de telers gaat dat sowieso niet opleveren. Telers die nu nog hun gas moeten inkopen voor komende winter, kunnen bijna niet anders dan aanlopen tegen grote financiële verliezen.

Elke teler zijn eigen mix

Hoeveel telers dat zijn, dat is nog niet geïnventariseerd, laat Glastuinbouw Nederland weten. Elk bedrijf wordt immers anders door deze hoge energieprijzen, zowel voor gas als voor elektra, getroffen. Alle telers hebben hun eigen contracten, hun eigen mix van gokken op goedkoop daggas en van gasvolumes vastgelegd in goedkopere tijden voor volgend jaar of volgende jaren. Afgewisseld met warmte uit geothermie, all electric-telers met lampen of warmte uit houtstook.

Terwijl in Nederland sprake was van woonwijk per woonwijk van het gas af te schakelen, begon men vorig jaar in Duitsland juist woningen aan te schakelen

Gas was spotgoedkoop

Dat gokken op daggas klinkt nu waanzinnig, maar was tot vorig jaar een niet zo vreemde keuze. Begin 2020 was gas spotgoedkoop en de coronacrisis zorgde voor het verder inzakken van de vraag. Dat kon nog wel jaren gaan duren. Dat deed het echter niet. Het wereldwijd economisch herstel gaat gepaard met het afbouwen van het gebruik van steenkool, de vervuilendste van de fossiele brandstoffen. Gas is plots dé tussenoplossing. Terwijl in Nederland sprake was van woonwijk per woonwijk van het gas af te schakelen, begon men vorig jaar in Duitsland juist woningen aan te schakelen.

‘Het laatste reguliere gasjaar’

Vrijdag stuurde het kabinet een persbericht de wereld in over de start van “het laatste reguliere gasjaar in Groningen”. Minister Blok van Economische Zaken en Klimaat heeft bepaald dat de NAM 3,9 miljard kuub mag winnen uit het Groningenveld. Alleen als we een uitzonderlijk koude winter zouden gaan meemaken, zou dat nog wat opgevoerd kunnen worden.

Noem het maar een regulier gasjaar. Tientallen jaren achtereen werd er tien keer zoveel of nog meer aardgas uit de Groningse bodem opgepompt. De Nederlandse glastuinbouw is er groot mee geworden en was goed voor 10% van de afname van dat Nederlandse gas.

Hoe hoog kan de gasprijs worden en hoe lang blijft die zo hoog?

Gas zou er altijd wel zijn

Het heeft de Nederlandse telers naïef gemaakt, klinkt nu de jammerklacht. Want ach, dat gas, dat was er altijd en zou er voorlopig ook nog wel zijn. Kwam het niet uit Groningen, dan wel door Noorse en Russische pijpleidingen. Maar de Russen worden er nu van verdacht kunstmatig voor schaarste te zorgen.

En de Noren leverden echter eventjes weinig tot niets. Per 1 oktober gaan de pompen weer draaien. Met dat Noorse gas wordt nu naar verluidt geschermd door aanbieders van goedkopere gascontracten. Hoeveel goedkoper dat kan zijn dan het gas dat een aanbieder als AgroEnergy in de etalage heeft staan voor levering in 2022, 2023 of later jaren, dat is de vraag.

Hoe lang blijft gas zo duur?

Dé vraag der vragen is echter: hoe hoog kan de gasprijs worden en hoe lang blijft die zo hoog? Boven de 70 cent, dat kan niemand blijvend betalen. Dat moet weer omlaag gaan. Maar vanmorgen werd dus de 80-cent-grens doorbroken. De meeste telers die hun teelt voor komend seizoen willen plannen, die hebben daar toch echt gas voor nodig. Hoe lang kun je dan wachten op prijzen die laag genoeg zijn?